ایران و نگاهی به رسانه‌های آلمانی‌زبان در هفته‌ای که گذشت
جواد طالعی – با صدور دستور ازسرگیری غنی‌سازی اورانیوم در نطنز از سوی علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی، بحران مناسبات ایران با جهان غرب و رقیبان منطقه‌ای این هفته باز هم گستره پهناورتر و ژرف‌تری یافت. به این ترتیب، نام ایران، بار دیگر با تاثیری منفی، بر صدر عناوین مهم‌ترین رسانه‌های حوزه زبان آلمانی نشست.
آخرین خبر مهمی که روز پنجشنبه به نقل از تلویزیون دولتی عربستان سعودی (الاخباریه) دریافت شد، صدور حکم اعدام برای چهار نفر به اتهام تشکیل یک هسته تروریستی به هوادارای از حکومت ایران در این کشور بود.
خبرگزاری آلمان به نقل از این شبکه تلویزیونی نوشت: «دادگاه اعلام کرده است که این چهار تن در پایگاه‌های داخل ایران آموزش دیده بودند و می‌خواستند افراد مشهور را در عربستان ترور کنند».
این حکم در روزهایی صادر می‌شود که تنش میان ایران با عربستان سعودی و اسرائیل در گسترش بحران بین‌المللی نقشی محوری یافته است.
روز پنجشنبه ۷ ژوئن خبرگزاری رویترز گزارش داد که مقامات دولت آمریکا یک روز پیش از اعلام خروج کشور خود از برجام، با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان تماس گرفته و خواستار افزایش تولید نفت عربستان شده‌اند تا جلوی تاثیر تحریم‌ها بر بهای نفت را بگیرند.
هدیه خامنه‌ای به نتانیاهو
سه روز پیش از انتشار این گزارش بود که نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل به برلین، پاریس و لندن سفر کرد. او در این سفر با آنگلا مرکل، امانوئل ماکرون و ترزا می، که از حفظ برجام پشتیبانی می‌کنند، به گفتگو نشست.
درست در آستانه همین سفر رهبر جمهوری اسلامی گفت: «اسرائیل یک غده چرکین بدتر از سرطان است که باید از نقشه جهان حذف شود».
خامنه‌ای در سال‌های اخیر بارها این جمله را تکرار کرده است. اما این بار با بیان مجدد آن، بهترین هدیه سفر را همراه نتانیاهو کرد تا بار دیگر خطر جمهوری اسلامی را به نقل مستقیم از رهبر این نظام ثابت کند.
نتانیاهو از جمله در کنفرانس مطبوعاتی خود با آنگلا مرکل در برلین گفت: «آیا باید در قرن بیست و یکم به کسی اجازه داد که ۶ میلیون یهودی را بدون پرده‌پوشی به نابودی کامل تهدید کند؟»
خامنه‌ای در اقدام تحریک‌آمیز دیگری گفت: «هر یک موشک شما را با ده موشک پاسخ خواهیم داد».
در رسانه‌های آلمانی زبان این سخن خامنه‌ای بدین معنا تفسیر شد که ایران باید صاحب زرادخانه موشکی بزرگی باشد.
صدور دستور از سرگیری غنی‌سازی از سوی رهبر جمهوری اسلامی، هدیه دیگری بود که در جریان سفر اروپایی نتانیاهو به او داده شد تا روز سه‌شنبه در پاریس بگوید: «… رهبر جمهوری اسلامی پس از تهدید اسرائیل به نابودی، دیروز هم گفت که می‌خواهد غنی‌سازی نامحدود اورانیوم را برای تولید یک زرادخانه هسته‌ای از سر بگیرد».
شوخی با خط قرمز
زود دویچه تسایتونگ روز ۵ ژوئن در گزارشی مفصل خامنه‌ای را متهم کرد که با از سرگیری غنی‌سازی اورانیوم «به یک جنگ روانی دامن می‌زند که سرانجام آن روشن نیست».
دستور خامنه‌ای به سازمان انرژی اتمی برای از سرگیری سریع غنی‌سازی اورانیوم در رسانه‌های آلمانی‌زبان بازتابی گسترده و منفی داشت. شبکه اول تلویزیون آلمان در پایگاه اینترنتی خود نوشت که علی صالحی معاون رئیس جمهوری ایران یک روز پس از صدور این دستور گفته است که فعالیت‌ها برای به راه انداختن سانتریفوژهای غنی‌سازی اورانیوم در مرکز هسته‌ای نطنر آغاز شده است.
