به نظر می‌رسد اعضای گروه پارلمانی ایران و انگلیس که اخیراً پیش از اعلام نتیجه انتخابات بریتانیا در لندن با مقامات دولت و رهبران حزب کارگر دیدارهایی داشتند، تصمیم دارند برای سرعت بخشیدن به از سرگیری روابط دوجانبه که مدتی است در مرحله پایانی متوقف شده وارد عمل شوند.
آماده ساختن مقدمات برقراری رابطه مجدد و بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور در خیابان‌های فردوسی تهران و کنزینگتون لندن در زمان وزارت خارجه علی اکبر صالحی و همتای انگلیسی او ویلیام هیگ خوب پیش می‌رفت به طوری که فعالیت‌های کنسولگری ایران در لندن حتی قبل از بازگشایی سفارتخانه‌ها با دوندگی‌های قشقاوی معاون کنسولی وزارت خارجه و گفتگوهای حضوری و تلفنی صالحی و ویلیام هیگ که هنگام حضور در یک اجلاس بین‌المللی در کابل آغاز شد تا زمانی که صالحی در وزارت خارجه بود ادامه داشت و پس از تغییر سمت صالحی و ویلیام هیگ، دیوید هاموند وزیر دفاع بریتانیا جای هیگ را گرفت محمد جواد ظریف هم جانشین صالحی شد و بعد با روی کار آمدن دولت اعتدال حسن روحانی و سیاست‌های آن که داشتن رابطه با تمام کشورهای جهان به ویژه ممالک اروپایی و اعضای اتحادیه اروپا را توصیه می‌کرد زمینه مناسب‌تری برای از سرگیری روابط دوستانه و ارتباطات فرهنگی، سیاسی، هنری و اقتصادی با لندن به وجود آمد.
ویلیام هیگ پیش از ترک وزارت خارجه از صالحی و دولت ایران خواسته بود به دولت بریتانیا تضمین داده شود که در صورت بازگشت مناسبات دو طرف به حال عادی حوادثی مانند حمله به ساختمان سفارت انگلیس در تهران و تخریب دفاتر و محل سکونت کارکنان سفارت دیگر تکرار نشود. ضمن آنکه طبق کنوانسیون‌های بین‌المللی، جمهوری اسلامی باید به خاطر تخریب ساختمان‌های سفارت به لندن غرامت بپردازد.
صالحی در آخرین روزهای وزارت خود هر دو شرط همتای انگلیسی خود را پذیرفت و قول مردانه و اسلامی داد که این گونه حوادث دیگر تکرار نشود تا آنکه هم‌زمان با تشکیل مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، تظاهراتی در خارج از مقر این سازمان از سوی دانشجویان و ایرانیان مقیم این شهر برای آزادی غنچه قوامی که به دلیل علاقه به تماشای مسابقه والیبال میان ایران و ایتالیا در تهران از سوی ماموران سپاه بازداشت و زندانی شده بود بر پا گردید. این حرکت به نوعی شیطنت از سوی سپاه پاسداران با اشاره برخی امام جمعه‌ها، آخوندهای حکومتی و نماینده‌های مجلس عضو گروه پایداری برای شکست برنامه‌های روحانی که ارائه تصویر متفاوتی از ایران به جهانیان بود تعبیر شد. در آن روزها دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا و دیوید هاموند وزیر خارجه او با روحانی رئیس جمهوری و ظریف وزیر خارجه ایران درباره آزادی غنچه قوامی صحبت کردند. اما پاسخ کلیشه‌ای و یک‌سان روحانی و ظریف به آنها، مبنی بر اینکه این کار در حیطه مسئولیت قوه قضائیه است و ما کاری از دستمان ساخته نیست، باعث ناخشنودی کامرون شد و او بعد از بازگشت به لندن در یکی از سخنرانی‌های خود گفت: جمهوری اسلامی باید دست از حمایت از تروریسم