نرمش قهرمانانه برای نجات برجام نیمه‌جان؛ جمهوری اسلامی در برابر خط قرمزهای خود

- حکومت ایران در عمل تن دادن به شروط آمریکا را آغاز کرده است.
- عقب‌نشینی از یمن یک استثناء نیست و خروج نیروهای وابسته به سپاه در سوریه گام بعدی است.

شنبه ۱۲ خرداد ۱۳۹۷ برابر با ۰۲ ژوئن ۲۰۱۸


علی خامنه‌ای بار دیگر در چند ملاقاتی که به مناسبت ماه رمضان داشت، در نقش اپوزیسیون دولت حاضر شد و مانند گذشته بجای پذیرفتن مسئولیت اشتباهاتی که مرتکب شده، و همان‌ها نیز از دلایل اصلی مشکلات کنونی کشور هستند، زبان به انتقاد از دولت و دیگر نهادها گشود. اگر کسی به سیستم حاکم بر جمهوری اسلامی ایران آشنایی نداشته باشد، چنین تصورمی‌کند که علی خامنه‌ای رهبری است که وظیفه و مقامی غیر از نظارت ندارد، مانند رؤسای جمهوری کشورهایی چون آلمان یا ایتالیا که نقش ناظر را ایفا می‌کنند و امور کشور در دست سه قوه قانونگذار، قضایی و اجرایی است.

علی خامنه‌ای، دونالد ترامپ

علی خامنه‌ای که اختیارات ولایت مطلقه فقیه را دارد در دیدار اخیر با دانشجویان بار دیگر شانه از زیر بار مسئولیت‌های خود خالی کرد. او گفت که از عملکرد برخی نهاد‌ها، چون صدا و سیما، راضی نیست، گویی مدیران و مسئولین این نهاد‌ها توسط شخص او منصوب نمی‌شوند. در کشوری که مجلس حتا اجازه تحقیق و تفحص در مورد صدا و سیمای رژیم و یا سپاه پاسداران، به ویژه ساختار اقتصادی‌اش، بدون اجازه رهبری را ندارد، چگونه علی خامنه‌ای می‌تواند خود را مسئول نداند و پاسخگو نباش و تازه ابراز نارضایتی هم بکند!

رهبر بُزدل

علی خامنه‌ای برجام را نیز به باد انتقاد گرفت، در حالی که امضای توافق هسته‌ای بدون چراغ سبز او که با نقشه و برنامه امکان روی کار آمدن دولت حسن روحانی را فراهم آورد امکان‌پذیر نبود. اصولا این مذاکرات به خواست رهبر جمهوری اسلامی آغاز شدند و با موافقت او به سرانجام رسیدند. مذاکره‌‌کنندگان قبل از اینکه رئیس دولت را در جریان لحظه با لحظه مذاکرات قرار دهند، با بیت رهبری در تماس بودند. رئیس جمهور برای دریافت اطلاعات دست اول مجبور شد برادر خود را همراه هیأت مذاکره‌کننده بفرستد.

سایه‌ی سنگین ولایت مطلقه فقیه بر سر دولت‌های بی‌اختیار و تدارکاتچی

علی خامنه‌ای تنها در مواردی قبول مسئولیت می‌کند که با موفقیتی همراه بوده است. اگر یک موفقیت به شکست تبدیل شود، مانند برجام، بار دیگر علی خامنه‌ای از هرگونه مسئولیتی مبرا می‌شود و کسانی که اوامر او را دنبال کرده‌اند باید پاسخگو باشند. در شرایط کنونی نیز که با خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، بار تحریم‌ها بیش از پیش بر شانه‌های فرسوده‌ی جمهوری اسلامی سنگینی می‌کند، علی خامنه‌ای با انتقاد از دولت در تلاش است با نوشیدن جام زهر دیگری طی یک نرمش قهرمانانه جدید در لباس منجی ظاهر شود تا بلکه چند صباحی به عمر این نظام پوسیده بیافزاید.

