نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز تعطیلی پنجشنبه‌ها در دستگاه‌های اجرایی را تصویب کردند. کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی پس از دو سال حاشیه درباره تعطیل اعلام شدن یک روز دیگر در کنار جمعه، شهریورماه امسال به تعطیلی روزهای پنجشنبه رأی مثبت داده بود.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز چهارشنبه ۱۵ اسفند ۱۴۰۳ با اصلاح تبصره ۳ لایحه اصلاح ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری، تعطیلی پنجشنبه‌ها در دستگاه‌های اجرایی را تصویب کردند.
لایحه تعطیلی روزهای پنجشنبه یکبار پیشتر در مجلس شورای اسلامی تصویب اما شورای نگهبان ایراداتی به آن وارد دانسته بود. اکنون نمایندگان مجلس شورای اسلامی این ایرادها را رفع کردند.
بر اساس مصوبه جدید مجلس شورای اسلامی تمامی دستگاه‌های اجرایی در سطح ستادی و استانی موظف‌اند ساعات کاری خود را برای ۵ روز هفته تنظیم کنند.
در متن مصوبه مجلس شورای اسلامی آمده «تمامی دستگاه‌های اجرایی اعم از ستادی و استانی به استثنای واحدهای نظامی، انتظامی، امنیتی، بخش عملیاتی واحدهای خدمات‌رسانی از قبیل بانک‌ها، گمرک جمهوری اسلامی ایران، بیمارستان‌ها، مراکز بهداشتی درمانی و اماکن ورزشی موظف‌اند ساعات کار خود را در ۵ روز هفته از روز شنبه تا چهارشنبه تنظیم کنند.»
همچنین بر اساس این مصوبه، برخی دستگاه‌ها و واحدهای خدمات‌رسان به دلیل ماهیت فعالیت‌شان از این قانون مستثنی هستند. این دستگاه‌ها شامل «واحدهای نظامی، انتظامی و امنیتی»، «بانک‌ها»، «گمرک جمهوری اسلامی ایران»، «بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی»، «اماکن ورزشی» و «سایر بخش‌های عملیاتی واحدهای خدمات‌رسانی» هستند.
در این مصوبه تأکید شده «این طرح با هدف افزایش بهره‌وری، کاهش مصرف انرژی و بهبود کیفیت خدمات در دستگاه‌های اجرایی تصویب شده» و آمده که «زمان دقیق لازم‌الاجرا شدن این مصوبه پس از تأیید نهایی شورای نگهبان و ابلاغ رسمی اعلام خواهد شد».
تعطیلی یک روز دیگر در هفته در کنار روز جمعه بیش از دو سال در مجلس شورای اسلامی با حاشیه‌هایی همراه بوده است. فعالان اقتصادی و تجار خواستار تعطیلی روزهای شنبه بودند اما نیروهای حکومتی به علت همزمانی «شنبه» با تعطیلی مذهبی اسرائیلی‌ها با آن مخالفت کردند!
پس از یکسال کشمکش مجلس شورای اسلامی ابتدای امسال با تعطیلی روز شنبه به عنوان دومین روز تعطیل موافقت کرده بود. اما شورای نگهبان ۱۳ مردادماه، تعطیلی روز شنبه در لایحه افزایش تعطیلات آخر هفته را خلاف موازین شرع دانست و با آن مخالفت کرد.
هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان روز شنبه ۱۲ خردادماه ۱۴۰۳ درباره لایحه تعطیلی روزهای شنبه گفته بود «مصوبه تعطیلی شنبه‌ها در نوبت بررسی است و به محض اتمام، اطلاع‌رسانی خواهد شد.»
ساعاتی بعد اما خبر دیگری در رسانه‌های داخلی ایران منتشر شد که «هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام با تعطیلی شنبه‌ها مخالفت کرد.»
هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام اعلام کرده بود که پس از بررسی مصوبه مجلس درباره تعطیلی شنبه، این مصوبه را مغایر با سیاست‌های کلی نظام قانونگذاری و سیاست‌های کلی تشویق سرمایه‌گذاری دانسته است.
شهریور امسال در نهایت کمیسیون اجتماعی مجلس برخلاف نظر فعالان اقتصادی، تعطیلی پنجشنبه را بجای شنبه به تعطیلات پایان هفته اضافه کرد. در پی این تصمیم موجی از انتقادات از سوی فعالان و کارشناسان اقتصادی طی روز گذشته به راه افتاد.
