آزاده کریمی، (+عکس، ویدیو) تا کنون حضور سه فیلم «خوک»، «هندی و هرمز» و «درساژ» از ایران در شصت و هشتمین دوره فستیوال فیلم برلین قطعی شده است. ریاست هیات داوران این دوره از برلیناله را «تام تیکوا» تهیهکننده و فیلمساز مشهور آلمانی و سازنده فیلم تحسینبرانگیز «بدو لولا بدو» بر عهده دارد.
برنامههای شصت و هشتمین دوره فستیوال فیلم برلین در حالی به مرور اعلام میشود که فقط دو دوره دیگر تا پایان دوران ۱۹ ساله ریاست دیتر کوسلیک باقی مانده است.
برلیناله که فستیوالی نه صرفا سینمایی، بلکه حساس به اتفاقات روز جهان بوده، آخرین گامهای همراهی با کوسلیک را برمیدارد؛ هرچند تعدادی از سینماگران معروف آلمانی همچون کریستین پتسولد، آندریاس درسن، فولکر اشلوندورف و مارگاریت فون تورتا طی نامهای خواستار پوستاندازی و تغییر در روال این فستیوال شدهاند.
در این میان، برای اولینبار در عمر شصت و هشت ساله برلیناله، یک انیمیشن با عنوان «جزیره سگها» برای نمایش افتتاحیه انتخاب شده است. این انیمیشن را فیلمساز هالیوودی، وس اندرسون، ساخته که پیش از این با فیلم دیگرش «هتل بزرگ بوداپست» برلیناله ۲۰۱۴ آغاز شده بود.
این انیمیشن که حال و هوای «آقای فاکس شگفتانگیز» را دارد، با صداپیشگی بازیگران مشهور هالیوود از جمله برایان کرانستون، بیل مری، جف گلدبلوم، اسکارلت جوهانسون و اف. موری آبراهام تهیه شده است.
از ویژگیهای دیگر فستیوال امسال فیلم برلین، ریاست تام تیکوا تهیهکننده و فیلمساز مشهور آلمانی این دوره هیات داوران است که کارنامه پرباری از فیلمهای خاص و تاملبرانگیز چون «بدو لولا بدو»، «عطر؛ قصه یک آدمکش» و «ملکه و جنگجو» دارد.
در بخش مسابقه فستیوال برلیناله امسال فیلمهایی از آرژانتین (۱ فیلم)، آمریکا (۲ فیلم)، آلمان (۹ فیلم مستقل و مشترک)، اتریش (۱ مشترک)، استرالیا (۱ فیلم)، ایران(۱ فیلم)، ایتالیا (۱ فیلم مشترک)، ایرلند (۲ فیلم مشترک)، اوروگوئه(۱ فیلم مشترک)، بریتانیا (۲ فیلم مشترک)، برزیل (۱ فیلم مشترک)، بلغارستان (۱ فیلم مشترک)، پاراگوئه (۱ فیلم مشترک)، چک (۱ فیلم مشترک)، چین (۱ فیلم مشترک)، فرانسه (۷ فیلم مستقل و مشترک)، سوئد (۱ فیلم)، سوییس (۳ فیلم مستقل و مشترک)، رومانی (۱ فیلم مشترک)، لهستان (۲ فیلم مستقل و مشترک)، لوکزامبورگ (۱ فیلم مشترک)، نروژ و هنگکنگ (۱ فیلم) حضور دارند.