برجام نیمهجان

نوشیدن جام زهر جدید ولی به آسانی نرمش قهرمانانه قبلی نیست. خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام مشکلات بسیاری را در مقابل نظام قرار داده است و وضعیت، چه در صحنه بین‌المللی و چه داخلی، بسیار پیچیده‌تر از دوران گفتگوهایی است که توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ میلادی را رقم زدند. اگرچه شکی نیست که جمهوری اسلامی مایل به حفظ برجام نیمه‌جان و بدون آمریکا نیز هست، ولی مشخص نیست اروپا، چین و روسیه قادر باشند حداقل‌هایی که بتواند این توافق را زنده نگاه دارد، تامین کنند. نه تنها شرکت‌های مهم اروپایی یکی پس از دیگری اعلام می‌کنند که تا قبل از ماه نوامبر، زمانی که روند بازگشت تحریم‌های آمریکا تکمیل خواهد شد، بازار ایران را ترک خواهند کرد، بلکه دیگر شرکای کنونی جمهوری اسلامی، از روسیه و چین تا هند، نیز قصد ماندن ندارند.

«لوک اویل» دومین شرکت نفتی روسیه نیز نام خود را به فهرست طولانی شرکت‌هایی که قصد ترک بازار ایران را دارند، افزود. «ریلانس» بزرگترین مجموعه پالایشگاه های نفت هند نیز اعلام کرد روابط خود با جمهوری اسلامی ایران را متوقف خواهد کرد. قبل از آن «ژوهای ژنرونگ»، بزرگترین شرکت چینی واردکننده نفت از ایران نیز اعلام کرده بود که نمی‌تواند ضمانت دهد که پس از اجرایی شدن تحریم‌های آمریکا به روابط اقتصادی خود با جمهوری اسلامی در سطح کنونی ادامه دهد. چین در سه ماهه اول سال جاری میلادی روزانه ۶۵۵ هزار بشکه نفت، معادل یک چهارم کل تولید ایران را خریداری کرده است. «ژوهای ژنرونگ» خریدار ۹۰ درصد از این ۶۶۵ هزار بشکه است.  هنوز تحریم های آمریکا از سر گرفته نشده‌اند، ولی با این وجود صادرات نفت جمهوری اسلامی در دوهفته گذشته، بنا بر آمار «پترولجیستیک» نهادی مستقر در سوئیس که مبادلات نفتی را رصد می‌کند، به مقدار ده درصد کاهش یافته است.

صداهای متفاوت در اروپا

مقامات جمهوری اسلامی به خوبی می‌دانند که وعده‌های فدریکا موگرینی، مسئول ارشد سیاست خارجی و امنیت اروپا که فقط یک سال دیگر در این مقام خود باقیست، و برخی دیگر از دولتمردان اروپایی، ضمانت اجرایی ندارند. خوزه کامپوس، تحلیلگر اقتصادی و کارشناس ایران، به درستی می‌گوید «هر شرکتی خود باید ارزیابی کند که روابط ناچیز با ایران مهمتر است یا روابط گسترده اقتصادی با آمریکا». این کارشناس معتقد است که «برخی از شرکت‌هایی که در دو سال گذشته در ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند از هم اکنون این سرمایه را از دست رفته تلقی کرده و آن را به حساب بخشی از خسارت‌های خود در سال جاری ثبت کرده‌اند». اتحادیه اروپا برای اجرایی شدن تصمیمات خود باید آرای موافق تمام کشورهای عضو را داشته باشد. از هم اکنون برخی از کشورها نارضایتی خود از سیاست‌های فدریکا موگرینی را اعلام کرده‌اند.

احمد بارکی‌زاده kayhan.london©

یاتزک چاپوتووتز وزیر خارجه لهستان، در خاتمه نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا که ۲۸ مه برگزار شد، صراحتا گفت که کشورش «با هرگونه اقدامی از سوی اروپا که در جهت تضعیف تحریم‌های آمریکا علیه ایران صورت گیرد مخالفت خواهد کرد».  لیناس لینکویسوس وزیر خارجه لیتوانی، دیگر کشور عضو اتحادیه اروپا، نیز معتقد است «ادامه حیات برجام اگر به قیمت بحران در روابط با آمریکا تمام شود، از حمایت ما برخوردار نخواهد بود». کشورهای مجارستان و رومانی نیز حاضر نیستند روابط خود با آمریکا را فدای حفظ برجام بدون آمریکا بکننند.

