بیکاری در استان سیستان و بلوچستان به ۵۰درصد رسیده و مسئولان استان از وضعیت بحرانی معیشت صیادان خبر میدهند. این در حالیست که کشتیهای صیادی چینی و هندی به راحتی هر گونه جنبدهای را از دریای عمان صید و به درآمدزایی از آبزیان این دریا مشغول هستند.
صیادان شاغل در شهرستان چابهار، کنارک میگویند شناورهای پیشرفته صیادی که متعلق به چینیها و هندیها است، در حال «لایروبی» کف دریا و استخراج هر جنبندهای از کف آن هستند.
جالب اینکه بر اساس ماده ۶۰ «آییننامه اجرایی حفاظت و بهرهبرداری از منابع آبزی جمهوری اسلامی ایران» شناورهای صیادی خارجی که در آبهای تحت حاکمیت یا صلاحیت ایران قرار دارند یا از آن عبور میکنند و مجاز به صید در این آبها نیستند و باید ابزار و ادوات صید خود را به ترتیبی در شناورها قرار دهند که نتوانند به راحتی برای صید مورد استفاده قرار گیرند.
صیادان چینی و هندی در حالی در سکوت مقامات جمهوری اسلامی به صید آبزیان در حوزه آبی ایران مشغول هستند که عبدالغفور ایران نژاد، نماینده چابهار، نیکشهر، کنارک و قصرقند در مجلس شورای اسلامی، میگوید: «چهار هزار قایق جدید صیادی بیش از ۱۶ سال چشم انتظار صدور مجوز صید برای تامین معاش صیادان و خانوادههایشان هستند.»
از سوی دیگر شهرستانهای استان سیستان و بلوچستان بالاترین نرخ بیکاری را در کشور دارندو به گفته حسینعلی شهریاری، نماینده زاهدان در مجلس شورای اسلامی، میانگین نرخ بیکاری در استان سیستان و بلوچستان نه ۱۳درصدی است که دولت اعلام میکند، بلکه ۵۰درصد است.
با این وجود هدایت الله میر مرادزهی، مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان، در گفتگو با خبرگزاری ایلنا حضور چینیها و هندیها را برای صیادی در آبهای سرزمینی جنوب سیستان و بلوچستان را تکذیب کرده و گفته است: «البته چینیها حضور دارند، اما نه برای صید، چراکه صیادی مجوز میخواهد اینها فقط عاملانی هستند که میآیند و میگوهای صید شده و ماهیان غیرماکول (حرام گوشت) را از صیادان ایرانی میخرند. ما به دنیال صادرات هستیم و صادرات به نفع کشور است.»
اما میر مرادزهی پیشتر به خبرنگار یک سایت محلی در چابهار گفته بود: «کشتیهای صیادی تِرال چین به صید ماهیهای غیرماکول نظیر یال اسبی، سلطان ابراهیم و ماهی مرکب که به دلیل ملاحظات شرعی مورد استفاده مسلمانان نیست، میپردازند. بنابراین به کشتیهای چینی با رعایت نوع، زمان و مکان صید مجوزهای یک تا دوماهه برای صید غیرماکول ارائه میشود.»
گفتههای پیشین مدیر کل شیلات سیستان و بلوچستان در تناقض با صحبتهای وی با ایلنا است چرا که وی اساسا چینیها را «عامل» خرید ماهیهای غیرماکول معرفی کرده و در عین حال تاکید کرده است که شیلات استان به آنها مجوزی نداده است.
موضوع اصلی در این میان پذیرش حضور کشتیهای صیادی ترال چینی است که برای اشتغال صیادان سیستان و بلوچستان مسئلهساز شده است. کشتیهای ترال مجهز به دستگاههای ماهییاب و تورهای صیادی هستند که در هنگام صید هیچ آبزی نمیتواند از گرفتار شدن در آنها در امان بماند و به نوعی این تورها با یکبار حرکت، کل مسیر را جارو میکنند.
رضا ارسنگ، یکی از صیادان چابهار به خبرگزاری ایلنا میگوید: «چینیها انواع و اقسام ماهیها را صید میکنند. تورهای کشتی آنها به قدری پیشرفته است که تخم ماهیها را هم جمع میکند، پس قرار نیست که چیزی در دریا برای صید ما بماند. تعدادی از دوستان من میگویند ترالهایِ هندیها را هم دیدهاند گرچه خودم تا به حال با هندیها مواجه نشدهام. به هر صورت کار آنها مثل کندن ریشههای درخت از زمین است با این تفاوت که اینجا دریاست و نابودی آبزیان و تخم آنها نابودی خود ما هم هست. آنها حتی صدفها و مرجانها را هم میبرند و بازارهای محلی فروش آنها را هم کساد کردهاند. انگار کسی متوجه نیست که مردم سیستان و بلوچستان از روی بیکاری و فرار از محرومیت و فقر به صیادی روی آوردهاند. خُب اگر بیکار شویم چه کسی جوابگوی ما و خانوادههایمان است؟»
جالب اینکه بر خلاف اظهارات مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان، اشرفعلی حسینی رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان چابهار میگوید: «کشتیهای ترال با مجوز ۴۵ روزه صید از اداره کل شیلات سیستان و بلوچستان مبادرت به صید میکنند. این کشتیها با تورهای کفروب علاوه بر صید آبزیان تمام مکانها را تخریب و نوزادان میگو و ماهی و سایر آبزیان را از کف دریا از بین میبرند.»