بردارد. این اظهارات در مجلس شورای اسلامی و در میان تندروها سر و صدای زیادی به راه انداخت و آنها اعلام کردند که نخست وزیر بریتانیا باید از بابت حرف‌هایش عذرخواهی کند. اما در شرایطی که مذاکرات هسته‌ای هم‌زمان با اجلاس مجمع عمومی در نیویورک ادامه داشت و ایران به شدت نیاز به لغو تحریم‌ها را احساس می‌کرد، به نماینده‌های معترض مجلس از بالا ندا رسید که در اوضاع و احوال کنونی زمینه مناسبی برای این جور بلندپروازی‌ها وجود ندارد. چند روز بعد نماینده‌های مجلس شورای اسلامی اعلام کردند داشتن رابطه با کشورها لزوماً به معنای دوستی با دولت‌های آنها نیست. و خلاصه سر و ته قضیه را هم آورند و طرفین در تهران و لندن کم کم صحبت از تبدیل کارداران موقت دو کشور که در زمان ویلیام هیگ و صالحی تعیین شده بودند به اعزام کارداران دائمی به پایتخت‌ها به میان آوردند و ایران نیز بلافاصله چند کارمند تمام‌وقت از وزارت خارجه به لندن فرستاد که هم اکنون در لندن سرگرم رتق و فتق امور کنسولی ایرانی‌ها هستند.
در همان اوضاع و احوال ناگهان مرضیه افخم سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرد با وزارت خارجه بریتانیا بر سر نصب سیستم‌های ارتباطی در سفارت انگلیس در تهران مشکل پیدا کرده‌ایم چون استقرار تکنولوژی اطلاعاتی و ارتباطی در سفارتخانه کشورها در ایران ممنوع است و به دنبال اعلام این مسئله هاموند وزیر خارجه انگلیس گفت نصب این سیستم‌ها لازم است و این روزها بدون این نوع لوازم انجام امور محوله در یک سفارتخانه ممکن نیست. ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی هم که سخت درگیر رفت و آمدها و حضور در جلسات پشت سر هم با جان کری و وزرای خارجه ۱+۵ در نقاط متلف اروپا بود به خبرنگاران گفت: نمی‌توانیم میان انگلستان و کشورهای دیگر استثنا قائل شویم و از همان روز کارهای باقیمانده برای بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور کند و سپس متوقف شد. هم‌زمان گفتگوهای وقت‌گیر و مداوم بین ایران و گروه ۱+۵ با شدت و حدت پیش می‌رفت و گاهی تا صبح روز بعد ادامه پیدا می‌کرد و بنا بر این فرصتی برای مذاکره پیرامون مشکل پدید آمده میان تهران و لندن باقی نمی‌گذاشت. به همین دلیل امور مربوط به آغاز کار سفارتخانه‌های دو کشور در دستور کار طرفین نبود و تنها حرکتی که در این زمینه صورت گرفت ورود هیات دوستی پارلمانی ایران و انگلیس به لندن بود. قشقاوی معاون کنسولی وزارت خارجه ماه‌ها بعد گفت بارها با علاءالدین بروجردی رئیس و اعضای کمیسیون امنیت و سیاست خارجی مجلس در قبل و بعد ازواقعه حمله به ساختمان سفارت انگلیس دیدارهایی داشته و به آنها در مورد پی‌آمدهای بعضی اظهارنظرها احتمال یورش گروه‌های دست‌آموز به سفارتخانه‌ها هشدار داده بوده است. اما وقتی کار از کار گذشت احمدی‌مقدم رئیس وقت پلیس ایران اعلام کرد افرادی که بنای سفارت انگلیس را در تهران تخریب کردند، از سوی گروه‌هایی تحریک شده بودند و قصد لطمه زدن به روابط لندن و تهران را داشته‌اند که البته برای باور کردن این حرف‌ها دیگر خیلی دیر شده بود.