عقب‌نشینی از یمن

برای حفظ این برجام نیمه‌‌جان نیز جمهوری اسلامی باید بهایی پرداخت کند. قبل از اعلام خروج آمریکا از برجام، ژان‌ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه در سفری به تهران، برخی از این شرایط را در گفتگوهایی که با مقامات جمهوری اسلامی داشت اعلام کرده بود. شرایطی که مایک پمپئو نیز در سخنرانی‌اش به آنها اشاره کرد. جمهوری اسلامی که در مواضع رسمی بارها تکرار کرده است حاضر به گفتگو در رابطه با سیاست‌های منطقه‌ای و برنامه‌های موشکی‌اش نیست، در عمل مذاکره درباره برخی از این موارد را آغاز کرده است.

حوثی‌ها

پایان حمایت از حوٍثی‌ها در یمن، یکی از شریط دوازده‌گانه مایک پمپئو بود. گفتگو در این رابطه که دیگر علنی شده است، در جریان سفر وزیر خارجه فرانسه به تهران از اوایل ماه مارس  آغاز شد. گفتگوهایی که به گفته مقامات اروپایی «در مرحله خوبی قرار دارند» . همین منابع می‌افزایند که «ایران آماده قطح حمایت از حوثی‌ها برای تسهیل آغاز مذاکره برای پایان دادن به جنگ در یمن است». برخلاف آنچه عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی ادعا می‌کند، گفتگو در رابطه با یمن «استثنا» نیست.

سوریه گام بعدی

جمهوری اسلامی ایران گفتگو در رابطه با حضور سپاه و حزب‌الله در سوریه را نیز به صورت غیررسمی آغاز کرده است. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه ۲۸ مه اعلام کرد «تنها ارتش سوریه در مرز‌های این کشور با اسرائیل و اردن حضور خواهد داشت». سرگئی شوجوی وزیر دفاع روسیه، در خاتمه گفتگویی با همتای اسرائیلی‌اش آویگدور لیبرمن، اعلام کرد نیروهای ایران و حزب‌الله لبنان  به ۷۰ – ۸۰ کیلومتری مرز با اسرائیل عقب‌نشینی خواهند کرد. پایگاه خبری عربی «ایلاف» صحبت از دیدار مستقیم ایران و اسرائیل در پایتخت اردن با وساطت این کشور و حمایت آمریکا و روسیه می‌کند. با عقب‌نشینی سپاه و نیروهای تحت حمایت جمهوری اسلامی از مرز سوریه با اسرائیل، عملا بخشی از یکی دیگر از شروط مایک پمپئو نیز اجرا شده است.

«مدافعان حرم» در سوریه

گفتگو‌ها با جمهوری اسلامی در رابطه با حضور سپاه در سوریه، تنها به عقب‌نشینی از بلندی‌های جولان خلاصه نمی‌شود. یک عضو هیات مذاکره‌کننده مخالفان بشار اسد که برای گفتگو با مقامات اروپایی به بروکسل سفر کرده است، به کیهان لندن می‌گوید «خروج نیروهای وابسته به جمهوری اسلامی ایران از خاک سوریه در دستور کار قرار دارد». همین منبع می‌افزاید «البته خروج نظامیان ایرانی و حزب‌الله از سوریه روندی پیچیده است که عوامل بی‌شماری در آن نقش دارند، از جمله فشار‌های روسیه، که آغاز شده‌اند، و فشارهایی که اروپا و آمریکا باید بر جمهوری اسلامی وارد کنند». سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، نیز بار دیگر تاکید کرد که همه نیروهای خارجی بدون استثنا باید سوریه را ترک کنند ولی «این روند محتاج توافقی دو طرفه است.»

