با گذشت پنج روز از آغاز تظاهرات سراسری در ایران بازار بورس، ارز و طلا همچنان ملتهب است.
در روزهای گذشته شاخص بورس ۲۷۰۰ واحد سقوط کرده است؛ روز سهشنبه، ۱۲ دیماه، قیمت هر سکه بهار آزادی از مرز یک میلیون و پانصد هزار تومان گذشت و قیمت ارز با سرعت در حال افزایش است.
در حالی که رسانههای داخلی قیمت هر دلار آمریکا را تا ۴۳۵۰ تومان عنوان میکنند اما صرافیها از ابتدای روز سهشنبه دلار را با مبالغی بالای ۴۴۰۰ تومان معامله میکنند. قیمت یورو و پوند نیز با افزایش روبرو شده و هر یورو به ۵۵۰۰ و هر پوند انگلستان به حدود ۶۰۰۰ تومان رسیده است.
همچنین صرافیها با پیشبینی ادامه روند افزایش قیمت در روزهای آینده، از فروش حجم بالای ارز خودداری میکنند. بهای فعلی دلار آمریکا در ایران بالاترین رقم در طی سالهای گذشته است.
این در حالیست که برخی فعالان و کارشناسان برای افزایش فشار همه جانبه به جمهوری اسلامی در ادامه تظاهرات سراسری، به مردم پیشنهاد دادند سپردههای خود از بانکها را خارج کنند تا بحرانی اقتصادی برای دولت ایجاد شود و این موضوع ابزاری برای تسلیم حکومت در برابر خواست ملت باشد.
از سوی دیگر با ادامهدار شدن تظاهرات و پافشاری مردم بر «نخواستن جمهوری اسلامی» به طور طبیعی سپردهگذاران سپردههای خود را از بانکها خارج و بسیاری از سرمایهداران تلاش خواهند کرد سرمایههای خود را از کشور خارج کنند.
از صبح امروز بسیاری از بانکها تمایلی به درخواست سپردهگذاران برای برداشت سپردهها نشان نمیدهند تا کاهش نقدینگی بر اثر خارج شدن سپردههای بانکی را مدیریت کنند.
در همین حال حسین عبده تبریزی، مشاور وزیر راه و شهرسازی، میگوید اکنون بهترین فرصت است که دولت دلار را گران کند.
به گفته عبده تبریزی: «ذخایر بانک مرکزی برای دفاع از ارز پاسخگو نیست و ارز پرش خواهد کرد. بنابراین، آثار مخرب خود را خارج از کنترل دولت به جای خواهد گذاشت؛ سود تغییرات تدریجی و زمانبر ارز نصیب صرافان و سفتهبازان خواهد شد؛ روند خروج سرمایه تشدید میشود و مناسبات و روابط کار نیز به لحاظ سودهای آسان و بادآورده خرید و فروش ارز، بیشتر آسیب خواهد دید.»
مشاور وزیر راه و شهرسازی معتقد است عدم اطمینانهای نظام بانکی نیز کفه تقاضای ارز را بیش از پیش سنگینتر کرده است و میافزاید: «این نگرانی هم وجود دارد که ماشه «هجمه بانکی» با تکانههای بیشتر نرخ ارز چکانده شود. پس افزایش نرخ تورم پیامد گریزناپذیر شرایط جاری است.»
او تاکید میکند این فرصت در اختیار دولت است که برای هموارسازی نرخ رشد قیمتها و احتراز از ایجاد ابرتورم، نرخ ارز را افزایش دهد.
عبده تبریزی همچنین گفت: «بهتر آن است که هرچه زودتر راجع به این مهم تصمیمگیری شود تا آثار تورمی ناشی از افزایش نرخ ارز در قیمتها منعکس شود. به نظر میرسد منافع این اقدام فراتر از معایب ناشی از آثار تورمی آن است.»
در صورت دخالت دولت و افزایش نرخ ارز در واقع دولت یا یک تیر دو نشان میزند؛ هم قیمت ارز بالا رفته و در صورت آرام شدن فضای ملتهب سیاسی ایران، سال آینده بخشی از کسری بودجه با افزایش قیمت ارز جبران خواهد شد و هم در صورت تداوم اعتراضات سراسری و بحرانی شدن وضعیت دولت، افزایش نرخ ارز ممکن است انگیزه برخی از مردم برای تبدیل سرمایه ریالی به سرمایه دلاری و خروج آن از کشور را کاهش دهد.