یک روز پس از اعلام خبر انحلال «بانک آینده» با فشار رئیس قوه قضاییه جمهوری اسلامی، رئیس کل بانک مرکزی از تشکیل پرونده قضایی علیه علی انصاری سهامدار عمده این بانک خبر داد.
علی مدنیزاده وزیر اقتصاد عصر روز پنجشنبه اول آبانماه ۱۴۰۴ در جمع خبرنگاران اعلام کرد که قوه قضاییه برای سهامدار اصلی «بانک آینده» پرونده تشکیل داده است.
وزیر اقتصاد جمهوری اسلامی همچنین تأکید کرده «اولین بانک که شاید یکی از بانکهایی بود که از سالهای گذشته مسائل جدی برای نظام بانکی کشور ایجاد کرده بود و اضافهبرداشتهای قابل توجهی را داشت و بدون اینکه درآمدزایی خاصی داشته باشد، فقط هزینه داشت، بانک آینده بود.»
در شرایطی که برخی از مشتریان «بانک آینده» نگران وضعیت سپردههای خود پس از اعلام خبر انحلال خبر این بانک هستند، علی مدنیزاده گفته «سپردهگذاران در بانک آینده خیالشان نسبت به سپردههایشان مطمئن باشد و این سپردهها بطور کامل به بانک ملی منتقل شده و این بانک با قوت ورود کرده؛ تمام سپردهها به بانک ملی منتقل شده و سپردهگذاران هیچ اتفاقی برای داراییهایشان نیفتاده، همان قراردادهای قبلی را دارند و میتوانند به همان شعب مراجعه کنند و کارهای بانکی شان را انجام دهند؛ کارتهایشان هم برقرار بوده و انتقالها به سرعت در حال انجام است.»
وزیر اقتصاد همچنین درباره اینکه «چه کسی قرار است زیان بانک آینده را پرداخت کنند؟» گفته «طبیعتا اگر زیانی بماند سهامدار اصلی که ذینفع واحد قبل از شناسایی زیان است؛ قوه قضاییه برای سهامدار اصلی بانک آینده پرونده تشکیل داده است.»
بنیانگذار و سهامدار اصلی «بانک آینده»، علی انصاری معروف به حاج علی انصاری، یکی از رانتخواران و فاسدان اقتصادی است که سالهاست گزارشها درباره چگونگی رانتخواری و به جیب زدن منابع عمومی توسط او مطرح است اما روابط وی که تا «بیت» علی خامنهای کشیده شده مانع از برخورد با او شده است.
علی انصاری متولد دیماه سال ۴۱ در مهرآباد جنوبی تهران است که برخلاف حسین هدایتی و بابک زنجانی که نامشان همیشه در رسانهها مطرح بود و در نهایت به فسادهای کلان اقتصاد محکوم شدند، همیشه در حاشیه قرار داشته. با اینهمه گزارشهای غیررسمی از نزدیکی او به برخی چهرههای نظام از جمله غلامحسین حداد عادل و مجتبی خامنهای منتشر شده است.
علی انصاری با راهاندازی بازار مبل یافتآباد به این منطقه حاشیهای تهران رونق بخشید و گفته میشود اکثر مغازههای این منطقه در مالکیت او است که به تجار و مبلفروشان اجاره داده شده است. سناریوی مشابهی درباره «ایران مال» نیز مطرح شده بود که مغازههای آن اجاره داده میشوند اما مالکیت آنها به فروش نخواهد رسید.
علی انصاری پس از دیپلم دبیرستان در جنگ ایران و عراق حضور داشت و به نظر میرسد روابط تنگاتنگ او با برخی مقامات جمهوری اسلامی از جمله مجتبی خامنهای فرزند رهبر جمهوری اسلامی از همان زمان شکل گرفت.
او با نهادها و سازمانهایی چون قرارگاه «خاتم الانبیاء» سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بانک مرکزی دارای روابط نزدیک است. نخستین تجارت علی انصاریان در بازار آهن ایران بود که بعدها به حوزه خشکبار و میوه و موبایل و مبل هم کشیده شد.
او همچنین در ساخت و ساز نیز فعالیتهای گستردهای دارد. حدود ۹ سال پیش علی انصاری خانه مصادره شده حبیب ثابت، معروف به ثابت پاسال، سرمایهگذار شناخته شده قبل از انقلاب و مؤسس شبکه رادیو و تلویزیون ملی ایران، در خیابان جردن (آفریقا) را نیز از صندوق بازنشستگی وزارت اطلاعات خرید. این ساختمان که به «ورسای تهران» شهرت دارد، قرار بود تخریب و بر خرابههای آن یک برج ساخته شود. البته به دلیل مخالفتهایی، از جمله از سوی فعالان میراث فرهنگی، تا کنون جلوی تخریب این ساختمان گرفته شده است.
«ایران مال» اما بزرگترین پروژهای است که علی انصاری آن را آغاز کرد و حتی گفته شده «بانک آینده» نیز توسط علی انصاریان تأسیس شد تا منابع مورد نیاز برای ساخت «ایران مال» تأمین شود!
