فیروزه رمضان زاده- از کودکی کاغذ و خودکار در کنارش بوده و اغلب نقاشی میکشیده، وقتی به استعدادش در نقاشی پی برد تصمیم گرفت در آینده شغلی انتخاب کند که به هنر مرتبط باشد. حالا او دانشجوی سال آخر رشته معماری در یکی از دانشگاههای دولتی تهران است که از یک سال پیش کار خالکوبی را در یک سالن اجاره ای به صورت پنهانی انجام میدهد.او در کنار عکسهای مختلف از طراحیهای تتوهایش، شماره تلفن تلگرام و واتساپ خود را در صفحه اینستاگرام خود قرار داده و از این راه، با مشتریانش ارتباط دارد.
م- ح در مورد چگونگی شروع کارش در خالکوبی به کیهان لندن میگوید: «هر وقت دستم، کاغذ و خودکار بود شروع میکردم به نقاشی کشیدن، فهمیدم استعداد نقاشی دارم، همین مسئله باعث شد که از بچگی به این فکر باشم که شغلم در آینده باید مربوط به هنر باشد؛ بعدا وارد رشته ریاضی فیزیک شدم، تنها رشتهای که میتوانستم با آن کار هنری هم انجام دهم معماری است، معماری را انتخاب کردم و دانشگاه دولتی هم قبول شدم تا ترم چهار هم داشتم میخواندم که دیدم این رشته همه آن چیزی که میخواهم نیست، ترجیح دادم وارد کار هنری شوم که با تتو آشنا شدم. رفتم یاد گرفتم و دیدم که این کار، بیشتر با روحیات من سازگار است. نزدیک یک سال، دوره آموزشی دیدم، یک سال و اندی هم تجربه کار مستقل دارم. درس را هم در کنارش ادامه دادم تا الان که ترم آخرم ولی هدفم این است که همین تتو را ادامه بدهم چون در ایران به دلیل نبود بازار اشتغال پس از تحصیلات، همه سعی میکنند وارد کار آزاد شوند.»
با وجود اینکه تتو یا خالکوبی بدن از نظر علمای شیعه در ایران، عملی حرام دانسته نشده با این همه معلوم نیست چرا تتو با محدودیت روبروست و سالهاست به صورت پنهانی در سالنها و خانهها دور از چشم مأموران دولتی انجام میشود. مسئولان وزارت بهداشت نیز به دلیل احتمال ابتلا به بیماریهای عفونی، هپاتیت سی و ایدز انجام تتو را غیرمجاز اعلام کردهاند.
از م- ح در مورد قانونی بودن و صدور مجوز برای کار خالکوبی میپرسم؛ میگوید: «هیچ جایی نیست که بابت این کار، مجوزی بدهد، برای تتوی بدن که اینطور است، در مورد تتوی صورت هستند جاهایی که مدرک بدهند ولی تتوی بدن کلا مجاز نیست، به همین خاطر هر کس، خودش شروع میکند به کار کردن، حالا چه در محیط خانه یا سالنی که اجاره کرده، مالیاتی هم پرداخت نمیکند چون کسی خبر ندارد. الان یک مقدار، جوّ آرامتر شده و زیاد گیر نمیدهند، من که برخورد نداشتهام که کسی بخواهد به من گیر بدهد. در محلی که برای خودم مشخص کردهام به عنوان سالن، کار میکنم، مشتریها میآیند، میروند، راضیند و هیچ مشکلی هم وجود ندارد. تتو کاری قانونی و مجاز نیست ولی کسی کاری هم ندارد.»
در سالهای گذشته مسئولان نیروی انتظامی با نمایش خیابانی متهمان زیر عنوان «اراذل و اوباش» و نشان دادن خالکوبی بدن این افراد همواره تلاش کردهاند که تتو را عملی «ضد ارزش» و مخصوص «زندانیان، افراد شرور و قدارهکش» معرفی کنند اما با این وجود، تتو نه تنها به یک «ضدارزش» تبدیل نشده بلکه همهگیر هم شده است. کم نیستند دختران و پسران جوانی که برای منقش کردن بدن خود به نقش و نگار، وقت و هزینه میگذارند، ممنوعیتهای قانونی هم تاثیری در میزان انجام تتو در کلانشهرهای بزرگ ایران نداشته است.
م- ح در مورد استقبال دختران و پسران به تتو توضیح میدهد: «اکثر مشتریان، دختر و پسر تقریبا در یک سطح هستند. نمیشود گفت پسرها بیشتر از دخترها تتو میگذارند. الان دخترها خیلی زیاد تتو میزنند. تقریبا از ۱۷- ۱۸ ساله شروع میشود تا ۳۰ ساله. البته مشتریهای ۵۰- ۶۰ ساله داشتم چه خانم چه آقا که دوست داشته تتو بزند ولی درصدشان نسبت به افرادی که در این رده سنی هستند کمتر است.
این دانشجوی معماری ادامه میدهد: «الان طوری شده که همه قشر آدمی تتو میزند، از فرد تحصیلکرده یا دانشگاه نرفته تا افراد مرفه و کسانی با درآمد معمولی یا حتی درآمد پایین. افراد کمدرآمد هم چون علاقه به این کار دارند سعی میکنند مبلغی را برای تتویشان کنار بگذارند.»
از او میپرسم تا به حال برای آدمهای مذهبی هم خالکوبی کرده است، میگوید: «بوده شخصی که بخواهد تتوی مذهبی بزند که نشان میدهد آدم مذهبی است.»