«سه روز در کیبِرِن» از امیلی آتف، «سیاه ۴۷» از لنس دالی، «دوشیزه» از دیوید و ناتان زلنر، «الدورادو» از مارکوس ایمهوف، «زن وارث» از مارسلو مارتینسی، «خوک» از مانی حقیقی، «دعا» از سدریک کان، «بالاتر از هیچ چیز» از مانس منسون، «مرا لمس نکن» از دیانا پینتیلی، «ترانزیت» از کریستین پتسولد، «نگران نباش، پیاده نمیتواند خیلی دور شود» از گاس ون سنت، «دولاتوف» از الکسی گرمن جونیر، «اوا» از بنوا ژاکو، «دخترم» از لورا بیسپوری، «در راهروها» از توماس اشتوبر، «اسم برادرم روبرت است و او یک احمق است» از فیلیپ گرونینگ و «صورت» از مالگوژاتا شوموفسکا فیلمهای پذیرفته شده در بخش مسابقه فستیوال فیلم برلین ۲۰۱۸ هستند.
در بخش ویژه برلیناله نیز فیلمهای «شکار هیولای ۲» از رامان هویی، «گورومول» از پل ویلیامز، «سفر به شهرهای ضدعفونی شده» از فرناندو سولاناس، «کتابفروشی» از ایزابل کوشت، «کلاس خاموش از لارس کرومه به نمایش در میآید.
علاقمندان به سینمای گاس ونسنت میتوانند تازهترین فیلم او «نگران نباش، پیاده نمیتواند خیلی دور شود» را در برلیناله تماشا کنند. این فیلم دومین همکاری ون سنت و ووآکین فینکس پس از «به خاطرش مردن» (۱۹۹۵) است که داستان زندگی جان کالاهان را روایت میکند. کالاهان یک نقاش و کاریکاتوریست است که در ۲۱ سالگی بر اثر تصادف رانندگی فلج میشود و نقاشی را به عنوان یک درمان شروع میکند.
سینمای فرانسه با فیلم «اوا» ساخته بنوا ژاکو و با بازی ایزابل هوپر در بخش مسابقه حضور دارد. این فیلم بر اساس کتابی به همین نام از نویسنده کتابهای جنایی جیمز هادلی چیس به تصویر در آمده است.
ایتالیا، آلمان و سوییس با فیلم «دخترم» در بخش مسابقه برلیناله شرکت دارند. این فیلم را لورا بیسپوری کارگردانی کرده و داستان دختری را روایت میکند که بین عشق دو مادرش مردد است؛ مادری که او را به دنیا آورده و مادری که او را بزرگ کرده است.
از بین فیلمهای بخش مسابقه فیلم «دوشیزه» ساخته دیوید و ناتان زلنر نیز حضور دارد که بازیگران مشهوری چون رابرت پتینسون و میا واشیکوفسکا در آن ظاهر شدند. این فیلم یک وسترن کمدی است و در اولین رقابت بینالمللی خود در برلین به نمایش در میآید.
کریستین پتسولد فیلمساز آلمانی، پس از کسب جایزه خرس نقرهای برای«باربارا» در سال ۲۰۱۲، دوباره با فیلم «ترانزیت» به برلیناله بازگشته است.
برای نخستین بار در اروپا نیز فیلم «شکار هیولا ۲» ساخته رامان هوی و با بازی تونی لیانگ، بازیگر فیلم معروف «در حال و هوای عشق» به نمایش در میآید.
مستند «دولاتوف» ساخته الکسی گرمن جونیر که محصول مشترک روسیه، صربستان و لهستان است، در بخش خارج از مسابقه به نمایش در میآید. این فیلم زندگی سرگئی دولاتوف روزنامهنگار و نویسنده ارمنیتبار اهل آمریکا را به تصویر میکشد.
سینمای ایران با ۳ نماینده
«خوک» تازهترین ساخته مانی حقیقی در بخش مسابقه شرکت دارد. پیشتر حقیقی با «اژدها وارد میشود» (مسابقه ۲۰۱۶)، «پذیرایی ساده» (فوروم ۲۰۱۲) و «کارگران مشغول کارند» (فوروم ۲۰۰۶) نیز در این فستیوال حاضر شد که جایزه نتپک را برای «پذیرایی ساده» دریافت کرد.