علی لاریجانی رئیس مجلس و علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت و سیاست خارجی مجلس که بعد از حمله اراذل و اوباش به سفارت انگلیس که به ادعای آنها دانشجویان متعصب و غیرتی و حزب‌اللهی بوده‌اند گفتند حکومت انگلیس بداند که دوران استثمار کشورها به سرآمده و هرکس با ما طرف شود باید منتظر چنین واکنش‌هایی از سوی ملت ایران باشد. اما همین بروجردی و دیگر اعضای کمیسیون امنیت و سیاست خارجی مجلس بعداً اعتراف کردند که هرگز تصور نمی‌کردند به دنبال آن حادثه بریتانیا سفارت خود را در تهران تعطیل کند و بر در سفارت ایران در لندن نیز قفل بزند.
بروجردی اخیراً گفت: برای از سرگیری روابط میان دو کشور اصلاً نیازی به مصوبه مجلس نداریم. در همان ایام سایمون گس مدیرکل کنونی وزارت خارجه انگلیس و نماینده آن کشور در مذاکرات هسته‌ای که هنگام وقوع حمله به ساختمان سفارت انگلیس در تهران تازه دو ماه بود به عنوان سفیر بریتانیا در ایران تعیین شده بود، در بازگشت به لندن به خبرنگاران گفت: طبق اطلاعاتی که دارم کسانی از جمله علاءالدین بروجردی پشت ماجرای حمله به ساختمان سفارت انگلیس در تهران بوده‌اند.
بی‌علاقگی لندن برای برقراری رابطه با تهران
اصولا پس از آن حوادث بریتانیا نیز مانند کانادا به جرگه کشورهایی که از کشمکش‌های لفظی با رژیم جمهوری اسلامی و رفتار و کردار غیرقابل پیش‌بینی مسئولان بی‌اختیار آن خسته شده بود دیگر علاقه‌ای به برقراری رابطه دوباره با تهران نداشت به ویژه آنکه روابط بازرگانی میان دو کشور تقریبا به صفر رسیده بود. این عین گفته لرد لومونت رئیس اتاق بازرگانی ایران و انگلیس و وزیر پیشین دارایی کابینه خانم تاچر در مراسمی که در یکی از سالن‌های مجلس عوام آن کشور برپا شده بود، در حضور خبرنگاران رسانه‌ها از جمله نماینده کیهان لندن بود. دکتر هاشم پسران استاد ایرانی دانشگاه کمبریج که در همان جلسه سخنرانی داشت گفته‌های لرد لومونت را تائید کرد. لازم به یادآوری است اعضای گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلیس در اظهارات خود در دیدار با مقامات دولت و سران حزب کارگر نسبت به بهبود روابط میان دو کشور ابراز امیدواری کردند.
عباسعلی منصوری آرانی رئیس گروه پارلمان ایران و انگلیس درباره آینده روابط تهران و لندن گفت: حزب بر سر کار در صورت پیروزی برخلاف دوره پیش بدون نیاز به ائتلاف با حزب دیگری دولت خود را تشکیل خواهد داد و از این جهت ترکیب کلی سیاست‌های دولت انگلیس به روال گذشته ادامه پیدا خواهد کرد. و علی‌القاعده تمایل آنها نسبت به ملی‌گرایی بیشتر و با اتحادیه اروپا کمتر خواهد شد.
منصور آرانی در مورد بهبود روابط دو کشور با امیدواری بسیار تاکید نمود نمود: رابطه ایران و انگلستان در آینده و بعد از انتخابات پارلمان بریتانیا و تشکیل دولت جدید، ارتباط پارلمان‌های آنها هم‌چون گذشته ادامه خواهد داشت و شاید نزدیک‌تر هم بشود. به طور کلی به نظر می‌رسد این روزها روابط ایران و انگلستان بهترشده و روند نزدیک‌تر شدن به ایران در حال افزایش است و بعد از این انتخابات، آینده روابط دو کشور مثبت ارزیابی می‌شود و در سطح پارلمان و دولت نیز مناسبات مطلوب‌تر خواهد شد.
