خروج ایالات متحده آمریکا از توافق هسته‌ای کشورهای غربی با ایران تحولات و پیامدهای سیاسی مهمی از حیث بازیگران جدید، زمین بازی و نوع بحران‌های آینده در منطقه به همراه خواهد داشت. البته تحولات جدید به ادامه موضع‌گیری‌های جدید ایالات متحده آمریکا نسبت به تهران بستگی دارد، حال اگر دولت ایران امتیازاتی به ایالات متحده بدهد شاید واشنگتن مواضع خود را تغییر دهد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا به ایران وعده داده که در صورت عقب‌نشینی تهران و قبول تعدیل توافق هسته‌ای از جمله منع برنامه هسته‌ای تهران برای همیشه، خارج کردن نیروهایش و همچنین شبه‌نظامیان وابسته‌اش از جنگ‌های خارج از مرزهای ایران، به توافق هسته‌ای باز خواهد گشت. این شرایطی است که ترامپ مطرح کرده و خیلی بعید به نظر می‌آید که دولت ایران در دوره فعلی از عهده برآورده کردن آنها برآید.
هنگامی که تحریم‌ها در آینده فعال شوند و فشارها بر ایران افزایش یابد، اسرائیل نقش جدیدی را در منطقه‌ای ایفا خواهد کرد که پیشتر هرگز چنین نقشی را در آن نداشت. پیشتر نقش و فعالیت‌های نظامی اسرائیل به امنیت خارجی این کشور و جنگ و ستیز با همسایگانش محدود می‌شد. اما اکنون به نظر می رسد که اسرائیل ماموریت جدیدی را در منطقه به عهده گرفته است؛ ماموریتی که تل‌آویو در آن نقش یک پلیس مسئول و ناظر بر رفتارهای ایران و مجازات‌کننده تهران در صورت تخلف را بر عهده خواهد داشت. اسرائیل هفته گذشته اعلام کرد عملیات نظامی عمده‌ای علیه مواضع ایران در سوریه انجام داده و همه زیرساخت‌های تاسیسات نظامی و پایگاه‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را منهدم کرده است.
اگر فرض کنیم که نیمی از این تخمین‌ها و ادعاهای نظامی اسرائیل که اینک پس از پنج سال جنگ داخلی سوریه برای اولین بار وارد عمل شده، درست باشد، در این صورت می‌توان گفت که قدرت ایران در سوریه در حال محدود شدن است. اسرائیل آشکارا اظهار داشت که قصد دارد هر نوع حضور ایران در سوریه را از میان بردارد. این به معنای افزایش تنش و مقابله خشونت‌آمیز میان ایران و اسرائیل در خاک سوریه است. اگر اسرائیل موفق شود ایران و شبه‌نظامیان خارجی‌اش را از خاک سوریه بیرون کند، توازن قدرت نظامی در میان طرف‌های درگیر در سوریه تغییر خواهد کرد.
سوالی که مطرح می‌شود این است که با تضعیف یا اخراج ایران از سوریه چه کسی جایگزین ایران در سوریه خواهد شد؟ آیا روس‌ها حضور خود را افزایش خواهند داد؟ یا نیروهای عربی و عمدتا مصری جایگزین خواهند شد؟ یا اینکه یک راه حل سیاسی با نظارت کلاه آبی‌های سازمان ملل متحد به جای دیگران خواهد نشست؟
اسرائیل می‌گوید، پیگیری پروژه هسته‌ای ایران برایش بسیار مهم و ضروری است و در این رابطه سعی خواهد کرد تا در هر گونه مقابله یا محاصره نظامی نقش ایفا کند. درگیری مستقیم و فراگیر میان ایران و اسرائیل بعید به نظر می‌رسد، اما ممکن است این درگیری‌ها به شکل عملیات نظامی کوچکتری علیه حضور ایران در خارج از قلمرو خود صورت بگیرد. هدف از این عملیات‌ها ایجاد فشار بر رژیم تهران برای خارج کردن شبه‌نظامیانش از سوریه، عراق و یمن است.
وارد کردن ضربات نظامی بر نیروهای رژیم تهران در منطقه می‌تواند فشار داخلی را بر این رژیم افزایش دهد. حملاتی مانند آنچه هفته گذشته در سوریه صورت گرفت، رژیم تهران را در برابر شهروندان خود و مردم منطقه با مشکل روبرو کرده است.
نقش اسرائیل به برکت سیاست توسعه‌طلبانه‌ی جمهوری اسلامی در منطقه روز به روز بیشتر می‌شود؛ نقشی که اسرائیل پیش از این هرگز در منطقه نداشته است. درگیری‌ها میان اسرائیل و ایران همواره از طریق عوامل ایران مانند حماس و حزب‌الله لبنان اتفاق می‌افتاد. اما ضربات اخیر اسرائیل که مستقیم سپاه را هدف قرار داد رهبری ایران را به ویژه فرماندهان سپاه پاسداران را در موضعی به شدت نامناسب و بسیار سرافکنده قرار داده است زیرا درگیری‌های اخیر دیگر جنگ نیابتی نبود و برای اولین بار بین ایران و اسرائیل یک رویارویی نظامی مستقیم اتفاق افتاد.
تا زمانی که ایالات متحده آمریکا بخواهد این نقش جدید را به اسرائیل محول کند و تا زمانی که این نقش تل‌آویو برای بسیاری از کشورهای عربی جا بیفتد، نقش تل‌آویو حتی بسیار بیشتر و نافذتر خواهد شد. اسرائیل کشوری نسبتا کوچک به اندازه مساحت کویت، اما دارای توان وقدرت نظامی برتر در منطقه است؛ این کشور توانسته است از تنش‌های منطقه‌ای به نفع خود بهره‌گیری کند و امروز در تلاش است تا موقعیتی جدید برای خود در منطقه ایجاد کند. نقش جدید اسرائیل با انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم و دخالت و مشارکت مصر در حل مسئله حفظ امنیت نوار غزه و همچنین تنش و تظاهرات همزمان بوده است.
نویسنده عبدالرحمن الراشد
منبع: شرق الاوسط
ترجمه از کیهان لندن
سالهـاست که جمهـورى اسلامى براى منافع اسرائیل مخلصانه و بدون چشم داشتى خدمت میکنه