گسترش گرانی و افزایش قیمتها در ایران همچنان ادامه دارد و گوشت، میوه، لوازم خانگی و فولاد از جمله کالاهایی هستند که روند افزایش قیمت آنها صعود تندتری از دیگر کالاها دارد.
در روزهای گذشته نرخ هر کیلو شقه گوسفندی بدون دنبه به حدود ۶۰هزار تومان و ران و سردست ۶۵ تا ۶۸هزار تومان در خردهفروشیهای محلههایی چون میدان خراسان و میدان «امام حسین» تهران قیمتگذاری شده است. این در حالیست که قیمتهای این محلهها پایینترین قیمتهای بازار است و در نقاط شمالی پایتخت قیمت همین اقلام بسیار متفاوت است تا حدی که در منطقه ملاصدرای تهران هر کیلوگرم گوشت راسته گوسفندی ۹۰هزار تومان و هر کیلو گوشت ران گوسفند ۸۰هزار تومان به مشتری عرضه میشود.
جالب اینکه پس از ارائه بسته ارزی تازه دولت ۲۵ قلم کالا به عنوان کالاهایی که مشمول ارز ۴۲۰۰ تومانی میشوند برشمرده شد و حسن روحانی اعلام کرد این کالاها نباید گران شوند که گوشت قرمز نیز از جمله این کالاها بود. با این وجود روند افزایشی قیمت گوشت قرمز همچنان بر مدار صعودی میچرخد.
از سوی دیگر قیمت میوه در روزهای گذشته با افزایش چشمگیری روبرو شده است. حسن صابری رئیس اتحادیه صنف بارفروشان سرمازدگی درختان در بهار را علت گران شدن میوههای تولید داخل در روزهای اخیر ارزیابی کرده است. این در حالیست که افزایش نرخ ارز نیز در گرانی میوههای وارداتی مؤثر بوده است.
حسن صابری درباره کاهش محصولات باغهای کشور به دلیل سرمازدگی بهار گفته است: «سرمازدگی اواخر فروردین تمام سردرختیها را سوزاند و باغداران را بیمحصول گذاشت. لواسانات، کرج، دماوند، طالقان، کن و سولقان میوههای تابستانه مانند شلیل، هلو، گیلاس و آلبالو برای عرضه ندارند و بار از طرف تبریز میآید به همین دلیل بازار با کمبود مواجه است.»
صابری همچنین افزوده است: «در حال حاضر انبه از میوههای دیگر گرانتر است و تا ۲۰هزار تومان هم قیمتگذاری شده است. گیلاس و آلبالو دیگر در بازار وجود ندارد و باغاتی که میوههای آنها در اواخر فروردین دچار سرمازدگی شده بود امسال به اندازه مصرف خودشان هم بار نداشتند.»
افزایش قیمت میوه موجب شده بخش زیادی از اقشار کمدرآمد میوه را از سبد معیشت خود حذف یا حجم میوه مصرفی خود را کاهش دهند. این موضوع درباره گوشت و مواد غذایی دیگر که افزایش قیمت زیادی داشتهاند نیز رخ داده که این شیوه تغییر الگوی تغذیه میتواند نتایج نامطلوبی در سلامت این اقشار و حتی نسلهای بعدی آنها بگذارد.
همچنین روزنامه «آفتاب یزد» در گزارشی میدانی از سهراه امین حضور که یکی از مراکز مطرح در حوزه لوازم خانگی است، نشان میدهد که قیمت کالاهای موجود در مغازههای این بازار نسبت به ماههای گذشته افزایش بیش از ۷۰درصدی را تجربه کرده است!
در این گزارش آمده است بورس لوازم خانگی تهران، سهراه امین حضور، که تا همین چند وقت پیش یکی از شلوغترین و پررفتوآمدترین مناطق پایتخت به شمار میرفت و کوچه و خیابانهای اصلی و فرعیاش پر از ماشین، عابر، کارگر، چرخ دستیهای کوچک و بزرگ بود، اکنون به بازار سوت و کوری تبدیل شده که کمتر در آن جنب و جوش و فعالیت دیده میشود.
یکی از فروشندگان لوازم خانگی گفته است: «گرانیهای اخیر موجب حذف برخی اقلام از سبد خرید مردم شده که لوازم خانگی از آن جمله است. تنها افرادی برای خرید لوازم خانگی مراجعه میکنند که یا خیلی متمول هستند یا نیاز قطعی به جنس مورد نظرشان دارند. در چنین شرایطی مسلماً فروش ما به حداقل ممکن میرسد.»
فروشنده دیگری نیز گفته است: «اینجا و در این بازار هیچ برندی در امان نیست و همه درگیر مسائل و مشکلات ارزی و تحریمهای جدید شدهاند. البته من با این لوازم خانگی و آشپزخانه مشکلی ندارم و برخی برندهای آلمانی هم با مشکل واردات مواجه شدهاند که البته میگویند به زودی واردات ممنوع میشود و نمیدانم باید چه کار کنم.»
او در مورد علت افزایش قیمت لوازم خانگی گفته است: «ما فروشندهها تقصیری نداریم اما وقتی دلار هر روز بالا و پایین میشود و در چند ماه از حدود ۴۰۰۰ تومان به بالای ۱۰هزار تومان میرسد، هیچ کس از آیندهاش مطمئن نیست و حتی اگر اطمینانی هم وجود داشته باشد، گرانی و افزایش قیمت در این نوسانات طبیعی است.»
همچنین قیمت فولاد در هفتههای گذشته افزایش بیسابقهای را داشته است. نرخ فولاد تقریبا در هر روز رشد حدود صد تا ۲۰۰ تومان در هر کیلو را تجربه و به کیلویی ۸۰۰۰ تومان رسید. با توجه به افزایش قیمت فولاد در روزهای اخیر بسیاری از صنایع قطعهسازی که از فولاد استفاده میکنند با بحران روبرو شدهاند.
در همین رابطه دبیر انجمن قطعهسازان گفته است از ابتدای سال تا به امروز ۱۴هزار نفر بیکار شدند و شرکت کروز نیز ۳۵۰۰ نفر را نیز این هفته اخراج میکند. اعضای دیگر انجمن نیز بعد از پایان شهریور دیگر قرارداد سه ماهه کارگران خود را تمدید نخواهند کرد.
به گفته دبیر انجمن قطعهسازان در پایان تابستان موج بیکاری ۴۵۰هزارنفری در میان شاغلان صنایع مرتبط با قطعهسازی رخ خواهد داد.
این گرانیها و پیامدهای آن تنها بخشی از وضعیت گرانی و فشار ناشی از آن بر اشتغال و معیشت خانوارها در ایران است. این در حالیست که پیشبینی میشود با اجرایی شدن مرحله دوم تحریمهای اقتصادی ایران از نوامبر ۲۰۱۸ (آبانماه) سال جاری وضعیت اقتصادی ایران دچار بحرانی عمیقتر شود.