تا کنون حفظ موقعیت منطقه‌ای و قابلیت‌های نظامی جمهوری اسلامی، خط قرمز سپاه و شاید هم علی خامنه‌ای بوده است. ولی در شرایط کنونی، با توجه به اینکه این دو مسئله اکنون نقشی حیاتی در حفظ برجام نیمه‌جان دارد و اروپا نیز در رابطه با این دو مسئله همسو با آمریکا عمل می‌کند، آیا نظام قادر به حفظ این خط قرمز‌ها خواهد بود؟ برخی معتقدند که رژیم ایران در پی اجرای تحریم‌های جدید آمریکا و کاهش درآمد‌های ارزی، با توجه به هزینه بالای سیاست منطقه‌ای کنونی و افزایش نارضایتی‌های مردم ناشی از وضعیت غیرقابل تحمل اقتصادی، مجبور خواهد شد، برای بقای خود، تن به خواست‌های غرب بدهد و سیاست‌های انعطاف‌پذیرتری در پیش گیرد. سیاست‌هایی که جمهوری اسلامی ایران را در برابر خودش قرار خواهد داد.
احمد رأفت

[کیهان لندن شماره ۱۶۳]

برای امتیاز دادن به این مطلب لطفا روی ستاره‌ها کلیک کنید.

توجه: وقتی با ماوس روی ستاره‌ها حرکت می‌کنید، یک ستاره زرد یعنی یک امتیاز و پنج ستاره زرد یعنی پنج امتیاز!

تعداد آرا: ۰ / معدل امتیاز: ۰

کسی تا به حال به این مطلب امتیاز نداده! شما اولین نفر باشید

لینک کوتاه شده این نوشته:
https://kayhan.london/?p=117961

8 دیدگاه‌

  1. ناشناس

    پاسخ به دوست عزیز “ضد انقلاب ” علتش این است که هر بی پدری که انتظار داری پاسخ ترا بدهد به نوعی آلوده و سر در آخور حزب و دسته ای دارد و دارای هر صفت پلیدی هست و در عین حال فاقد عرق وطن پرستی و ملی گرائی است بنابر این برای رسیدن به جواب خوش بین نباش

  2. ضد انقلاب

    یک شیر پاک خورده ای بگوید که جد و پدر جد و اصل و نسب این مرتیکه قاتل و ضحاک زمان خمینی هندی زاده چه نام دارند .؟ چرا اسم فامیل سه برادرش هر کدام یک نام دارند و با خودش فرق دارند و ایا این چهار برادر از چهار پدر بوده اند ؟
    چرا مدعیان درک و شناخت نمیگویند که چرا مسئولین دانشگاه ملل مسکو در مصاحبه شبکه روسیه ادعا کرده اند که افتخارشان تحصیل خامنه ای در قبل از انقلاب و فارغ التحصیلی از ان دانشگاه بوده و اینهمه لال شدن و بی تفاوتی برای چیست ؟!
    چرا یک پدر صلواتی با مدرک قوی نمیگوید که مدارک کتاب رفیق ایت الله در این زمینه دروغ است ؟ چرا یک فلان فلان شده ثابت نمیکند که چهار سال تحصیل ادعایی در ان دانشگاه وی با این مستندات در ایران بوده است ؟

  3. ایران برای همه

    داشتم از صدا و سیما مستند در برابر طوفان در مورد زمان شاه رو نگا میکردم با خودم فکر کردم چقد شبیه روزگار ماست تنها اسامی فرق کردن مثلا شاه شده ولایت فقیه و دقیقا دولت ها اراده ای از خودشان در مقابل این اراده ملوکانه/اراده فقیهانه ندارن. نمیدونم واقعا میشه دموکراسی رو تو ایران پیاده کرد یا اینکه این سوسول بازیا به ما نیومده و باز بر فرض تغییر رژیم گروهی دیگر یک عمر بر مملکت مسلط خواهند شد

  4. Fundamentaluist Red and Black slept together and their bastard child Melli Mozheki changed the whole stage to Russian gang benefit

    آمریکایی ها طبق معمول زیر بمباران تبلیغاتی شوروی و مارکسیست های روسی بز گر بودند و گناهکار بالفطره اما حقیقت این بود که وجه مدرنیزاسیون محمد رضا شاه آریامهر از آمریکایی ها بود و انگلیس و روس ایرانیها را گرسنه و فقیر و صغیر سیاسی میخواستند . هنوز این سنت حسنه پس از انقلاب مردم در ۵۷ برای استقلال و آزادی که به اندک زمانی توسط همان عوامل روس و انگلیس دزدیده شد و سنگینی کفه ترازو به یمن وجود عناصر التقاطی مذهبی روسی و همدستی آنها با مارکسیستی روسی انگلیس را هم مثل امریکا فرستاد دنبال نخود سیاه . ارتجا ع سرخ و سیاه و فرزند نامشروع آنها ملی مضحکی ها کشور را سر سپرده روسیه و گماشتگان آشکار و پنهان روسیه را وزیر و وکیل و قاضی و رهبر و تیمسار کردند و شد آنچه نباید میشد .

