با اعلام آتش‌بس میان جمهوری اسلامی و اسراییل روند اخراج مهاجران افغانستانی از ایران سرعت یافته و طی دو روز ۶۰ هزار مهاجر به افغانستان بازگردانده شدند. جمهوری اسلامی با انتشار گزارش‌هایی ادعای همکاری شماری از اتباع افغانستانی با اسراییل در جریان عملیات نظامی آن کشور را مطرح کرده است.
اخراج مهاجران افغانستانی «غیرمجاز» از ایران وارد مرحله جدیدی شده و همچنین محدودیت‌هایی برای اجاره دادن خانه به این اتباع در ایران مطرح شده است.
احمدعلی گودرزی فرمانده مرزبانی نیروی انتظامی روز گذشته بر لزوم اخراج اتباع افغانستانی غیرمجاز از کشور تأکید کرد و گفت بر اساس سیاست‌های ابلاغ شده به فرمانده انتظامی کشور همه اتباع غیر مجاز باید ایران را ترک کنند.
فرمانده مرزبانی نیروی انتظامی همچنین از ممنوعیت اجاره خانه به اتباع افغانستانی غیرمجاز خبر داد و گفت «اجاره هرگونه ملک به مهاجران افغان از این پس ممنوع است و در صورت تخلف، قولنامه‌های مربوطه باطل، املاک پلمپ و مصادره خواهند شد.»
محمدصادق معتمدیان استاندار تهران نیز هفته گذشته و در سوم تیرماه اعلام کرده بود که «میزان دستگیری اتباع غیرمجاز نسبت به گذشته تا چهار برابر افزایش یافته و این افراد پس از شناسایی و جمع‌آوری، با حفظ کرامت انسانی به کشورهای مبدأ بازگردانده می‌شوند.»
استاندار تهران افزوده بود که «امنیت پایتخت خط قرمز مدیریت استان است و در این راستا، هیچ‌گونه مماشاتی با ورود و حضور غیرقانونی اتباع غیرمجاز صورت نخواهد گرفت.»
محمدصادق معتمدیان همچنین همراهی مردم در اجرای طرح خروج اتباع غیرمجاز را بسیار مهم دانست و عنوان کرد: از همه مردم عزیز و شهدوندان میخواهیم در صورت اطلاع و مشاهده این افراد محل اختفا و حضور آنان را اعلام کنند.
گزارش‌ها حاکی از آنست که در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه، چهارم و پنجم تیرماه، بیش از ۶۰ هزار مهاجر افغانستانی از ایران اخراج شده‌اند. دفتر والی طالبان در هرات نیز تأیید کرد که روزانه حدود ۳۰ هزار نفر از طریق مرز اسلام‌قلعه وارد افغانستان شده‌اند.
شمار اتباع بازگردانده شده به افغانستان طی هفته گذشته نیز رقمی حدود ۱۰۰ هزار نفر عنوان شده است که البته این تعداد در مقابل حضور چند میلیون مهاجر افغانستانی در ایران رقم چندان بزرگی نیست!
برخی منابع گزارش داده‌اند که با وجود تأکید جمهوری اسلامی بر اخراج مهاجران «غیرقانونی» اما در جریان اخراج اخیر مهاجران تفکیک میان مهاجران دارای مدارک معتبر و مهاجران «غیرمجاز» رعایت نشده و برخی از افراد اخراج‌شده دارای کارت اقامت قانونی بوده‌اند.
همچنین دفتر سازمان ملل متحد در افغانستان نسبت به بروز بحران انسانی گسترده در این کشور هشدار داده و از جامعه بین‌المللی خواسته است تا حمایت فوری از شهروندان بازگردانده شده به افغانستان ارائه دهد. این نهاد اعلام کرده که کمک‌های بشردوستانه موجود تنها نیاز بخش کوچکی از جمعیت آسیب‌پذیر را پوشش می‌دهد.
