مانی تهرانی (+عکس، ویدئو) زاده اورمیه است؛ در باکو درس موسیقی خوانده و تا امروز از مراکز معتبر موسیقی آذربایجان و ترکیه جوایز ارزنده‌ای دریافت کرده که از جمله می‌توان به گلدن سوز- مهمترین جایزه موسیقی کشور آذربایجان- اشاره کرد. «رزونانس» اسم اولین آلبوم پریسا ارسلانی است که چند ماه پیش به بازار آمد و مورد توجه قرار گرفت. منتقدان بسیاری در کشورهای غربی صدای او را ستوده‌اند که در عین جوانی، طنین پخته‌ای دارد و از اعماق تاریخ و فرهنگ آذربایجان ریشه می‌گیرد. با توجه به سانسور موسیقی- و به ویژه صدای زنان- در ایران آنها برای ادامه فعالیت موسیقی مجبور می‌شوند کشور را ترک کنند و در این میان زنان استان آذربایجان اغلب یا به ترکیه می‌روند و در بازار موسیقی ترکی استانبولی جذب می‌شوند و یا به کشورهای غربی می‌روند و به فارسی آواز می‌خوانند. پریسا ارسلانی اما زبان و فرهنگ آذری را حفظ و حتی جهانی کرده. در ادامه گپ و گفت کیهان لندن را با این هنرمند می‌خوانید.
– فکر می‌کنید چرا برخی جوانان ایران برای فعالیت موسیقی به ترکیه و یا جمهوری آذربایجان می‌روند؟ انتخاب شما برای آواز آذری از کجا شکل گرفت؟
-از دو دیدگاه می‌توان به این مسئله نگاه کرد. یکی بحث آزادی هنر و هنرمند است که در این مورد باید گفت هنر محدودیت نمی‌شناسد، هنرمند در انتخاب خود کاملأ آزاد است و هنر- از جمله موسیقی- را نمی‌توان به زبان محدود کرد. چنانکه هنرمندان ملیت‌های مختلف علاوه بر موسیقی خود، موسیقی‌هایی به زبان‌های دیگر هم اجرا کرده‌اند. اگر از دیدگاه حفظ فرهنگ به مسئله نگاه کنیم، زبان عامل مهمی برای حفظ و بقاء و انتقال یک فرهنگ است زیرا ابعاد گوناگون فرهنگ یک ملت را باید در زبان و ادبیات آن ملت جستجو کرد، بنابراین برای حفظ و انتقال یک فرهنگ ابتدا باید زبان آن فرهنگ حفظ شود. در مورد خودم، من همیشه حس و عشق عجیبی به سرزمین مادری و فرهنگ و زبان و موسیقی آذربایجانی داشته‌ام. یکی از خصوصیات هنر رهایی است. قلب و ذهن عناصر وجودی هنرمند را شکل می‌دهند و آفرینش هنری از دل این مجموعه بیرون می‌آید. یکی از این عناصر، میراث فرهنگی و هنری گذشتگان است که برای ما به یادگار گذاشته‌اند. من همیشه- و مخصوصا در حال حاضر- برای حفظ و ارائه هر چه بهتر این فرهنگ و موسیقی احساس مسئولیت می‌کنم و تلاش خواهم کرد تا فرهنگ و موسیقی آذربایجانی را به بهترین شکل و در سطح بین‌المللی ارائه دهم.
– فکر می‌کنید رابطه فرهنگ و زبان با اتحاد یا اختلاف بین اقوام چیست و در کشورهایی نظیر ایران پرورش زبان و فرهنگ اقوام آیا به همزیستی کمک نمی‌کند ؟
-به نظر من تنوع زبانی جزو سرمایه‌های بشریت است و همه باید برای حفظ آن تلاش کنند.