  5. زنده بگور

    ما تقصیرها را به گردن دیگران نمیاندازیم ولی ما داخلی ها مچ شما را هم میگیریم !
    اول بفرمایید که چرا رهبران اپوزیسیون دشمنیشان با یکدیگر بیشتر از دشمنیشان با حکومت ملاهاست در این عدم تلاش این مدعیان مقصر نیستند ؟
    جنابعالی که در این دنیای ازاد انهم احتمالا از نوع فرنگیش تشریف دارید بفرمایید که چرا مخالفین حکومت در ان دیار از جمله سلطنت طلبان ، حتی برای یک موردکوچک نسبت به توهین اخوندها به پیکر رضا شاه کبیر در مقابل سفارتخانه های حکومت در خارج اعتراض نکردند ؟
    ضمنا حکومت ایران را یک مشت توده ای ریش دار کنترل و هدایت میکنند و پیشنهاد میکنم کتاب رفیق ایت الله را مطالعه فرمایید ؟!

  6. آرش

    توافقی که در حال حاضر قرار است جمهوری اسلامی به آن تن دهد توافق بدردبخوری نیست زیرا اسد در قدرت باقی مانده و مانند گذشته اسلحه از سوریه به جنوب لبنان قاچاق می شود می بایست علاوه بر خروج کامل ایران از سوریه , اسد نیز از قدرت کنار رفته و حکومت بدست مخالفان اسد بیفتد تا بازوی جمهوری اسلامی برای دخالت در این منطقه بطورکامل قطع شود و این کار مسلتزم فشار بر روسیه است تا با کنار رفتن اسد از قدرت و انتقال آن به مخالفان و خروج روسیه از سوریه یا پذیرش یک سهم حداقلی در سوریه (استان لاذقیه) موافقت کند.

  7. مچگیر

    آدم زنده وقتی در گور بماند از دیدن واقعیت‌ها محروم می‌شود. دولت‌های اروپائی کلاش نیستند، بلکه در جهت تامین منافع مردمی که به آنها رای داده‌اند عمل می‌کنند و قرار نیست در جهت منافع مردم دیگری، در صورت خاص منافع مردم ایران، عمل کنند. اگر جمهوری اسلامی منافع آمریکا را هم تامین می‌کرد، مانند بسیاری دیگر از دولت‌هائی که از دمکراسی بوئی نبرده‌اند، زیر چتر حمایت دونالد ترامپ قرار داشت. بسیاری از ایرانی‌ها می‌خواهند عدم تلاش خود برای تغییر نظام غیر دمکراتیک و فاسد کنونی را با انداختن تقصیرها بگردن دیگر کشورها توجیه کنند. دائی جان ناپلئون گویای فرهنگ بخش کثیری از مردم ایران است.

  8. زنده بگور

    جمعی از نمایندگان مجلس اخوندی که در صحن مجلس در روزهای گذشته ، پرچم امریکا و قرار داد برجام را اتش زده بودند ، اکنون طرح دوفوریتی را برای تصویب ارائه داده اند که دست ظریف و تیم مذاکره کننده را برای هرگونه توافق با اروپایی ها ، بغیر از موارد شش گانه اعلام شده سید علی گدا ببندند .
    شمعخانی پاسدار نیز گفته اصلا نیروهای ایرانی در جنوب سوریه حضور ندارند که بخواهند انجا را ترک کنند .
    اگر اینبار اروپایی های کلاش و فرصت طلب با همکاری اصلاح طلبان و تکنوکراتهای داخلی نتوانند با یکدیگر بست و بند کنند و زور حوزه های علمیه و اصولگرایان مغز خر خورده بر انان بچربد ، قطعا صحنه مبارزه متفاوت از گذشته شده و مردم ناراضی داخل کشور هم جان تازه ای خواهند گرفت ؟!!

Comments are closed.