در همین گزارش آمد که مایک پمپئو وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا بلافاصله اعلام کرده است که آمریکا خواستار قطع کامل غنی‌سازی اورانیوم در ایران است و به هیچ وجه اجازه چنین کاری را نخواهد داد.
به گزارش فرانکفورتر آلگماینه تسایتونگ وزیر خارجه فرانسه یک روز پس از صدور دستور از سرگیری غنی سازی اورانیوم از سوی رهبر جمهوری اسلامی با صراحت از او خواست «از شوخی با خطوط قرمز» بپرهیزد. همزمان دولت آلمان نیز ایرن را به «داغ کردن مناقشه هسته‌ای» متهم کرد.
سخنگوی وزارت خارجه آلمان روز چهارشنبه ۶ ژوئن تصریح کرد: «پیش از هرچیز روشن است که این خبرهای مربوط به موضع هسته‌ای ایران تنها بر رسانه‌ها اثر می‌گذارند، اما در این زمان کمکی به ایجاد اعتماد نمی‌کنند».
وزیرخارجه فرانسه هم روز چهارشنبه در مصاحبه‌ای با فرستنده «اروپا ۱» هشدار داد که اگر ایران برنامه نصب سانتریفوژهای قوی را اجرا کند، به خط قرمز نزدیک شده است.
عبور از این خط قرمز با هدف اصلی جمهوری اسلامی که ایجاد شکاف میان آمریکا و اروپا است در تضاد است و این دو قاره را بیشتر به هم نزدیک می‌کند.
زمینگیر شدن بیشتر ناوگان هوایی
در حالی که به گزارش رویترز در روز ۶ ژوئن «پالایشگاه‌های شرکت فرانسوی توتال به تدریج خود را برای توقف خرید نفت ایران آماده کنند» و تحریم‌های آمریکا علیه صنایع نفت و گاز ایران از روز چهارم نوامبر سال جاری به اجرا گذاشته می‌شود ولی دامنه تحریم‌ها از محدوده صنایع نفت و گاز فراتر می‌رود.
روز ششم ژوئن روزنامه‌های آلمانی به نقل از سخنگوی شرکت هواپیماسازی بوئینگ نوشتند که این شرکت تا کنون هیچیک از هواپیماهای سفارش داده شده توسط هما و آسمان را تحویل نداده و نخواهد داد.
در پی توافق اتمی با ایران، شرکت هواپیمایی هما در دسامبر ٢۰١۶ سفارش خرید ٨٠ هواپیمای مسافربری به ارزش ١۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار را با شرکت آمریکایی بوئینگ امضا کرد. بوئینگ همچنین قرارداد دیگری را به ارزش ۳ میلیارد دلار برای فروش ۳۰ هواپیمای مسافربری با شرکت «آسمان» امضا کرد. قرار بود این هواپیماها از سال ٢۰٢٢ تا ٢۰٢۴ به ایران تحویل داده شوند.
اکنون شرکت هواپیماسازی ایرباس نیز زیر فشار است تا از فروش ده‌ها هواپیما به ایران ایر و زاگرس خوداری کند.
نزدیکی پوتین به اروپا
در این شرایط، روسیه نیز در مسیر رفع مشکلات خود با اتحادیه اروپا از جمهوری اسلامی فاصله می‌گیرد. مسکو تا کنون دست کم دو بار خواستار خروج همه نیروهای خارجی از مناطق نزدیک به مرز اسرائیل در جنوب سوریه شده است.
این هفته، پوتین میهمان دولت محافظه‌کار اتریش بود. روزنامه استاندارد اتریش عنوان «پوتین در دیدار از گشاینده‌ی دروازه اروپا» را برای گزارش روز سه شنبه پنجم ژوئن خود در این زمینه برگزید.
رئیس جمهور روسیه در جریان این سفر در گفتگویی با تلویزیون سراسری اتریش گفت: «روسیه در اندیشه ایجاد شکاف در اتحادیه اروپا نیست، بلکه خواستار همکاری با آن است».
برای نشان دادن این همکاری، برای روسیه راهی باقی نخواهد ماند جز آنکه با اروپایی‌ها در زمینه کنترل قدرت موشکی و حضور نظامی جمهوری اسلامی در گوشه و کنار خاورمیانه همراه شود.