– موسیقی برای بسیاری از ملل و اقوام و از جمله برای آذربایجانی‌ها به بخشی از هویت تبدیل شده. با وجود رواج موسیقی بین جوانان امروز بحران هویت در عصر ما از کجا می‌آید؟
-از جایگاه مردم‌شناسی، موسیقی همیشه و در همه حال بخش مهمی از فرهنگ ملت‌هاست. موسیقى یکی از بارزترین، موثرترین و سریع‌ترین راه‌ها برای شناخت اتنیکی یک ملت است. اگر هم چنین بحرانی وجود داشته باشد، به دلیل عدم آگاهی از پیشینه خود یعنی فقر دانش نسبت به زبان، ادبیات، تاریخ، فرهنگ، موسیقی و آثار تمدنی در حقیقت به معنی عدم آگاهی از موجودیت خود است.
– معمولا موسیقی آذربایجانی از جمله موسیقی شما منهای رقص قابل تصور نیست. آیا رقص و موسیقی آذربایجانی ریشه مشترک دارند؟ همراهی این دو از کجا می‌آید؟
-این برداشت از موسیقی آذربایجانی درست نیست. رقص آذربایجانی و موسیقی آذربایجانی را باید جداگانه بررسی کنیم. از نقطه نظر رقص آذربایجانی، موسیقی آذربایجانی جزء جدانشدنی رقص آذربایجانی است. چنانکه در میان تمام فرهنگ‌ها و ملیت‌ها رقص به موسیقی نیاز دارد؛ اما از نقطه نظر موسیقی- و در اینجا موسیقی آذربایجانی- باید گفت که موسیقی به خودی خود هنر مستقلی است. موسیقی قدرتمند و کامل آذربایجانی همه ابعاد احساسی انسان و از جمله حس شادی را در بر می‌گیرد که آن هم انواع مختلفی دارد و رقص تنها یک نوع آن است. علاوه بر این، موسیقی آذربایجانی شامل ژانر‌های متعددی است از جمله ژانر خلق، کلاسیک، اپرا، مُقام یا همان موسیقی مقامی، جاز، پاپ، راک، رپ و موسیقی عاشیق‌ها.
– یک ویژگی موسیقی آذربایجانی ریتم تند است، آیا این ویژگی انتخاب هنرمندان آذربایجانی است یا اینکه الفبای موسیقی آذربایجانی بر این اساس بنا شده و دایره انتخاب هنرمند به این ریتم‌ها محدود است؟
-سرزندگی، حماسه‌آفرینی و روح قهرمان‌پروری از خصوصیات بارز تاریخ آذربایجان است و در رقص و موسیقی آذربایجانی این روحیات به خوبی خود را نشان می‌دهد که غالبأ هم با ریتم‌های پرتحرک همراه است. هر چند دامنه و گستره موسیقی آذربایجانی بسیار وسیع است و فقط به ریتم‌های تند یا موسیقی پرتحرک خلاصه نمی‌شود.
– آلبوم‌تان شامل چه قطعاتی است و چه مدت روی آن کار کرده‌اید و شیوه ساخت و تولید آثارتان به چه شکل است؟
-آلبوم جدید که اولین آلبوم رسمی‌ام است «رزنانس» نام دارد و در همه سایت‌های معتبر موسیقی جهان با کیفیتِ صوتی ویژه «مسترد فور آیتونز» موجود است و من و همکارانم به مدت ۴ سال روی این آلبوم کار کرده‌ایم که شامل ۹ قطعه از موسیقی ارزشمند آذربایجانی است که با ساند جدید و سبک متفاوت اجرا شده است. شعر و موسیقی ۲ قطعه از این آلبوم را خودم ساخته‌ام.
اولین موزیک‌ویدئوی رسمی این آلبوم با نام «هپسنه» منتشر شد و مورد استقبال فراوان مخاطبان قرار گرفت.
