به دنبال غرق شدن کامل نفتکش ایرانی در دریای چین، شنیدهها حاکی از آن است که روز دوشنبه، ۲۵ مهرماه، در بولتن محرمانه مجلس شورای اسلامی موضوع اصابت موشک آمریکا به این نفتکش ادعا شده است.
در این بولتن به نقل از منابع غیررسمی سناریوی تازهای در مورد احتمال انفجار و آتش‌سوزی در نفتکش «سانچی» منتشر شده که در آن آمده نفتکش نه عازم چین بوده و نه کره جنوبی بلکه میعانات نفتی را برای کره شمالی حمل می‌کرده است و از این رو در آب‌های نزدیک شانگهای برای اینکه از رادار خارج شود، تمام دستگاههای ردیاب و آنتنهای ارتباطی و چراغهای خود را خاموش کرده تا مسیر نهایی مشخص نشود.
گفته شده ناخدا با قطع ارتباطات رادیویی خود برای چندین ساعت، باید محموله را به سواحل کره شمالی که در تحریم نفتی قرار دارد میرسانده، اما ماجرا لو میرود و چون تمام راههای ارتباطی با این نفتکش بسته شده بود، هشدارهای ارتش آمریکا به آنها نرسیده و یا توجهی به آن نشده و به راه خود ادامه داده و در نهایت هواپیما یا یک ناو آمریکایی به سمت نفتکش شلیک کرده است.
در فضای مجازی نیز یک شایعه پخش شده که بعد از قطع تماس رادیویی توسط خدمه، این نفتکش توسط چین شناسایی شده و پس از بارها اخطار و بیتوجهی، چین با پرتاب موشک به سمت نفتکش ایرانی، آن را هدف قرار داده است.
پرسش‌های زیادی در مورد این نفتکش توسط کارشناسان مطرح شده از جمله اینکه اگر سناریوی برخورد کشتی باربری هنگکنگی با نفتکش ایران که با پرچم پاناما در حرکت بود صحیح باشد، چرا تصویر یا گزارشی در مورد آن کشتی در دست نیست و خبری از پرسنل آن یا فیلمی در مورد عملیات نجات آنها منتشر نشده است.
همچنین مطرح می‌شود که کابین ناخدای نفتکش ایرانی حدود ۷۰ تا ۸۰ متر با محل اولیه انفجار فاصله داشته و در زمان آتش‌سوزی و انفجار در نفتکش بعید است همه ۳۲ خدمه داخل موتورخانه بوده باشند و بالاخره چند نفری می‌بایست در کابین حضور می‌داشتند و هدایت نفتکش را انجام میدادند.
پرسش دیگر این است که آیا واقعاً قابل باور است به محض وقوع انفجار در حالی که دو سه روز طول کشیده تا آتش‌سوزی به کابین اصلی در انتهای نفتکش زبانه بکشد، هیچ کدام از خدمه‌ی نفتکش نتوانسته باشند خود را با جلیقه و قایقهای کوچک اضطراری نجات دهند؟
این ابهامات نه تنها در بولتنهای دولتی بلکه به تدریج از درون حکومت در شبکههای مجازی درز پیدا می‌کند.
مجید اخوان خبرنگار و گزارشگر محافظهکار صدا و سیمای جمهوری اسلامی مستقر در ترکیه، که کمتر خود را وارد مسائل حاشیهای می‌کند در ۲۴ ساعت گذشته در اینستاگرام خود ابعاد مشکوک آتش‌سوزی در نفتکش سانچی را از زبان کارشناسان به اشتراک میگذارد.
تردیدها و ابهامات وقتی زیادتر شده که قرار بود جعبه سیاه کشتی به برای بازخوانی و بررسی به کشور پاناما جایی که نفتکش متعلق به آن کشور است ارسال شود، اما چین از ارسال آن خودداری و آن را بایگانی کرده است.
فرضیه اینکه همه خدمه در موتورخانه بودند مردود است
مجید اخوان به نقل از یک مهندس دریانورد پرسیده «آیا نفرات در موتورخانه بودند؟ به نظر بنده و سایر همکاران خیر. دستورالعمل‌های ایمنی دریایی خیلی شفاف و مشخص هستند. بعد از تصادف باید تعادل کشتی، اطفاء حریق و ترک کشتی را مد نظر قرار داد. هیچگاه هیچ دستوری مبنی بر پناه گرفتن در کشتی در حال غرق شدن نبوده و نیست.»
همچنین تاکید شده فرضیه اینکه همه خدمه به موتورخانه رفتند مردود است زیرا «موتورخانه تنها در زمان حملهی دزدان دریایی به عنوان اتاق امن استفاده می‌شود».
این دریانورد تاکید کرده «هیچ ناخدایی در یک کشتیِ گرفتار حریق که هر لحظه امکان غرق شدن دارد از نفرات خود نمیخواهد که در پایینترین نقطه‌ی کشتی که موتورخانه است پناه بگیرند. نهایتاً نفرات در بحرانی ترین حالت با پوشیدن لباس شناور و جلیقهی نجات به دریا می‌زنند».
از طرفی «امکانات ایمنی این مدل کشتی‌های نفتکش بسیار زیاده دو قایق نجات، ۵ قایق نجات بادی، ۱۴ حلقهی نجات، جلیقهی نجات و لباس شناوری بیشتر از تعداد سرنشینان».
او همچنین به نقل از مهندس کیانچهر، ملوان سابق کشتی مسائل پیچیدهتری را مطرح کرده که بیش از پیش وقوع این حادثه دردناک را مبهم کرده است.
