بحران انرژی در ایران وارد دوره جدیدی شده و در حالی که دولت به مازوتسوزی در نیروگاههای تولید برق و قطع انرژی بخش صنعت و کشاورزی را ادامه میدهد، تأمین گاز و برق بخش خانگی با مشکل جدی مواجه شده و اکثر استانهای کشور بار دیگر با تعطیلات سراسری روبرو شدهاند.
از عصر روز سهشنبه ۲۲ بهمنماه برق اکثر محلههای پایتخت از جمله نارمک، تهرانپارس، «پاسداران» (سلطنتآباد)، شهرک غرب و بخشهایی از مرکز تهران قطع شد. تهران در حالی در خاموشی فرو رفت که پیشتر به شهروندان درباره قطع برق اطلاعرسانی نشده بود.
شرکت توانیر در نهایت شامگاه سهشنبه در اطلاعیهای درباره قطع برق برخی مناطق تهران اعلام کرد: «با توجه به سرمای هوا، افزایش مصرف گاز خانگی و محدودیتهای ایجاد شده در روند تامین و انتقال گاز به نیروگاهها، به منظور حفظ پایداری شبکه، برق برخی مشترکان شهر تهران قطع شده است.»
توانیر افزوده که «تأمین سوخت مورد نیاز نیروگاهها با کمک وزارت نفت در حال انجام است و حفظ روند کنونی برای تامین برق مورد نیاز کشور نیازمند همکاری همه هموطنان است. توانیر در ادامه از مردم خواست با پیوستن به پویش ۲ درجه کمتر، به رسیدن نعمت گاز و برق به کل کشور، کمک کنند.»
صفحه «شهرک اکباتان» در شبکه «ایکس» نیز گزارش کرده همزمان با قطع مکرر و طولانی برق در اکباتان و کوی بیمه، مردم از پنجرهها شروع به شعار های «مرگ بر خامنهای» و «مرگ بر جمهوری اسلامی» کردهاند.
قطع برق در چند شهر دیگر ایران نیز گزارش شده است. همچنین در برخی شهرها از جمله در استان مازندران و گلستان اُفت فشار و قطع گاز بخش خانگی گزارش شده است.
قطع انرژی در واحدهای تولیدی و صنعتی نیز همچنان ادامه دارد. با اینهمه بحران انرژی به حدی حاد شده که بار دیگر تعطیلی بیش از ۲۰ استان کشور به بهانه «برودت هوا» در دستور کار دولت قرار گرفته است.
استانداری تهران شامگاه سهشنبه ۲۳ بهمنماه اعلام کرد که کلیه ادارات و سازمانهای دولتی، موسسات عمومی، بانکها، مدارس، دانشگاهها و مراکز آموزش عالی استان تهران در روز چهارشنبه ۲۴ بهمنماه تعطیل خواهد بود.
ساعاتی پس از اعلام تعطیلی ادارات و مراکز آموزشی تهران، معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضاییه نیز از تعطیلی واحدهای قضایی و اداری قوه قضاییه استان تهران در روز چهارشنبه خبر داد.
بورسهای تهران، کالا، انرژی و فرابورس نیز در روز چهارشنبه تعطیل اعلام شدند. روابط عمومی و امور بینالملل سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرده که «در پی تعطیلی بانکها و ادارات تهران، بورسهای تهران، فرابورس ایران، کالا و انرژی نیز در روز ۲۴ بهمنها تعطیل هستند.»
استانداری اصفهان نیز اعلام کرده که کلیه ادارات دولتی، موسسات عمومی، بانکها، مدارس، دانشگاهها و مراکز آموزش عالی استان اصفهان به جز مراکز امدادی، درمانی و خدماترسان در روز چهارشنبه ۲۴ بهمن تعطیل شد.
استانهای کهگیلویه و بویراحمد، کرمان، البرز، سمنان، مازندران، آذربایجان شرقی، یزد، چهارمحال و بختیاری، کردستان، فارس نیز در روز چهارشنبه با تعطیلی سراسری ادارات و موسسات عمومی، بانکها، مدارس، دانشگاهها و مراکز آموزش عالی روبرو هستند.
در استان لرستان هم مدارس نوبت صبح و عصر شهرستانهای الیگودرز، ازنا، دورود، بروجرد، سلسله و دلفان و بخشهای پاپی، بیرانوند و زاغه (خرمآباد) فردا چهارشنبه ۲۴ بهمن تعطیل است.
برخی استانهای کشور نیز با تعطلی مدارس و مراکز آموزش عالی روبرو شدند.
این در حالیست که در بامداد روز چهارشنبه ۲۴ بهمنماه حسین صادقی رئیس مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد که «با توجه به اعلام تعطیلی فعالیت مدارس و ادارات در روز آتی، فعالیت آموزشی استانهایی که به دلیل شدت برودت هوا تعطیل اعلام شده، تعطیل خواهد بود.»
رئیس مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش افزوده «تعطیلی اعلام شده برای مدارس به صورت مجازی هم برگزار نخواهد شد.»
تعطیلی سراسری و قطع انرژی در حالی کسب و کارها و زندگی شهروندان را با اختلال روبرو کرده که مسعود پزشکیان حدود یک ماه و نیم پیش از بهبود شرایط و عبور از بحران سخن گفته بود!
در روزهای گذشته نیز گزارشهایی درباره تداوم قطع انرژی بخش صنعت و کشاورزی و خسارت اقتصادی گسترده در این بخشها منتشر شد.
