در حالی که هنوز بطور رسمی اعلام نشده که ششمین گفتگوی اتمی جمهوری اسلامی و آمریکا در چه تاریخی و کجا برگزار می‌شود و در شرایطی که اختلاف میان طرفین بر سر اساسی‌ترین مسائل برطرف نشده، روسیه اعلام کرد که حاضر است برای کمک به روند توافق، «اورانیوم مازاد» را از ایران خارج کند.
خبرگزاری دولتی ریانووستی ۱۰ ژوئن (۲۰ خرداد) به نقل از وزارت خارجه روسیه گزارش داد که این پیشنهاد با هدف تسهیل مذاکرات هسته‌ای ارائه شده است.
دونالد ترامپ روز چهارشنبه ۱۴ خرداد ۱۴۰۴ در گفتگوی تلفنی با ولادیمیر پوتین، جمهوری اسلامی ایران را به «کُند کردن روند تصمیم‌گیری» در مذاکرات متهم کرد.
صحبت‌های پوتین و ترامپ یک ساعت و ۱۵ دقیقه طول کشید و سپس ترامپ در شبکه اجتماعی «تروث» نوشت، «ما درباره ایران و این واقعیت که زمان برای تصمیم‌گیری تهران در مورد سلاح هسته‌ای در حال اتمام است و این تصمیم باید به سرعت گرفته شود، گفتگو کردیم.»
در این گفتگو پوتین به ترامپ پیشنهاد داد که در مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران شرکت کند تا شاید بتواند به حصول نتیجه فوری کمکی کرده باشد.
ترامپ به پوتین گفته بود: «ما باید در مدت زمان بسیار کوتاه، پاسخ قطعی دریافت کنیم.»
در میان مقامات ارشد جمهوری اسلامی در مورد خارج کردن ذخایر اورانیوم غنی‌شده از ایران به عنوان شرط توافق شکاف عمیقی وجود دارد. علی شمخانی مشاور ارشد علی خامنه‌ای ۲۴ اردیبهشت‌ماه در مصاحبه با شبکه NBC آمریکا گفته بود اگر تحریم‌ها لغو شود، جمهوری اسلامی حاضر است تعهد دهد که کل اورانیوم غنی‌شده با درصد بالا را از بین ببرد.
بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد در ایران به ۲۷۵ کیلوگرم رسیده است. میزانی که گفته می‌شود برای ساخت ۶ تا ۹ بمب کافی است و رژیم ایران به راحتی می‌تواند آن را به درجه غلظت نظامی ۹۰ درصد برساند.
پیشتر محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی روز سه‌شنبه دوم اردیبهشت در سالروز تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جمع فرماندهان اعلام کرده بود: «خروج اورانیوم غنی‌شده از ایران در دستور کار نیست.»
روزنامه «گاردین» نیز پیشتر به نقل از مقامات تهران گزارش داده بود که جمهوری اسلامی احتمالاً با خروج اورانیوم از ایران موافقت نخواهد کرد. برخی سپاهی‌ها در اینباره موضع گرفته‌اند از جمله حسین دقیقی مشاور عالی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که بر ادامه غنی‌سازی اورانیوم در داخل ایران تاکید کرده و گفته است: «حاضریم مواد غنی‌شده را هزار متر زیر زمین نگهداری کنیم، اما در داخل ایران باشد.»
از سوی دیگر برخی ناظران می‌گویند در شرایطی که اروپایی‌ها نگران تهدیدات همه‌جانبه از سوی روسیه هستند، بعید است با انتقال این حجم اورانیوم ۶۰ درصدی به روسیه موافقت کنند.
چشم‌‌انتظاری برای کمک پوتین
در ایران بسیاری از عوامل نظام و همچنین جریان‌هایی که خواهان بقای جمهوری اسلامی هستند امیدوارند پوتین منجی حکومت باشد؛ هرچند بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی اخیراً با اشاره به احتمال صدور قطعنامه توبیخی در شورای حکام علیه رژیم گفت: «متأسفانه دوستانمان چین و روسیه هم نمی‌توانند برای ما کاری کنند.»
در همین ارتباط احمدزیدآبادی نویسنده اصلاح‌طلب و ملی- مذهبی در «ایکس» نوشت: «تنها فرصت باقیمانده برای نجات مذاکرات ایران و آمریکا از شکست حتمی و قطعی و ورود به یک رویارویی تمام‌عیار، سفر ولادیمیر پوتین به تهران به قصد میانجیگری است که آنهم مشخص نیست تا چه اندازه راهگشا باشد!» او در ادامه گفته «خداوندا! رحم آور و ببخش بر نویسنده و تحلیلگری که از شدت درماندگی و استیصال در وضعیتی است که پوتین را هم فرصت می‌انگارد!»
سعید شهرابی فراهانی از تحلیلگران انقلابی متمایل به روسیه در یادداشتی برای وبسایت «دفاع پرس» چهار سناریو احتمالی در مورد مذاکرات را شرح داده که در دو سناریوی آن روسیه نقش محوری دارد و در سناریوی آخری، عدم حضور روسیه نقش بازی می‌کند:
۱)مدیریت تنش و تثبیت وضع موجود که روسیه خواهان آن است؛ بدون درگیری و با حفظ دستاورد‌های هسته‌ای ایران و منافع اقتصادی مسکو.
۲) نقش میانجیگری و تسهیل‌گرانه روسیه میان ایران و آمریکا که جمهوری اسلامی متمایل به این مسیر نیست.
۳)درگیری نظامی با اسرائیل
۴) معامله مستقیم ایران و آمریکا بدون روسیه که برای مسکو غیرمطلوب است.
اورانیوم برای جمهوری اسلامی به مثابه تضمین است
اما برخی نیز در جمهوری اسلامی مثل بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی پاسخ‌های دوگانه دارند. او درباره تولید سوخت ۶۰ درصدی و برخی گزارش‌ها درباره توقف تولید سوخت ۲۰ درصدی می‌گوید: «ما باید برای هر کاری که می‌کنیم تضمین داشته باشیم و یکی از تضامینی که قوی است نگه داشتن مواد هسته‌ای است. تا قبل از اینکه آنها تعهداتشان را انجام ندادند منطقی نیست که مواد از کشور خارج شود.»
به نظر می‌رسد علی خامنه‌ای نیز علاقه‌ای به خروج اورانیوم مازاد از ایران نداشته باشد. او ۱۴ خرداد در سالمرگ خمینی گفته بود در دهه هشتاد (خورشیدی) قرار بود اورانیوم‌هایی را که نیاز داریم در بندرعباس تحویل ما بدهند اما زیر قول‌شان زدند. تأکید رهبر جمهوری اسلامی همچنان به عدم اعتماد به غرب و ویژه آمریکاست.