هرچند بسیاری از رسانهها وی را مالک «ایران مال» معرفی کردهاند اما پس از انتشار آگهی مزایده «ایران مال» که در آذر ۱۳۹۹ منتشر شد مالک این مجتمع عظیم یک شرکت به نام «شرکت سهامی عام توسعه بینالمللی ایران مال» معرفی شد که با مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و شورای پول و اعتبار تأسیس شده است. علی انصاری البته بطور رسمی مدیریت پروژه بزرگ «ایران مال» را بر عهده داشت.
«بانک آینده» در سال ۱۳۹۱ از ادغام مؤسسات اعتباری «صالحین» و «آتی» و بانک «تات» تشکیل شد. بارها گزارشهایی درباره تخلف این بانک در اعطای تسهیلات کلان بدون وثیقههای کافی و سرمایهگذاریهای پرریسک از جمله در پروژههای املاک و مستغلات منتشر شده است.
آمارهای رسمی رقم زیان انباشته این بانک را حدود ۴۵۰ هزار میلیارد تومان و آن را یک بانک «ورشکسته» نشان میدهند.
آمار دیگری که در سال ۱۴۰۱ منتشر شد رقم نسبت کفایت سرمایه بانک بود که به صورت منفی حدود ۱۴۰ درصد اعلام شد. این رقم نشاندهنده ناترازی و کمبود شدید منابع مالی این بانک بود. همچنین اعلام شده ۲۵ درصد از رشد پایه پولی اقتصاد ایران در سال گذشته ناشی از اضافهبرداشت این بانک از منابع بانکمرکزی بوده است!
بخشی از ناترازی و کمبود مالی و زیاندهی «بانک آینده» ناشی از تزریق ۷۴ هزار میلیارد تومان تسهیلات به پروژه «ایران مال» است. به بیان دیگر علی انصاری منابع «بانک آینده» را که متعلق به مردم بوده از یک جیب در جیب دیگر گذاشته است!
همچنین در سال ۹۸ خبری درباره اختلاس ۱۴۰ هزار میلیارد تومانی از منابع این بانک، تبدیل آن به ارز توسط علی انتصاری و خارج کردن این رقم به خارج از کشور منتشر شد. این خبر همان زمان از سوی برخی خبرگزاریها تکذیب شد.
با اینکه سالهاست تخلفات علی انصاری علنی و اثر اقدامات او در «بانک آینده» بر خلق پول در اقتصاد ایران نمایان شده اما همچنان او در حاشیه امنِ حمایت شخصیتهای برجسته حکومتی از جمله پسران علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی قرار داشت.
این موضوع در مراسم ختم پدر علی انصاری نیز که خردادماه امسال در تهران برگزار شد مشخص بود. مقامات مختلف سیاسی از جمله میثم خامنهای فرزند علی خامنهای تا بابک زنجانی و شماری از ورزشکاران در این مراسم حضور داشتند.
اکنون به نظر میرسد در پی رقابتهای بین جناحی در جمهوری اسلامی، «بانک آینده» پس از سالها تخلف با فشار رئیس قوه قضاییه منحل و علیه علی انصاری پرونده قضایی تشکیل شده است.
مدتهاست موضوع لزوم انحلال «بانک آینده» مطرح بود اما محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی دستور این اقدام را صادر نمیکرد.
غلامحسین محسنی اژهای صبح روز، چهارشنبه ۳۰ مهرماه ۱۴۰۴، در حساب کاربری خود در «ایکس» خطاب به رئیس کل بانک مرکزی تهدید کرد: «آقای فرزین، برای هر تصمیمی در مورد «بانک آینده» اختیار قانونی کافی دارید. به وظیفهتان عمل کنید در غیر اینصورت ورود میکنیم و هزینه را برایتان بالا میبریم.»
غلامحسین محسنی اژهای یک روز پیش از آن نیز در نشست خبری در جمع دانشجویان گفته بود: «در مورد پرونده بانک آینده چهار سال است دارم فشار میآورم که بانک مرکزی وظایف و اختیارات دارد و باید به وضعیت این بانک رسیدگی کند.»
او افزوده بود «به بانک مرکزی فشار آوردهام که با توجه به وظایف قانونی که دارد به موضوع بانک آینده ورود کند.»
ساعاتی پس از تهدید علنی غلامحسین محسنی اژهای، بانک مرکزی خبر از انحلال «بانک آینده» و ادغام آن در بانک ملی ایران داد.
قابل توجه اینکه پس از انتشار خبر انحلال «بانک آینده»، علی انصاری با انتشار پیامی از تمام کارکنان و همراهان خود قدردانی کرده و ضمن مرور مسیر پرچالش سالهای گذشته، تأکید کرده است که «بانک آینده» با وجود فراز و فرودها، میراثی ماندگار از تلاش و خدمت صادقانه برجای گذاشته است.
علی انصاری با ادعای اینکه «حقیقت بانک آینده در گذر زمان آشکار میشود» تأکید کرده است که «اگرچه مسیر بانک به پایان رسیده، اما نام و دستاوردهای آن، از جمله پروژههای بزرگ اقتصادی کشور، همچنان به عنوان میراثی ارزشمند باقی خواهد ماند!»