در آنسو مقامات جمهوری اسلامی از اخراج اتباع افغانستانی که به صورت غیرقانونی در ایران اقامت دارند دفاع می‌کنند. در همین رابطه امیر ابراهیم رسولی مشاور سیاسی محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در شبکه «ایکس» نوشته «تعجب می‌کنم از ساده لوحی و دلسوزی بی مورد برخی درباره اخراج اتباع غیرمجاز! اگر نبود حضور به موقع و مقتدرانه بسیج که مثل همیشه بی‌توقع و با کمترین امکانات به کمک امنیت آمد، چه اتفاقات تلخ‌تری متصور بود. اقدام فراجا درعملیات دستگیری واخراج اتباع غیرمجاز، گرچه کمی دیر اما درست و قابل دفاع است.»
اشاره مشاور سیاسی محمدباقر قالیباف به موضوع «امنیت» در رابطه با مهاجران افغانستانی به حمله اخیر اسراییل به جمهوری اسلامی باز می‌گردد. گزارش‌ها از همکاری شماری از اتباع افغانستانی با نهادهای امنیتی و نظامی اسراییل در حملات حکایت دارد.
جمهوری اسلامی ویدئوهایی از بازداشت اتباع افغانستانی منتشر کرده که به اتهام همکاری یا جاسوسی برای اسراییل بازداشت شده‌اند. اتباع بازداشت شده که به ادعای نهادهای امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی شماری از آنها در خانه‌های تیمی سازماندهی شده بودند، در نقل و انتقال تجهیزات نظامی و پهبادهای اسراییلی همکاری داشته‌اند.
جمهوری اسلامی پس از آغاز حملات اسراییل اقدام به راه‌اندازی ایست‌های بازرسی در سطح شهرهای کشور کرده و اکنون گزارش شده که اتباع افغانستانی در این ایست‌های بازرسی مورد تفتیش ویژه قرار می‌گیرند.
«ایران اینترنشنال» به نقل از یک مهاجر نوشته که در ایست‌های بازرسی تلفن‌های ساده و هوشمند افغانستانی‌هایی را که مدرک اقامت قانونی دارند یا ندارند، ضبط کرده و به آنها می‌گویند که پس از یک ماه می‌توانند تلفن‌هایشان را پس بگیرند.
روزنامه اعتماد نیز یک هفته پس از آغاز حملات اسراییل به جمهوری اسلامی در یادداشتی نوشته بود که اتباع کشورهای همسایه در قالب دانشجو، تاجر و مسافر به ایران وارد می‌شوند باعدم کنترل می‌توانند طعمه سرویس‌های جاسوسی قرار بگیرند و حتی برای دیگر شهروندان ایرانی دام خیانت پهن کنند.
اسکندر مومنی وزیر کشور دولت پزشکیان نیز با اشاره به اینکه یرخی اتباع در دو-سه سال اخیر با هدف خرابکاری وارد ایران شده بودند گفته «ما اتباع‌ستیز و همسایه ستیز نیستیم، ولی نمی‌توانیم بپذیریم برخی وارد کشور ما شوند و به امنیت ما ضربه بزنند.»
جمهوری اسلامی در حالی با نمایان شدن نفوذ گسترده و همه جانبه اسراییل در لایه‌های مختلف نظامی و امنیتی و اجرایی، سراسیمه به دنبال از بین بردن شبکه‌های نفوذ است و به همین بهانه اخراج اتباع غیرقانونی را سرعت داده که سالها به سیل ورود مهاجران افغانستانی بی‌تفاوت بود.
حکومت حتی آمار روشن و دقیقی از شمار مهاجران افغانستانی که طی سالهای گذشته به صورت قانونی و غیرقانونی وارد کشور شده‌اند ندارد و آمارهای متفاوتی از شش تا ۱۰ میلیون مهاجر افغانستانی ساکن ایران اعلام شده است.
در آنسو اما بارها کارشناسان نسبت به ورود و اسکان سازماندهی نشده اتباع افغانستانی در ایران هشدار داده بودند و یکی از خطرات این حضور بی‌ضابطه و بی‌نظارت را در حوزه امنیتی عنوان کرده بودند.
