اختر قاسمی (+عکس) تایید حکم اعدام رامین حسین پناهی، جوان ۲۴ سالهی کرد ایرانی، توسط دیوان عالی کشور اعتراضات وسیعی را در میان فعالان حقوق بشر و سازمانهای حقوق بشری برانگیخت.
رامین حسینپناهی که در کردستان عراق زندگی میکرد در سال ۹۶ برای دیدار مادر بیمارش به سنندج بازگشت که طبق گزارشهای منتشرشده اوایل تیرماه توسط سپاه پاسداران در سنندج به همراه سه عضو حزب کومله ایران در حالی که تیر خورده بود دستگیر شد.
ابتدا سپاه پاسداران اعلام کرد که او در درگیری و تبادل آتش دستگیر شد. گرچه خانواده و وکیل رامین (حسین احمدی نیاز) تاکید میکنند که رامین هرگز مسلح نبوده در هیچ درگیری شرکت نداده است. هماینک او به اتهام «بغی» به معنای مبارزه مسلحانه علیه حکومت به اعدام محکوم شده و حکم از سوی دیوان عالی کشور نیز به تصویب رسیده و برای اجرا به مسئولین فرستاده شده است. در سراسر جهان کمپینهای مختلفی برای نجات جان او تشکیل شده و فعالیت میکنند. در شهر کلن کمپینی با حمایت برادر رامین، امجد حسینپناهی، از روز یکشنبه ۱۵ آوریل (۲۶ فروردین ۱۳۹۷) در مرکز شهر در مقابل کلیسای جامع این شهر آغاز به کار کرده است.
به محل کمپین میروم تا با برادر رامین گفتگو کنم و از شرایط رامین پس از تایید حکم توسط دیوان عالی کشور و تلاش خانواده وی جویا شوم.
-ممکن است برای خوانندگان کیهان لندن آخرین وضعیت رامین را توضیح دهید؟
ـ بله، همانطور که میدانید رامین در بهمنماه سال گذشته (۹۶) به اعدام محکوم شد. او از فعالان سیاسی و مدنی کردستان است که در دادگاه چند دقیقهای به دور از عدالت به اشد مجازات محکوم شد و متاسفانه هنوز مهر حکم خشک نشده بود که در شعبه ۳۹ دیوان عالی کشور در شهر قم نیز به تایید رسید و حکم قطعی شد و به کردستان ارسال شد. خطر اعدام این فعال سیاسی جدی است.
ـ دقیقا به چه اتهامی رامین را به اعدام محکوم کردند؟ اول گفتند که در درگیری مسلحانه با سپاه دستگیر شده. بعد اتهام «بغی» به او زدند. به نظر دادگاه صادرکنندهی حکم جرم اصلی رامین چیست؟
-بله، اوایل گفتند که مسلح بوده بعد خوشبختانه تکذیب شد و فهمیدند که اینطور نبوده وهمه اینها از طرف خود رامین و خانواده و وکیلش همون موقع تکذیب شد. نهایتا به اتهام عضویت در حزب کومله کردستان متهم شده و شما میدانید که حزب کومله کردستان سالهاست که از مبارزه مسلحانه دست کشیده و به عنوان حزب سیاسی در کردستان عراق و در ایران فعالیت میکند. خیلی از اعضای این حزب یا احزاب دیگر دستگیر شدند و به اعدام محکوم نشدند و حکمشان زندان بوده. رامین مسلح نبوده و کسی را نکشته و حتی خود حکومت هم همین را میگوید. طبق قوانین بینالمللی حکم اعدام باید با جرم متناسب باشد مثلا مجرم مرتکب قتل یا جنایت شده باشد؛ در مورد رامین خوشبختانه هیچکدام از اینها نیست و پیشینهی رامین را همه میدانند. در مورد اتهام «بغی» در سالهای اخیر آن را به جای «محاربه» استفاده میکنند. کسانی که علیه حکومت و نظام و عضو احزاب مخالفی باشند که هنوز مسلح تلقی میشوند حتی اگر مسلحانه مبارزه نکنند، شامل حکم بغی میشوند. برخی احزاب کرد مثل حزب کومله سالهاست از مبارزه مسلحانه دست کشیدهاند ولی طبق قوانین بینالمللی در کردستان عراق هنوز نیروهایشان مسلح هست و به همین دلیل از نظر جمهوری اسلامی یک حزب مسلح تلقی میشود که مبارزه مسلحانه میکند. مثلا اگر الان یک عضو مجاهدین هم دستگیر شود با اینکه آنها مسلحانه مبارزه نمیکنند ولی شامل حکم «بغی» میشوند. یا احزابی که اوایل انقلاب دست به مبارزه مسلحانه زدند و بعدها از آن دست کشیدند شامل حکم «بغی» میشوند.