بار دیگر جنجال «تعطیلات آخر هفته»؛ کمیسیون اجتماعی به تعطیلی پنجشنبه رأی داد!
اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در بیانیه‌ای این سیاست را به نقد کشیده و نوشته بود: «اسباب نگرانی است که نمایندگان محترم مردم در کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، در تازه‌ترین تصمیم خود با بی‌توجهی به پیشنهاد منطقی، کارشناسانه و مبتنی بر منافع ملی که توسط فعالان اقتصادی و صاحبان کسب و کار در مورد تعیین روز شنبه به عنوان دومین روز تعطیلات پایان هفته ارائه شده بود.»
اتاق بازرگانی تهران تأکید کرده بود که «تصمیم اخیر کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در صورت تأیید نهایی و تبدیل به قانون جاری کشور، قطع ارتباط اقتصاد کشور با بازارهای بین‌المللی را به چهار روز در هفته افزایش می‌دهد.»
این بیانیه افزوده بود «سالیان متمادی است که سیاست‌گذاران اقتصادی کشور، بی‌توجهی به پیشنهادات فعالان اقتصادی را با بهانه‌هایی چون تفاوت مطالبات، یکدست نبودن خواسته‌ها و ناهماهنگی نظرات توجیه می‌کنند اما تصمیم اخیر نشان داد که این بی‌توجهی از عدم باور قلبی و ذهنی به فعالان عرصه تولید و تجارت و بی‌اعتنایی نهادینه شده به آن در حکمرانی اقتصادی کشور نشأت می‌گیرد که طی دهه‌های گذشته خلاف تمام توصیه‌ها، همواره موانع متعددی در برابر توسعه بخش خصوصی و سپردن امور اقتصادی به دست مردم ایجاد کرده است.»
فروردین امسال اردشیر اروجی کارشناس گردشگری در خصوص تبعات تعطیلی پنجشنبه برای حوزه توریسم به «جهان‌صنعت» گفتهبود که «در مجلس دو گروه در مورد تعطیلی دو روز در هفته نظرات مختلفی داشتند؛ یک گروه مسائل ارتباط جهانی را در نظر داشتند و از آن لحاظ توصیه این بود که به جای پنجشنبه، شنبه تعطیل شود تا حداقل قطع ارتباط با جهان محدود به یک‌روز باشد و گروه دوم خواستار تعطیلی پنجشنبه بودند.»
به گفته اردشیر اروجی با توجه به موفق شدن گروه دوم و تعطیل شدن پنجشنبه‌ها، عملا دو روز در ایران تعطیل هستیم و دو روز نیز کشورهای دیگر تعطیل بوده و قطع ارتباط با جهان به چهار روز در هفته می‌رسد. به این ترتیب صرفا سه روز در هفته امکان ارتباط با جهان را داریم، آن هم در دنیایی که لحظات در آن بسیار مهم و تعیین‌کننده هستند. باید بگویم به نظرم این اقدام برای همه صنایع از جمله صنعت توریسم اقدام بهینه‌ای نبوده است.
او با اشاره به نیاز تورگردانان به داشتن ارتباطات بین‌المللی گفته بود «برای برقراری ارتباطات با تورهای گردشگری و انجام هماهنگی‌های مورد نیاز برای کارهای کنسولی و موارد دیگر، نیاز به ارتباط میان فعالان صنعت توریسم کشور با طرف‌های جهانی وجود دارد. در واقع حتی اگر قصد از تعطیلی پنجشنبه رونق صنعت توریسم باشد، باید گفت که با تصمیم اخذشده کنونی یک ارتباط۳روزه با جهان برقرار می‌شود که کافی نیست. در نهایت به نظرم اگر شنبه به جای پنجشنبه تعطیل بود، می‌توانست به ارتباطات بین‌المللی در عرصه توریسم و سایر زمینه‌های اقتصادی کمک بیشتری داشته باشد.»
