تنها یادآوری چند مورد کافی است تا به عظمت مواد غذایی پی برد که برای انسانها تولید میشوند ولی حیف و میل شده و از بین میروند.
در فرانسه هر مصرفکننده سالانه ۲۹کیلوگرم مواد غذایی را تلف میکند و در سطل زباله میریزد. از این موضوع که بگذریم به این واقعیت دردناک میرسیم که یک میلیارد جمعیت جهان از گرسنگی و کمبود مواد غذایی و بدغذایی رنج میبرند.
با توجه به این واقعیات، حیف و میل مواد غذایی یک گناه اخلاقی، یک خطای نابخشودنی، یک اقدام ضد اقتصادی و اجتماعی به شمار میرود.
به همین دلایل و با توجه به وجود انسانهای نیازمند و همچنین مواد غذایی مصرف نشدهای که دور ریخته میشود، «کلوش» هنرمند فرانسوی سی سال پیش ایجاد رستورانهای «قلب و وجدان» را پیشنهاد کرد و خود نیز شماری از آنها را در نقاط مختلف پاریس تأسیس نمود. در این رستورانها تعدادی داوطلب به رایگان از مواد غذایی که دور ریخته میشوند در حالی که هنوز قابل استفاده هستند، غذا تهیه میکنند و در میان بینوایان محلات مختلف که غذایی برای خوردن ندارند، توزیع میکنند. این داوطلبان به مغازههای بزرگ فروش مواد غذایی میروند و مواد لازم را که به دلایل مختلف قرار است دور ریخته شود جمعآوری میکنند. گفتنی است که خود کلوش پس از راه انداختن این رستورانها در یک تصادف موتورسیکلت کشته شد.
با آنکه اغلب مصرفکنندگان نسبت به حیف و میل مواد غذایی کراهت نشان میدهند اما رفتارشان با این احساس هماهنگ نیست و بسیاری حساسیت لازم را نسبت به این موضوع مهم نشان نمیدهند.
در فرانسه در تمام رشتههای تولید مواد غذایی سالانه ده میلیون تن مواد غذایی از بین میرود؛ یعنی هر نفر ۱۵۰کیلوگرم. در این ۱۵۰کیلوگرم حداقل ۵۰کیلوگرم این مواد قابل خوردن است؛ یعنی غذایی است که هر فرانسوی هنگام صرف ناهار یا شام در خانه، رستوران و غیره نمیخورد و هدر میدهد. از این ۵۰ کیلوگرم میتوان برای صد نفر غذا تهیه کرد.
یک تصمیم سیاسی
این موضوع حیاتی و حضور دائم رسانهها برای روشنگری درباره حیف و میل مواد غذایی با یک تصمیم سیاسی نیز تأیید شده است.
دومین منشور «پیمان ملی برای مبارزه علیه حیف و میل مواد غذایی» در فرانسه که روز ۲۴ آوریل ۲۰۱۷ صادر شد، هدف خود را کاهش ۵۰درصد هدر رفتن مواد غذایی تا سال ۲۰۲۵ در نظر گرفته است. البته رسیدن به این هدف، به این معنی است که مردم از عادتی که سالهاست با آن خو کردهاند دست بکشند.
دولت نیز در این زمینه برنامههای تبلیغاتی از سال ۲۰۱۳ برای جلب توجه مردم به منظور جلوگیری از حیف و میل مواد غذایی تنظیم و اجرا کرده است که یکی از برنامهها اعلام «روز ملی جلوگیری از حیف ومیل مواد غذایی» است و مورد دیگر تشویق بچههایی است که با حیف و میل مواد غذایی مقابله میکنند.
تولید و در عین حال هدر رفتن مواد غذایی یک زنجیرهی کامل را در بر میگیرد؛ تولیدکنندگان، توزیعکنندگان و مصرفکنندگان.
گروههایی که در این چرخه فعالیت میکنند میتوانند اقداماتی علیه از بین رفتن مواد غذایی انجام دهند. مبارزه علیه حیف و میل کردن مواد غذایی شامل آگاهی دادن و آموزش تمام گروههایی نیز میشود که به نوعی در رابطه با مصرفکنندگان قرار دارند. در این میان وظایف توزیعکنندگان بسیار اهمیت دارد زیرا هنگامی که بخشی از کالاهای آنان به فروش نمیرسد میتوانند به جای دور ریختن، آنها را به مؤسسات خیریهای که به مستمندان غذای رایگان میدهند، تحویل دهند و یا در اختیار مؤسسات عمومی مانند کارخانجات، بیمارستانها و مدارس بگذارند.
در عین حال مصرفکنندگان نیز میتوانند تاریخ مصرف کالاها را با دقت بیشتر انتخاب کنند و اگر میخواهند کالاهایی را در یخچال یا فریزر نگاهداری نمایند کالاهایی را انتخاب کنند که به تاریخ پایان مصرف آن فرصت بیشتری باقی مانده باشد. یا هنگامی که به رستوران میروند مانند آنچه رایج است اضافه مواد غذایی خود را در پاکتهای مخصوص که به آن «داگی بگ» یعنی بسته مخصوص سگ خانواده میگویند با خود برداشته و به مصرف خود یا مستمندان برسانند.
آنچه همواره باید به یاد داشت این است که بر شمار جمعیت به سرعت عجیبی افزوده میشود و تولید مواد غذایی برای این دهانهای باز و گرسنه روز به روز کاهش مییابد.
بیاییم در حالی که سیریم به یاد گرسنگانی باشیم که چه بسیار از آنان از بیغذایی و یا کمبود مواد غذایی برای ادامهی زندگی خود دستشان به سوی ما دراز است.
*منبع: The Conversation
*ترجمه از کیهان لندن