رامین پیش از اینکه از ایران خارج شود و به کردستان عراق سفر کند فعال سیاسی و مدنی بود و در کانون مدافعان حقوق بشر بوده و در کمپین نجات جان زندانیان فعال بوده و نهایتا چند بار احضار و بازداشت شد ولی بعد که به کردستان عراق سفر کرد و به عضویت حزب کومله ایران در آمد فقط فعالیت حقوق بشری داشت. سال گذشته مادرم مریض شد و در بیمارستان بود، متاسفانه غدهای سرطانی در سر داشت؛ وقتی رامین برای دیدار مادر به سنندج سفر کرد، به همراه چند فعال مدنی در سنندج بازداشت شد که انعکاس خبری وسیعی در کردستان عراق و بین فعالان حقوق بشر در ایران داشت. کسی اصلا فکر نمیکرد که حکم اعدام بگیرد. ولی میدانید که بعد از دیماه ۹۶ وضعیت در ایران دگرگون شده و تظاهرات گسترده در بیش از صد شهر ایران صورت گرفت و خیلیها بازداشت و زیر شکنجه و در زندان کشته شدند. رامین بعد از دیماه در شرایط خیلی بدی محاکمه شد. قطعا حکماش به این معناست که از مردم آزادیخواه ایران و مردم کردستان زهر چشم بگیرند و پیام روشنی به مخالفان بدهند که اگر مخالفت کنید پاسخش اعدام است! میدانید که خیلیها از فعالان محیط زیست تا فعالان مدنی زندانی را زیر شکنجه کشتند و جنازهها را با بیشرمی به خانوادهها تحویل دادند و گفتند خودکشی کرد! حکومت میخواهد با اعدام رامین به جامعه جهانی بگوید من باکی از اعدام ندارم. ولی خوشبختانه همه فعالان حقوق بشر در سراسر ایران به این حکم معترض شدند. احزاب و سازمانهای سیاسی اپوزیسیون نیز در ایران و خارج یکصدا به این حکم اعتراض کردند و بیانیه رسمی دادند. سازمان عفو بینالملل بیانیه داده و همان موقع دفتر خانم عاصمه جهانگیز نامه رسمی به ایران فرستاد و وزارت خارجه آلمان نیز نامهای به مقامات ایران داد و…
ـ شما به عنوان برادر رامین چه تلاشهایی کردید؟ آیا با ارگانهای رسمی تماس گرفتید؟
-بله، من چند بار با دفتر حقوق بشر پارلمان اروپا نشست داشتم و حتی یکی از خواستههای هئیتی که اخیرا از اروپا به ایران رفت این بود که حکم اعدام رامین لغو شود. آنها خواستار دیدار با دو مادری شدند که فرزندانشان به اعدام محکوم شدهاند. یکی مادر احمدرضا جلالی پزشک ایرانی- سوئدی و یکی هم مادر رامین حسینپناهی؛ ولی مقامات اجازه ندادند. از طرف دیگر وزیر خارجه آلمان نامهای رسمی به آقای ظریف داد و خواستار لغو اعدام شد. همان طور که گفتم دفتر خانم جهانگیر چندین بار نامه فرستاد و عفو بینالملل هم که به تکرار به دولتمردان ایران هشدار داد و در آخرین نامه به شکل علنی و رسمی این حکم را خلاف قوانین بینالمللی و حقوق بشری دانست و خواستار لغو حکم شد. تا حال در سطح بینالمللی خیلی خوب بازتاب داشته ولی هنوز باید کار کرد، هنوز نهادهای سیاسی و نهادهای بینالمللی به ویژه ارگانهای سیاسی کشورها که با دولت ایران روابط تجاری و اقتصادی و سیاسی دارند میتوانند به دولت ایران فشار بیاورند که این حکم لغو شود و من امیدوارم که اینطور شود.
