بیژن فرهودی – در حالی که ایران و قدرت‌های بزرگ آماده از سرگیری مذاکرات خود در وین با هدف تنظیم جزییات توافق نهایی هسته‌ای می‌شوند، در مسکو مباحثه‌ای بر سر اینکه آیا باید از این توافق حمایت کرد در گرفته است.
ماکس فیشر و آماندا تاب دو روزنامه‌نگار آمریکایی برای آگاهی از برداشت روسیه نسبت به این توافق و چگونگی تأثیر آن بر دگرگونی خاورمیانه در مسکو به دیدار فیودور لوکیانوف سردبیر نشریه «روسیه در امو رجهان» و رییس شورای سیاست خارجی و دفاعی این کشور رفتند.
لوکیانوف یکی از متنفذترین کارشناسان سیاست خارجی است که دیدگاه‌هایش بیشتر منعکس کننده تشکیلات رسمی سیاست خارجی روسیه است.
فیشر می‌گوید پس از گفتگو با لوکیانوف از میزان شکاف در تشکیلات سیاست خارجی روسیه بر سر چگونگی رفتار با ایران حیرت‌زده شدم.
البته عدم توافق بر سر برنامه هسته‌ای ایران نیست. هر دو سوی این مباحثه خواهان پایان یافتن آن هستند اما نمی‌دانند که این امر تاچه حد برای آمریکا مفید خواهد بود.
در مورد سوریه و داعش نیز تمام تلاش روس‌ها مصروف آمریکا و مقابله با نقش آن است.
فیشر از لوکیانوف در مورد ایران و مذاکرات هسته‌ای می‌پرسید: آیا نقطه نظر رهبری روسیه این است که این مسئله‌ای است که منافع روسیه و آمریکا در مورد آن هم‌سویی دارد؟
لوکیانوف می‌گوید: این مهم نیست که آنها هم‌خوانی دارند. مهم اینست که آنها لزوما مغایر هم نیستند. وی می‌افزاید: به نظر من در مورد ایران تیم دیپلماتیک روسیه با سخت‌کوشی بسیار به حصول تفاهم کمک کرد. معتقد هستم سرگئی لاورف وزیر امور خارجه روسیه که ریاست هیئت نمایندگی این کشور را در مذاکرات بر عهده داشت، دیپلمات بسیار خوبی است و نهایت تلاش را برای کمک به ایران و آمریکا به منظور دستیابی به توافق به عمل آورد.
لوکیانوف می‌افزاید: در همین حال اگرچه این سیاست رسمی روسیه نیست ولی افراد زیادی در مسکو هستند که می‌گویند: «چرا ما باید به آمریکایی‌ها کمک کنیم که با ایرانی‌ها آشتی کنند یا ایرانی‌ها با آمریکایی‌ها آشتی کنند؟ اگر ایران منزوی نباشد می‌تواند رو به سوی غرب کند، حداقل از لحاظ اقتصادی، از لحاظ قراردادها و غیره، این در جهت منافع ما نیست».
ماکس فیشر از لوکیانوف می‌پرسد: پس آیا مباحثه‌ای در مسکو بر سر این موضوع جریان دارد؟
لوکیانوف می‌گوید: این یک مباحثه است و خط رسمی سیاست کشور نیست. خط رسمی روسیه بسیار قاطع است: ما نیازمند حل این مسئله هستیم و باید با هم همکاری کنیم. ما نمی‌خواهیم ایران هسته‌ای شود.
اما به گفته این کارشناس روس، جامعه کارشناسانِ روسیه در این زمینه نیز اختلاف نظر دارند. لوکیانوف می‌افزاید: من شخصا این دیدگاه را بسیار کوته‌بینانه می‌بینم که باید ایران را تا جایی که ممکن است منزوی نگاه داریم. این غیرمنطقی است. ایران کشوری بسیار مهم است و ایرانی‌ها می‌خواهند از انزوا خارج شوند. اگر آنها چنین خواسته‌ای دارند غیرمنطقی است که سعی کنیم آنها را از این مهم باز داریم.
لوکیانوف به تصمیم اخیر پوتین درباره لغو ممنوعیت فروش سیستم موشک‌های زمین به هوای اس-۳۰۰ اشاره می‌کند و می‌گوید: هنوز این امکان هست که موشک‌ها تحویل ایران نشود اما روسیه با این کار پیام‌اش برای ایران این بود که آماده همکاری است. به نظر من روسیه انتظار رقابت بسیار شدیدی را برای بازار ایران دارد و می‌خواهد گام‌هایی پیشگیرانه بردارد تا به ایران نشان دهد که شریکی قابل اعتماد است.
لوکیانوف معامله درباره موشک‌های اس-۳۰۰ را اساسا در رابطه با تجارت می‌داند که البته یک جنبه سیاسی نیز دارد.
در همین زمینه به گزارش ویژه کیهان زیر عنوان « رابطه شیر و خرس: قبلا دو دشمن صادق، اکنون دو دوست ناصادق» و هم‌چنین مقاله «دلیل واقعی توافق هسته‌ای و هراس روسیه و چین از تمایل ایران به غرب» نوشته ملیک کیلان مراجعه کنید که در «فوربس» منتشر و توسط کیهان لندن ترجمه شده است.