میثم زالی دبیرکل مجمع ملی همیاران توسعه پایدار هم در تشریح چالش‌های تصمیم کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفته بود که صنعتگران، تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران به هر حال می‌خواهند در مراودات بین‌المللی شرکت کرده و شریک خارجی بگیرند و در زمینه صادرات در سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی حاضر باشند. طبیعتا برای انجام این موارد لازم است این فعالان اقتصادی برای انجام مراودات بین‌المللی در محل کارشان حاضر باشند.
او افزوده بود که «در حال حاضر اما با این مصوبه ما پنجشنبه و جمعه را تعطیل می‌کنیم و از طرف دیگر در سراسر دنیا شنبه و یکشنبه تعطیل هستند و به این ترتیب این چهار روز تعطیلی با هم گره می‌خورد و فعالان اقتصادی نخواهند توانست مراودات لازم را با دنیا داشته باشند.»
میثم زالی تأکید کرده بود که «به نظرم تعطیلی پنجشنبه حتی می‌تواند به نوعی موجب تشدید تحریم‌های بین‌المللی که اقتصاد کشور را فلج کرده است، شود. در واقع تعطیل شدن پنجشنبه باعث می‌شود دست صنعتگران و تولیدکنندگان کشور را ببندیم و یک روز تعطیلی به قطعی مراودات با دنیا اضافه کنیم؛ به نظرم اتخاذ یک‌چنین تصمیمی کاملا اشتباه است.»
دبیرکل مجمع ملی همیاران توسعه پایدار، در نقدِ توجیهات مطرح‌شده در مجلس از سوی برخی نمایندگان گفته بود که «برخی دوستان نماینده می‌گویند که شنبه روز تعطیلی یهودی‌هاست و به همین دلیل تعطیل کردن شنبه در کشور مطلوب نیست. این در حالی است که اکثریت قریب به اتفاق کشورهای مسلمان شنبه و یکشنبه تعطیل بوده یا حتی چینی‌ها شنبه تعطیل هستند. می‌خواهم بگویم در واقع با این نگاه چیزی حدود یک‌میلیارد و ۸۰۰ میلیون نفر نادیده گرفته شده و صرفا چیزی حدود ۱۵ تا ۱۶ میلیون یهودی دیده می‌شوند. به عبارت دیگر این نگاه یا موجب اعتبار بیش از حد به جمعیت کوچک صهیونیست است یا باعث نادیده گرفتن بیش از یک‌میلیارد و ۸۰۰ میلیون نفری است که شنبه و یکشنبه تعطیل هستند. به هر روی معتقدم، تعطیلی پنجشنبه اشتباه بوده و برای اقتصاد ضعیف کشور نیز زیانبار است.»
همچنین کارزاری اعتراضی که گفته می‌شود بجز صاحبان کسب و کار، قشرهای مختلف مردم نیز امضاکننده آن هستند در اعتراض به مصوبه کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی به راه افتاد که در کمتر از ۴۸ ساعت بیش از ۲۲ هزار نفر آن را امضا کردند.
در متن این کارزار آمده بود که «در اکثریت قریب به اتفاق کشورهای دنیا، تعطیلات هفتگی شامل روزهای «شنبه و یکشنبه» بوده که در صورت تعطیلی «پنجشنبه و جمعه» در ایران، ایام کاری مشترک با دنیا به سه روز در هفته کاهش و بالتبع ضمن تشدید خسارات ناشی از تحریم و منزوی کردن ایران و تضعیف مراودات و مبادلات تجاری و اقتصادی کشور، به آثار و تبعات جبران‌ناپذیری بر تولید ناخالص داخلی، تجارت خارجی ایران و برخی از ارکان توسعه پایدار در کشور منتج خواهد شد.»
این کارزار افزوده بود که منظور جلوگیری از کاهش تعاملات فعالین اقتصادی، تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران با کشورهای مختلف به خصوص در محدودیت‌های گسترده ناشی از تحریم‌های بین‌المللی، ترتیبی اتخاذ گردد تا تعطیلات هفتگی کشور به جای «پنجشنبه و جمعه» به روزهای «شنبه و یکشنبه» و یا «جمعه و شنبه» تغییر یابد.
اینهمه در حالیست که نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام بدون در نظر گرفتن زیان گسترده‌ای تعطیلی پنجشنبه به همراه خواهد داشت و سبب اختلال در تجارت خارجی کشور می‌شود، در نهایت با نگاه ایدئولوژیک روزهای پنجشنبه را تعطیل اعلام کردند.