امکانات نفتکش برای رویارویی با این حادثه کافی نبوده
مهندس «الف» از پرسنل کشتیرانی جمهوری اسلامی در گفتگو با کیهان لندن میگوید: «کل کشتی در ساعات اولیه کاملاً سوخته، دیروز (یک‌شنبه) کاپیتان یکی از کشتی‌های ما که از همدوره‌های کاپیتان اول سانچی در کشتیرانی نفتکش است تصویر بارنامه را داشت، که در آن مقصد کره جنوبی ثبت شده است».
او میگوید: «موضوعی که اینجا باید به آن بیشتر پرداخته شود قبل از حرکت کشتی است، نوع محموله و عدم بیمه این محمولهها به خاطر تحریم و دور زدن بیمهها از یک طرف، و عدم آمادگی افراد به دلیل نداشتن امکانات مواجهه با این تصادفات، از طرف دیگر، پیگیری‌های بیشتری لازم دارد؛ این کشتی بیمه بوده، اما باید قبل از توضیح مثالی بزنم: شما برای حمل الماس باید بهای بیمه بالاتری پرداخت کنید، ولی یک راه دور زدن و گرفتن مجوز حرکت این است که نوع بار را مشخص نکنید، به جای الماس قید کنید که مثلا چوب حمل می‌کنید که بیمه کمتری دارد. پرداخت بیمه با مبالغ بالا از طرف آمریکا تحریم است و شرکت‌های بیمه هم استقبالی نمیکنند، در مورد نفتکش سانچی نیز محموله میعانات بوده (بوتانول)، بوتانول سبک‌ترین فرآورده نفتی است و درجه احتراقی بالاتر از بنزین دارد، ولی نوع کم‌خطر آن گویا در بیمه‌نامه عنوان شده تا بیمه ارزانتر باشد».
مهندس «الف» در پاسخ به این پرسش که آیا این حادثه اجتناب‌پذیر بوده؟ و آیا امکان نجات کشته‌شدگان یا تعدادی از آنها وجود داشت؟ میگوید: «من در بخشی فعالیت میکنم که دو گروه همکار دارم، یکی همکاران و کارشناسان فنی و دیگری کاپیتانهای کشتی که هر دو تا این لحظه عنوان کرده‌اند امکان کمک وجود داشته، ولی در نیم ساعت اولیه حادثه؛ بعد از آن هر کمکرسانی خیلی خطرناک بوده از جمله به خاطر گازهای سمی. همچنین باید تاکید کنم می‌شد از این فاجعه اجتناب کرد. مشخص نیست چرا کشتی چینی، رعایت حق تقدم را که شامل کشتی بزرگتر بوده نکرده و چرا به راه خود ادامه داده، چرا برای کمک توقف نکرده است؟»
وی در پاسخ به این پرسش که آیا نمایندگان جمهوری اسلامی این ابهامات را پیگیری می‌کنند یا نه گفت: «بله، از دیروز فایل آن در قسمت بیمه و دعاوی کشتیرانی نفتکش باز شده است».
این درحالیست که بعضی منابع خارجی اعلام کرده‌اند رادارهای ارتباطی و دستگاههای رادیویی نفتکش سانچی ساعاتی قبل از حادثه خاموش شده بود. در نتیجه آتش‌سوزی در نفتکش ایران ۳۲ خدمه جان خود را از دست داده‌اند که تنها پیکر دو نفر از آنها از آب گرفته شد.
با وجود فرضیههای مختلفی که از جانب کارشناسان مطرح می‌شود، اما بیگمان ابعاد این فاجعه تلخ چنان زیاد است که شاید در شمار آن دعاوی قرارگیرد که سال‌ها نیاز به تحقیق و بررسی داشته باشد. کم‌کاری چینی‌ها، بیمسؤولیتی مقامهای جمهوری اسلامی که خانواده جانباختگان بیش از همه روی آن تاکید می‌کنند، قصور خدمه دو کشتی و ابعاد مبهم این فاجعه را نفتکش سانچی با خود به اعماق دریا برده است.
در جامعهای ملتهب که بستر برای هر فاجعهای فراهم است، حالا گروهی میپرسند چرا در سالگرد آتش‌سوزی پلاسکو، سانچی آتش گرفته؟ چرا پلاسکو با مرگ رفسنجانی مقارن شده و فاجعه سانچی با تظاهرات؟ گروهی میپرسند رژیمی که برای روی کارآمدن فاجعه سینما رکس را به بار می‌آورد که چندصد انسان در آن زنده زنده سوختند، آیا برای بقا و انحراف افکار عمومی از وضعیت لرزان خود، دست به هر اقدامی نمی‌زند؟!
از زبان برخی نمایندگان مجلس شنیده شد که حکایت از حمله آمریکایی‌ها به نفتکش سانچی داشت. روایتی که بر پایه آن، محموله سانچی قرار بوده به کره شمالی منتقل شود، نه کره جنوبی و آمریکایی‌ها برای ممانعت از این کار، ترجیح داده‌اند به این نفتکش حمله کرده و آن را غرق کنند.”
فلاحت‌پیشه، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس :چگونه ممکن است “همه خدمه کشتی چینی “سی اف کریستال” که با نفتکش ایرانی برخورد کرده نجات پیدا می‌کنند و آسیبی نمی‌بینند اما نفتکش ایرانی ۸ روز می سوزد تا زمانی که به !طور کامل غرق می‌شود.همه ۳۲ سرنشین آن کشته شدند.!!”
نکات جالب و قابل توجهی مطرح شده است. باید منتظر ماند تا روشن شود.