ـ برادر دیگر شما، افشین هم در زندان است و به هشت سال حبس محکوم شده؛ افشین را به چه دلیل دستیگر کردند؟ دو برادر دیگر شما هم در زندان بودند که آزاد شدند…
-بله، افشین فعال محیط زیست بود و اصلا نه ارتباطی با سازمانهای سیاسی داشته و نه فعالیت سیاسی داشته و حتی اصلا سیاست را دوست ندارد و تنها گناهش این است که برادر رامین است و به همین دلیل به هشت سال و نیم زندان محکوم شده. و دو برادر دیگرم را پس از چندی آزاد کردند، اما رامین چون گفت من عضو حزب کومله ایران هستم به او اتهام «بغی» زده و حکم اعدام دادند.
ـ درخواستی از هموطنان ایرانی دارید؟ در حال حاضر چه کاری میتوانند انجام بدهند که از اجرای حکم جلوگیری کنند؟
-من به عنوان برادر رامین حسینپناهی مجددا اعلام میکنم که برادر من فقط یک فعال مدنی و سیاسی بود که برای عدالت اجتماعی و جامعهی آزاد و سکولار و دمکراسی تلاش میکرد و مبارزهاش هم در چهارچوب مدنی بوده و هیچ وقت دست به اسلحه نبرده؛ خوشبختانه شایعاتی که اعلام شده بود مبنی بر «تروریست» و «تجزیهطلب» بعدا تکذیب شد؛ امیدوارم همه بدانند که با اعدام رامین امنیت در کشور برقرار نمیشود؛ اعدام رامین اعدام یک فعال سیاسی مخالف حکومت است. قطعا رامین حکماش نه تنها اعدام بلکه زندان هم نیست. او از جمله فعالانی بوده که سالیان طولانی برای زندانیان سیاسی مبارزه کرده و بیشتر دوستانش از فعالان ایرانی غیرکرد بودند. همه آزادیخواهان بدون هیچگونه تبعیض و جدایی میبایست از رامین حمایت کنند و نگذارند که حکومت باز یک فعال سیاسی را اعدام کند چرا که اعدام رامین پیام روشنی به همهی مخالفان حکومت و همهی فعالان مدنی و حقوق بشر ایران و ضربهی سنگینی بر پیکر جامعهی مدنی در ایران خواهد بود.
ـ پدر و مادر شما را هم اخیرا دستگیر کردند؟
-بله، قرار بود اهالی در مرکز شهر جمع شوند که در اداره اطلاعات سنندج بازداشت شدند و نهایتا با اعتراض مردم و فعالان مدنی آزادشان کردند. ولی پدر و مادرم اعلام کردند که طی روزهای آینده مسافت ۶۰ کیلومتری از خانه تا زندان را با پای پیاده به عنوان اعتراض طی میکنند. خانهی ما در روستایی نزدیک سنندج است. پدر و مادر من ۷۹ ساله و ۷۵ ساله و هر دو بیمار هستند ولی میخواهند با گرفتن عکس رامین در دست این مسیر را رفته و به شکل مدنی اعتراض کرده و توجه مردم و جهان را به این حکم ناعادلانه جلب کنند.
ـ آیا به شکل تظاهرات است؟ یعنی اهالی آنها را همراهی میکنند؟
-نه، آنها نمیخواهند بهانهای به دست حکومتیها بدهند که فکر کنند آنها خواهان بسیج مردم علیه حکومت هستند. ما فامیل بزرگی در کردستان هستیم و اگر بخواهند میتوانند لشکری را به همراه خود در این راهپیمایی ببرند اما میخواهند به عنوان پدر و مادر کاری را که از دستشان بر میآید به شکل مسالمتآمیز و مدنی انجام بدهند. البته هنوز تاریخ مشخصی اعلام نکردند ولی در روزهای آینده قصد انجام این کار را دارند.