– کنسرت را بیشتر ترجیح می دهید یا ضبط در استودیو؟ از کنسرت‌هایتان بگویید؛ آیا خاطره‌ای دارید؟
-ضبط استودیویی تمرکز، تنهایی و دقت می‌طلبد و به نظر من این تمرکز لازمه خلق آثاری است که برای سال‌های طولانی ماندگار خواهد شد. البته برای من کنسرت‌ها و دیدار نزدیک با مخاطبان بر صحنه حال و هوای دیگری دارد. در کشورهای مختلف کنسرت برگزار کرده‌ام. کنسرت اخیرم در شب فینال فستیوال بین المللی ویولون در شهر استانبول بود که با استقبال روبرو شد و مورد توجه رسانه‌‌ها- به‌خصوص رسانه‌های کشور آذربایجان- قرار گرفت.
– چه قابلیت‌هایی باعث می شود که موسیقی فراتر از زبان آوازخوان، بین‌المللی شود؟ فکر می‌کنید آثار شما تا چه اندازه از این ویژگی برخوردار است؟
-به فاصله چند هفته بعد از انتشار آلبوم جدیدم، پیام تبریکی از طرف شرکت اپل موزیک و آیتونز دریافت کردم که نشان می‌داد آهنگ «من سنی آرارام» از آلبوم «رزنانس» را به عنوان آهنگ رتبه اول در صدر لیست جدول ۱۰۰ آهنگ برتر کشور شیلی قرار گرفته.
برایم باعث خوشحالی و البته مایه تعجب بود زیرا ما هیچ تلاش خاصی برای ارائه آلبوم در آن کشور انجام نداده بودیم. این آهنگ دو هفته در صدر جدول شیلی باقی ماند و هفته بعد از آن نیز در لیست جدول ۲۰۰ آهنگ برتر کشور کانادا در اپل موزیک و آیتونز قرار گرفت. مطمئناً مخاطبان در کشورهای شیلی و کانادا زبان این آهنگ را متوجه نشده‌اند، با وجود این موسیقی‌اش را دوست داشته‌اند. از آنجا که موسیقی مرز نمی‌شناسد، می‌تواند فراتر از زبان نیز حرکت کند. عوامل زیادی در جهانی شدن یک موسیقی و یا هنرمند موثر است. اگر موسیقی و هنرمند قابلیت بین‌المللی شدن داشته باشند، در مرحله بعد یکی از مهمترین عوامل موثر، سرمایه‌گذاری است.
جناب شما لابد این چیزها را بهتر از من میدانید ، خوش بحالتان عزیز جان !
«ملت آذری ، سرزمین آذری ها» ؛ این شعارها را ما از زبان میرجعفر پیشوری و غلام یحیی ودیگر همدستان توده ای آنها شنیدیم و نتایج فاجعه بار آنرا در شهرها وروستاهای آذرآبادگان دیدیم وهمهٔ آن هارا از خطهٔ آذرآبادگان بیرون انداختیم. حالا بشماست که آن رویدادهای دردناک تاریخی را بخاطر بسپارید وازآنها درس عبرت بگیرید.
فراموش نکنید که تجربهٔ گذشته چراغ راه آینده است !
جناب سرابی! نظر شما در مورد استفاده از گیتار الکتریک در «موسیقی کانتری» چیست؟! (صفت را به معنای اسم نگیرید)
چند چیز را فراموش کن و بخاطر بسپار: ملت آذری، سرزمین آذری ها و آذرآبادگان اقوام ترک زبان [دوتای آخری را باید فراموش کنی]
استفاده از لفظ «آذربایجانی» صحیح نیست. همانگونه که نمی گوئیم بلوچستانی و کردستانی
چهره شان که به گرجی/ارمنی میزند. البته این بحثها دیگه قدیمی شده
موسیقی اصیل آذرآبادگان موسیقی فولکلوریک است که ریشه در دور دست دورانهای پیش از ورود اقوام ترک زبان به آسیای شمال باختری دارد. گفتن اینکه اوپرا و جازو پاپ و راک و رپ موسیقی آذرآبادگان هستند یک ادعای نا درست است.
یاشیاسان پریسا…یاشاسین ایران…یاشاسین آذربایجان.