از اظهارات رئیس گروه پارلمانی ایران و انگلیس چنین بر می‌آید که تصمیم درباره از سرگیری کامل رابطه دو طرف گرفته شده و دولت روحانی مصمم است با همه دنیا جز اسرائیل رابطه نزدیک و مطلوب داشته باشد و به همین دلیل به گفته علم‌الهدی امام جمعه مشهد که به علی خامنه‌ای نزدیک است روحانی به رهبر جمهوری اسلامی گفته است دولت او نمی‌تواند بدون داشتن رابطه خوب با جهان به تعهداتش در قبال خواسته‌های مردم عمل کند و حضور فعال گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلیس در این ماجرا نیز می‌تواند بخشی از این برنامه باشد. و طبیعی است که وقتی سران رژیم تصمیم به اجرای طرحی می‌گیرند از یک سو به امام جمعه‌ها و آخوندهای حکومتی و حوزویان می‌گویند نگران نباشید مشکلی پیش نخواهد آمد و اگر هم آنها غیر ازاین عمل کنند ولی فقیه انگشتش را روی بینی‌اش می‌گذارد و خطاب به آنها می‌گوید «شوش!» یعنی ساکت.
پورمحمدی وزیر فعلی دادگستری می‌گوید تردید ندارم از سرگیری رابطه با آمریکا به حل مشکلات اساسی ما کمک خواهد کرد. تحریم‌های گوناگون و دست و پاگیر که زندگی روزمره جمهوری اسلامی را از بابت معاملات و داد و ستد با کشورهای جهان به ویژه صادرات و واردات و مسایل ارزی و بانکی و فروش نفت تنها منبع درآمد ایران و آزاد کردن پول‌های بلوکه شده ما در خارج و خرید هواپیماهای نو به جای هواپیماهای فرسوده کنونی حل خواهد کرد. و حکومت همه اینها را می‌داند. در همه این سال‌ها نگرانی ما این بوده است که عکس‌العمل آنهایی که به خاطر شعارهای آمریکاستیزی در ایران و آفریقا و خاورمیانه طرفدار ما شده‌اند در قبال دوستی و معاشرت ما با آمریکا چه واکنشی نشان خواهند داد.
نمی‌دانیم آیا سران جمهوری اسلامی واقع‌بینانه به این مسأله و اهمیت نیازهای نسل ما یعنی نسل اول انقلاب نگاه می‌کنند؟ یا آنکه دیگر پس از ۳۶ سال برای حفظ آنچه از نظر ما ارزش به حساب می‌آید در شرایط امروز جهان محلی از اعراب قائل هستند یا نه؟
خارقانی کاردار پیشین جمهوری اسلامی در لندن می‌گوید اگرچه گروه‌های تندرویی هستند که از جاهایی هدایت می‌شوند و نمی‌خواهند روابط ایران با جهان بهبود پیدا کند و مشکلات انباشته شده مردم حل شود. اما در عین حال روابط کشورها بر اساس سیاست‌های کلی آنها تنظیم می‌شود و معمولاً شخص سفیر و نهادهای مملکتی در این میان نقش چندانی ندارند. خارقانی کاملاً درست می‌گوید. او از سر تجربه حرف زده چون علاءالدین بروجردی که به عنوان رئیس کمیسیون امنیت و سیاست مجلس شورای اسلامی معمولا زیاد شعار می‌دهد، بعد از حادثه حمله به سفارت بریتانیا در تهران نیز گفت حق‌شان بود که به دست حزب‌الله همیشه در صحنه این چنین تنبیه شوند. اما همو دو سه ماه قبل به خبرنگاران گفت: باید مژده بدهم که برقراری رابطه با انگلستان و بازگشایی سفارتخانه‌ها قطعی شده و مصوبه مجلس هم لازم ندارد.