در پاسخ به این پرسش که مشتریان ایرانی چه نقاطی از بدنشان را برای انجام تتو انتخاب میکنند، م- ح میگوید: «اکثراً چه دختر چه پسر، جایی را انتخاب میکنند که زمانی که لباس میپوشند دیده شود، مثل روی مچ دست، ساعد یا روی مچ پا که دیده شود و جلوه خاصی داشته باشد،اما هنوز در ایران جا نیفتاده که نقاط حساس را تتو کنند.»
او میگوید در این سالها به تنهایی مشتریهایش را راه انداخته است: «اکثر تتوکاران در ایران به تنهایی کار میکنند اما هستند جاهایی که گروهی هم کار کنند و سالن در اختیار دارند. من در محیطی که برای کارم مشخص کردهام خودم تنهایی کارهایم را انجام میدهم، هنرجوهایی هم دارم که به آنها آموزش میدهم. یک جمعی دور هم هستیم ولی هر کسی مشتری خودش را دارد. اینطور نیست که مشتری خودم را به کسی بدهم یا چند نفری بخواهیم کاری را انجام دهیم. اغلب جاها یک مجموعه را تشکیل میدهند و فردی که تجربهاش بالاتر است آموزش میدهد به افرادی که تازه میخواهند یاد بگیرند.»
این تتوکار جوان به وسایل و تجهیزات کار خالکوبی و تتو نیز اشاره میکند: «خیابان منوچهری یکی از خیابانهای اصلی و معروف تهران وسایل آرایشی میفروشد. در آنجا مغازههایی هستند که رنگ و سوزن و همه وسایل مرتبط به تتو را دارند. قطعا چنین مغازههای بزرگی که داخل ویترین اصلیشان وسایل تتو دیده میشود باید مجوز گرفته باشند، بنابراین بدون هیچ مشکلی میشود وسایل تتو را در ایران تهیه کرد.»
هزینه انجام خالکوبی نکته دیگری است که از او میپرسم که جواب میدهد: «هرچقدر دلار بالاتر میرود هزینه مواد اولیه تتو هم اینجا بالا میرود. یک سری هستند که هزینه، بابت وسایل اولیهشان را کم میکنند، رنگ و سوزن خوب نمیگیرند ولی کسی که کارش تتو باشد سعی میکند بهترین وسایل را تهیه کند، به خاطر همین باید دستمزد بیشتری به نسبت تتویی که میخواهد بزند بگیرد، اغلب افرادی که از آنور آب آمده بودند و برایشان تتو زده بودم میگفتند کار تتوی ایران به نسبت کشورهای دیگرمثل ایتالیا یا کانادا ارزانتر است.»
م- ح اضافه میکند: «برای تتوکاری که حرفهاش این است حداقل پولی که میتواند بگیرد از ۱۰۰ – ۱۵۰ هزارتومان شروع میشود.هر قدر که اندازه و میزان طرح یا ظرافت و دقت بالا برود دستمزدی که میگیرد زیادتر میشود. همینطور بستگی دارد به وقتی که برای تتو میگذاری اما در کل، قیمت ثابتی وجود ندارد هر کس، قیمت خودش را میدهد، من خودم از ۱۰۰ هزارتومان شروع میکنم به قیمتگذاری.»
وی با اشاره به اینکه جایی مثل تتوکلاب وجود ندارد و هماهنگیها به صورت مجازی انجام میشود میگوید: «از قبل وقت را با آنها هماهنگ میکنیم یعنی کار هر کسی که تمام شود تایم بعدی مشتری بعدی میآید. نمیشود به هر کسی اعتماد کرد و رفت پیشش تتو زد. کسی که کارش تتو باشد همیشه وسایلی را که میخواهد استفاده کند مثل سوزن و سرسوزن، جلوی چشم مشتری از داخل پک و از بسته نو در میآورد که طرف مطمئن باشد تتویی که در حال انجام است کاملا بهداشتی است.»
او کار تتو در اغلب شهرستانها را حرفهای و مطابق با طراحیهای جدید نمیداند: «در اغلب شهرستانها تتو آنطور که باید شناخته نشده، شناختی که از تتو دارند همان خالکوبیهای قدیمیاست، به همین خاطر با طراحیهای جدید زیاد آشنایی ندارند، اغلب که به دنبال طرح هستند طرحهای قدیمی و خیلی ساده را میفرستند که سعی میکنم با آنها صحبت کنم و متقاعدشان کنم که طرحهای جدیدتر و بهتری بزنند.در اغلب شهرستانها کسی نیست که تجربه بالایی در تتو زدن داشته باشد، شهرستانیها اگر به دنبال طرح خوب باشند صبر میکنند تا بیایند تهران یا کرج و تتوهای خودشان را انجام دهند.»
مسئولان وزارت ورزش و فدراسیونهای ورزشی هم در کنار سایر مسئولان دولتی مخالف انجام تتو هستند. آنها در تمامی این سالها با نمایش خالکوبی بدن ورزشکاران ایرانی در مسابقات ورزشی برخورد کردهاند. اشکان دژاگه، سردار آزمون، حسین کعبی، محسن مسلمان از بازیکنان فوتبال و حامد حدادی و اوشین ساهاکیان دو ملیپوش بستکبال ایران از نمونههای پر سر و صدایی هستند که خالکوبیهاشان با انتقاد تند مسئولان روبرو شده است.
هر دو مادر بزرگم خال کوبی آبی رنگ و متعدد روی صورت داشتند، کوچک و زیبا!
پارچه های رنگارنگ با انواع نقش و نگار برای تهیه لباس های زیبا به کار می روند و استفاده می شوند. راستی اگر نقش و نگارها کمی پایین تر باشند یعنی روی پوست چه فرقی دارد و به نظر من باز هم زیباست.