در خلاصه داستان فیلم «خوک» آمده است: «حسن خشمگین است. او مدتی است موفق به ساختن فیلم نشده. ستارهی محبوبش صبر ندارد و میخواهد با کارگردانان دیگر همکاری کند. همسرش دیگر عاشقش نیست. دخترش بزرگ شده و دیگر مستقل است. مادرش پیر شده و کمکم حافظه خود را از دست داده. مزاحم جذابی او را هر جا میرود تعقیب میکند و اصرار دارد حسن او را وارد دنیای سینما کند. از همه بدتر، قاتلی در سطح شهر مشغول کشتن کارگردانان سینمای ایران است، اما حسن را نادیده گرفته. حسن رنجیده است: آیا او مهمترین فیلمساز این شهر نیست؟ پس چرا قاتل تحویلش نمیگیرد؟ هنگامی که نام حسن به عنوان مظنون اصلی پرونده قتلها در شبکههای اجتماعی مطرح میشود، اوضاع دیگر غیرقابل تحمل میشود. حالا حسن ناچار است برای اعاده حیثیت خود نقشهی هوشمندانهای بکشد…»
حسن معجونی، لیلا حاتمی، لیلی رشیدی، پریناز ایزدیار، سیامک انصاری، علی باقری، مینا جعفرزاده، آیناز آذرهوش در «خوک» ایفای نقش کردهاند. رضا یزدانی، بیوک میرزایی، سهیلا رضوی و علی مصفا نیز در این فیلم حضور دارند.
فیلمهای «هندی و هرمز» از عباس امینی و «دِرِساژ» از پویا بادکوبه که به ترتیب محصول ایران و محصول مشترک ایران و جمهوری چک هستند در بخش نسلهای برلیناله پذیرفته شدهاند. عباس امینی در شصت و ششمین دوره برلیناله، با فیلم «والدراما» در همین بخش شرکت داشت.
داستان این فیلم در جزیره هرمز به وقوع میپیوندد که در آن هماتیت موجود در خاک باعث خونرنگ شدن امواج دریا میشود. هرمز ۱۶ ساله طبق سنتهای جزیره با دختری به نام هندی که سه سال از او کوچکتر است ازدواج میکند و قرار است در معدنی شروع به کار کند اما چنین اتفاقی نمیافتد. به این ترتیب در این نمایش کارگردان از تقلای دو نوجوانی روایت میکند که باید دنیای آسوده خود را در جهانی پر از سختی جستجو کنند؛ هرمز مجبور میشود با یک قاچاقچی همکاری کند.
فیلم «دِرِساژ» ساخته پویا بادکوبه هم داستان دختری به نام گلسا و گروهی از دوستانش را تعریف میکند که از سر ملال دست به سرقت از یک مغازه کوچک میزنند. این فیلم را روحالله برادری و سمیرا برادری تهیه کردهاند و علی مصفا و شبنم مقدمی در آن بازی میکنند.
در بخش فوروم برلیناله ۲۰۱۸ نیز فیلم «حرف آخر، کوهستان خورشید» ساخته بهار نوریزاده که محصولی از لبنان-کانادا است، به نمایش درمیآید.
پانوراما: متمرکز بر سیاستهای بدن و سوء استفاده جنسی
شصت و هشتمین فستیوال فیلم برلین امسال در بخش پانوراما به موضوع سیاستهای بدن میپردازد و متأثر از سوء استفادههای جنسی در سینماست که با افشاگری آزارهای جنسی هاروی واینستین تهیهکننده هالیوودی هنوز تیتر اول روزنامههاست.
در این بخش اغلب فیلمها مربوط به سینمای آمریکای لاتین است؛ چنانکه ۴ فیلم از ۱۱ اثر این بخش به سینمای آرژانتین و برزیل تعلق دارد.
استرالیا، فرانسه، یونان، هلند، سوییس، آمریکا، بریتانیا، قبرس، ژاپن، سوئد و دانمارک نیز در این بخش حضور دارند.