خبرگزاری «ایلنا» در گزارشی از قطع مکرر برق کشاورزان کرمان در فصل حساس کشت نوشته است: «خاموشیهای پی در پی، روند آبیاری زمینهای کشاورزی را مختل کرده و خسارات هنگفتی به فعالان این بخش وارد آورده است.»
«ایلنا» افزوده که شرکت توزیع برق افزایش مصرف و فشار بیش از حد به شبکه را دلیل اصلی این خاموشیها عنوان کرده است.
علی باقری رئیس سازمان جهاد کشاورزی شمال کرمان با اشاره به اینکه ۸۰۵ هزار هکتار از اراضی این استان به کشاورزی و باغداری اختصاص دارد، گفته «ناترازی انرژی و قطعیهای برق ۶۰ درصد از اراضی باغی و ۱۴ درصد از اراضی زراعی را تحت تأثیر قرار داده است.»
روزنامه «شرق» نیز در گزارشی به قطع برق مزارع پرداخته و نوشته در روستای سیدآباد شهرستان خوشاب در استان «خراسان رضوی» برق موتور آب ۱۲ ساعت در روز قطع میشود تا ناترازی انرژی به قیمت نابودی کشت و زرع روستاییان تراز شود!
روزنامه «شرق» تأکید کرده شاید برای ساکنان شهرهای بزرگ قطع دو ساعت برق در چند روز جز رنج و زحمتی در همان ساعات امری تحملناپذیر نباشد، اما قطع ۱۲ ساعت در روز برق موتور آب برای کشاورز معنایش این است که اگر تا قبل از قطع برق هر ۱۵ روز یکبار نوبت آب به هر کشاورز میرسید، اکنون هر ۳۰ روز یکبار نوبت آب به او میرسد.
این گزارش افزوده پیامدهای این اتفاق، در فصل برداشت محصولات فاجعهبارتر است. اگر گیاهانی مانند پسته، زعفران، جو و گندم که هرکدام به نحوی به آب منظم نیازمندند، قادر به تحمل ۳۰ روز بیآبی نباشند، نه تنها محصول آن سال، بلکه زحمات چندین ساله نگهداری درختان و بوتهها بر باد میرود و اگر درختان و بوتهها تاب بیاورند، برداشت محصولات بطور چشمگیری کاهش پیدا خواهد کرد؛ درواقع انتظار میرود محصول نهایی به یکسوم مقدار معمول کاهش یابد و درآمد کشاورزان نیز به همان میزان ضربه ببیند.»
در این گزارش تأکید شده «وضعیت بحرانی کنونی نشانگر آن است که تصمیماتی که در بالاترین سطوح اتخاذ میشود، به صورت مستقیم بر زندگی و معیشت طبقات فرودست و روستاییان تأثیرگذار است.»
بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس و به گفته رضا انصاری مدیر عامل سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران، در تابستان سال جاری عدمالنفع قطعی برق در شهرکهای صنعتی ۴۳ همت بوده است که رقم قابل توجهی به شمار میآید.
خبری از بسته حمایتی دولت از صنایع نیست؛ شکایت چند شرکت از دولت به دلیل قطع مکرر برق
علیرضا کلاهی صمدی رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی ایران گفته است که خسارات ناشی از قطع برق بالغ بر ۲۵۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی ایران گفته «تنها در صنایع فلزی، کاهش صادرات به ۸ میلیارد دلار رسیده و در بخش معدن، زیان روزانه ۴۱ هزار میلیارد تومان تخمین زده میشود.»
همچنین گزارشها حاکی از آنست که قطع مکرر برق و گاز نه تنها باعث خرابی تجهیزات و کاهش عمر ماشینآلات شده، بلکه به کاهش تولید و از دست رفتن بازارهای داخلی و خارجی نیز منجر شده است.
محسن محمدپور دستیار وزیر نفت اوایل بهمنماه جاری اعلام کرد «با همین دست فرمان، ناترازی گاز تا ۷ سال دیگر روزانه به ۷۵۰ میلیون متر مکعب میرسد؛ یعنی به اندازه تولید امروزمان ناترازی خواهیم داشت.»
دستیار وزیر نفت افزود «تولید گاز کشور نسبت به بنزین و فرآوردههای نفتی در وضعیت بغرنجتری است و اگر کاری برای تولید گاز کشور نکنیم، تولید آن با شیب زیادی کاهشی میشود.»
حمیدرضا صالحی، نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، نیز معتقد است حل بحران گاز و برق نیاز به تغییر نقش دولت دارد.
او توضیح داده که «در حال حاضر ۳۳ درصد مردم زیر خط فقر هستند؛ این در حالی است که ایران دومین منابع گاز دنیا و چهارمین منابع نفت دنیا را دارد. باید دولت نقش خود را تغییر دهد و اجازه دهد بخش خصوصی کار اصلی خود را بر عهده بگیرد.»
نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران تأکید کرده که «اگر رقابت افزایش یابد، مردم هم از آن استقبال میکنند. اما وقتی در رانت باز باشد، همه چیز چندنرخی میشود و مردم عادی هم دنبال رانت میروند تا کار نکنند. باید با مردم صحبت کنیم و بگوییم این پول را به بیمارستانها، راهآهنها و زیرساختها اختصاص میدهیم. مردم اگر ببینند که دولت درست عمل میکند، به آن اعتماد خواهند کرد.»