پیامدهای تحریم‎ها بر صنایع اتومبیل‏‎سازی علی شمخانی را به «ایران خودرو» کشاند

(+ویدئو) علی شمخانی دبیر شورای‎عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی روز دوشنبه، ۱۹ شهریور به کارخانه «ایران خودرو» رفت و با شماری از مدیران صنعت اتومبیل‎سازی، قطعه‎سازان و نمایندگان شرکت‌ها و رؤسای انجمن‎های صنفی جلسه‌ای برگزار کرد.

اینکه یک مقام امنیتی به عنوان نماینده رهبر جمهوری اسلامی به یک کارخانه اتومبیل‎سازی برود کم‌سابقه است اما از قرار معلوم بررسی پیامدهای تحریم‎های آمریکا و راهکارهای مقابله با آن شمخانی را به «ایران خودرو» کشانده است.

شمخانی در مقدمه سخنان‎اش حمله موشکی اخیر سپاه به مقر حزب دموکرات کردستان ایرا را ارتقاء توانمندی جمهوری اسلامی نامید و با اشاره به اینکه هدف از تحریم‌‏ها «محدود کردن ابزارها و ظرفیت‎های قدرت‌ساز ملت ایران» است، عنوان کرد: «قادریم همانند عرصه امنیت و دفاع، اقتصاد خود را نیز مصون و قدرتمند سازیم.»

وی قرار گرفتن اتومبیل‌سازی در فهرست تحریم‎های آمریکا را اهمیت قابل توجه این صنعت و تاثیرگذاری آن بر اشتغال جهت کاهش درآمد صادراتی ایران دانست و تاکید کرد: «دشمن در کنار جنگ اقتصادی به دنبال ضربه زدن به رضایت عمومی و تغییر ادراک اجتماعی در کشور است لذا خودروسازی یکی از خطوط مقدم مقابله با این جنگ محسوب می‎شود.»

شمخانی در حاشیه بازدید از خط تولید «ایران خودرو» گفته «یکی از محورهای اصلی مقابله دشمنان با انقلاب، مقابله اقتصادی است و تحریم ابزاری نفت در همین راستا است، لذا صنعت نقش مؤثری در مأیوس سازی این راهبرد باطل آمریکا دارد.»

این مقام امنیتی درباره‎ی هدف از بازدید از «ایران خودرو» گفت: «برای پاسخ به دو نکته در ذهن خودم اینجا هستم، یکی اینکه چرا ما نتوانستیم به درستی از این پتانسیل مهم کشور استفاده کنیم و همانطور که در حوزه تولید  قدرت دفاعی خودکفا شدیم در صنعت خودروسازی نیز به خودکفایی کامل برسیم؟ و نکته دوم اینکه نقش صنعت خودروسازی در مأیوس‌سازی راهبرد آمریکا در تحریم‌های جدید چه می تواند باشد؟»

شمخانی با اشاره به پیوند صنعت اتومبیل‌سازی با مقوله‎های امنیتی از دوران جنگ و حضور این صنعت برای تولید قطعات مورد نیاز صنایع دفاعی گفت: «امروز موضوع تحریم خودرو و صنایع، در دستورکار نافرجام تحریم‌های آمریکایی‎هاست اما با توجه به توانمندی‌های صنعت و خودروسازی در کشور، می‌توان در شرایط تحریم موضوع تولید خودرویی با پلاتفرم ایرانی را در دستور کار قرارداد، موضوعی که چهل سال است که از آن غفلت شده است و این هدف، امکان‌پذیر است.»

تحریم‎های صنعت اتومبیل‎سازی ایران از، ۱۵ مرداد ۹۷ آغاز شده و در پی آن اغلب شرکت‎های خارجی اتومبیل‎سازی از ایران خارج شدند و کمبود قطعات نیز بحران این صنعت را تشدید کرده است.

وبسایت روزنامه دنیای خودرو گزارش داده در چند ماه گذشته حدود ١۵‌ هزارنفر از پرسنل شرکت‌های اتومبیل‎سازی در بخش‌های فروش و بازاریابی، خدمات پس از فروش و شبکه شغل خود را از دست داده‌اند و بسیاری از مشاغل وابسته به اتومبیل نیز به خاطر وضعیت کنونی ضرر بسیاری را متحمل شده‌اند.

توسعه پلاتفرم‌های داخلی برای صنایع اتومبیل‎سازی در ایران همواره با شکست مواجه می‌شود و دلیل اصلی آن وابسته بودن این صنعت به کارخانجات خارجی است. دنیای خودرو می‎نویسد: «در وضعیتی مانند تحریم‌ است که مشخص می‌شود آیا واقعا خودروساز هستیم یا همچنان در برخی از قطعات استراتژیک وابسته به خارج هستیم؟ همین وابستگی باعث شده تا به قول خودروسازان در ماه‌های گذشته با انباشت خودروهای ناقص در پارکینگ آنها مواجه شویم.»

در ایران صنایع پایین‌دستی مانند قطعه‌سازی و قبل از آنها صنایعی که مواد اولیه مورد نیاز صنعت اتومبیل و قطعه را تامین و تولید می‌کنند، دچار ضعف تکنولوژی هستند و قادر به تولید محصولات نیستند.

تجربه تحریم‎ برای صنایع اتومبیل‎سازی ایران وحشتناک است. سال ۹۱ تیراژ تولید و مونتاژ انواع ماشین در این به یک سوم کاهش یافت و بر قیمت‎ها اثر گذاشت و بعضی محصولات بیش از دوبرابر گران شد. در هفته‎های گذشته نیز قیمت اتومبیل در ایران به شدت افزایش یافت. پراید بی‎کیفیت‎ترین محصول ایران بیش از ۴۰ میلیون تومان معامله شده است.

بازار احتکار انواع ماشین داخلی و خارجی نیز در ایران داغ شده و فروشندگان ترجیح می‎دهند به اسم کمبود قطعات ماشین‎ها را در پارکینگ نگه‎دارند تا اگر در ماه‎های آینده کمر صنعت اتومبیل‎سازی زیر بار تحریم‎ها شکست آنها موقتاً چیزی برای فروش و سود داشته باشند.

خودروسازان به قطعه‎سازان بدهکارند و ارز مورد نیاز برای واردات قطعه و مواد اولیه تامین نشده و بعید است صنعت اتومبیل‎سازی ایران تاب مقابله با تحریم‎ها را داشته باشد. در حالی که شمخانی ادعا می‎کند «خودروسازی خط مقدم مبارزه با تحریم‌هاست» اما شواهد نشان می‎دهد این صنعت در صف اول آسیب ناشی از تحریم‎ها قرار دارد وگرنه قیمت پراید به ۴۰ میلیون تومان نمی‎رسید!