ماه محرّم و مراسم عاشورا یکی از مهمترین و برجستهترین روزهای سوگواری شیعیان است. در ایران نیز سدههاست زیر سایه حکومتهای مختلف مراسم دهه محرم و کشته شدن امام سوم شیعیان در قالب راهپیمایی هیئتهای عزاداری و نمایشهای مذهبی برگزار میشود.
در این میان به برکت نظام جمهوری اسلامی که آرمانش ایجاد وحدت میان مسلمانان جهان و صدور انقلاب اسلامی به سراسر دنیاست، در سالهای گذشته مراسم دهه محرم در برخی مناطق ایران اشکال عجیبی به خود گرفته و به اعتقاد برخی به ابتذال کشیده شده است.
شاید نخستین تغییرات در آیینهای مراسم دهه محرم اشعار و شیوهی اجرای نوحهسرایان و نوحهخوانان دستپروردهی جمهوری اسلامی باشد. استفاده از ریتمهای ششوهشت و تقلید از ملودی ترانههای پاپ و معروف به لس آنجلسی و حتی خواندن متن همان ترانهها چند سالیست در میان نوحهخوانان که به «مداحان اهل بیت» معروفند فراگیر شده است.
فشنهای محرم امسال: گل مالیدن بر بدن و مانیکور محرمی
همچنین در طی سه چهار سال گذشته، نسلِ پرورش یافته در جمهوری اسلامی مُد و فشنهای محرمی را نیز به این مراسم اضافه کردهاند و در حالی که اوایل آرایش مو و صورت از سوی پسران و دختران باب شد امسال فشن محرم گستردهتر گشته و مواردی از قبیل مانیکورهای محرمی نیز به آن اضافه شده است.
نقاشی بدنهی ماشین یا گل مالیدن بر آن و پخش نوحههایی ریمیکس شده و بالا پایین کردن خیابانهای شهر از جمله سرگرمیهای بخشی از جوانان در این روزهاست. یکی از پدیدههایی که در محرم امسال به چشم میخورد البته گلمالی کردن سر و صورت و بدن است و برخی دختران و پسران جوان تصاویر گلمالی شده خود را در شبکههای اجتماعی منتشر کردهاند.
البته کاربران شبکههای اجتماعی این روزها با گروه دیگری از شبکههای حسینی نیز آشنا شدهاند: زنانی که در ایران با عناوینی چون «داف» و «پلنگ» شناخته میشوند. آنها ویدئوهایی از خود را در حالی که در وصف و اندوه «امام حسین» و «عاشورا» میگویند و یا تعریف میکنند که از هیئت عزاداری بازگشته و خوشحالند که «نذری» دریافت کردهاند به نمایش میگذارند.
به نظر میرسد «لایک»، «کامنت» و تلاش برای دیدهشدن مهمترین انگیزه این افرادست که عکس و ویدئوهای خود را با فشنهای محرمی در شبکههای اجتماعی منتشر میکنند اما جالب اینجاست که جمهوری اسلامی پس از ۴۰ سال تلاش و هزینه کردن برای تربیت نسلی شیعه و انقلابی اکنون با جوانانی روبروست که نه تنها اعتقادی به آرمانهای «نظام مقدس» ندارند بلکه با چنین اقداماتی خواسته یا ناخواسته آن را به سُخره میگیرند.
سازمان تبلیغات اسلامی و یا حوزههای علمیه هم که در برابر انتشار تصویر یک زن در پوستر فیلم سینمایی و تئاتر و یا برگزاری کنسرت هیاهو و جنجال راه میاندازند در مقابل این پسران و دختران با فشنهای محرمی و پلنگهای عزادار، دهانشان بسته است و ترجیح میدهند اعتقادات شیعی حتی توسط شیوههای سخیف نیز مطرح شود.
تلاش برای استفاده بهینه از نذری
از هزینههای برگزاری مراسم محرم در هیئتهای مختلف که برخی حکومتی هستند و برخی خصوصی و یا توسط مساجد ساماندهی شدهاند آمار مشخصی وجود ندارد اما با یک حساب سرانگشتی مشخص میشود که در سراسر ایران طی ۱۰ روز محرم بطور میلیاردی صرف هزینههای مختلف این مراسم به ویژه پختن غذای نذری و توزیع آن میشود.
این در حالیست که با توجه به گرانی مواد غذایی که از ابتدای سال جاری تا کنون رشد فزاینده داشته است، غذای نذری هیئتها به ویژه در مناطق تنگدست و محروم که افراد از توان مالی کمتری برای ادای نذر خود برخوردارند تغییر کرده و غذاهایی ارزانتر جای چلومرغ و چلوکباب را گرفته است.
در این میان عدهای از فعالان مدنی تلاش کردهاند مبالغی را که در مناطق مرفه شهرها برای پخت و پخش غذای نذری میان افرادی که نیاز مالی ندارند، صرف میشود به مجاری مثبت و نیکوکاری هدایت کنند.
برای نمونه بسیاری از فعالان مدنی در اینستاگرام توانستهاند مبالغ نذری خوراکی افراد را برای خرید نوشتافزار و پوشاک دانش آموزان مناطق تنگدست جمعآوری کردند. برخی نیز مردم را تشویق کردهاند این مبالغ را برای کمک به افراد مبتلا به بیماریهای خاص که این روزها با هزینههای سرسامآور درمان روبرو هستند، مصرف کنند.
نذر آب نیز یکی دیگر از نذرهای جالب و کاربردی برای افرادیست که به «نذر کردن» اعتقاد دارند. در این نذر مبلغی که تا پیش از این برای پخت و پخش غذا میان دوست و آشنا و هممحلهایها مصرف میشد، برای خرید آب معدنی و یا تانکر و ارسال آن به مناطقی چون روستاهای سیستان و بلوچستان که مردم با بحران بیآبی روبرو هستند، صرف میشود.
این همه در حالیست که هر چند عاشورا مربوط به یکی از برجستهترین و مهمترین حماسه شیعیان است که امام سوم و روایت شهادت او در باور شیعیان نقش بسته و یکی از اسطورههای آنها در مبارزه با ظلم به شمار میرود، اما در چهار دهه گذشته جمهوری اسلامی به عنوان مدعی سردمداری شیعیان جهان، توانسته این روایت را نیز به ابتذال و تمسخر بکشاند.
این نظام حتی حرفهای نظریهپردازان خودش را هم که تلاش میکردند از دل همین مراسم مذهبی مردم را تحریک کرده و برای انقلاب روانهی خیابانها کنند به باد هوا تبدیل کرده است. این حرف علی شریعتی است که «در عجبم از مردمی که خود زیر شلاق ظلم و ستم زندگی میکنند اما برای حسینی که آزاده زندگی کرد، میگریند!» کاربرد این حرف تقویت انقلاب اسلامی علیه شرایطی بود که اعتقادات مؤمنان شیعه هنوز ارج و قربی داشت! امروز دیگر کسی به این سخنان گوش نمیکند و برگزاری گریه و زاری برای «حسینی که آزاده زندگی کرد» هر سال شکل مضحکتری به خود میگیرد.
چندین سال است که زیر سایهی جمهوری اسلامی برخی مراسم محرم در ایران به کارناوالی فانتری، مهیج و موزیکال تبدیل شده که بسیاری برای تخلیه انرژی و تفریحی که ندارند در آن حضور مییابند و اصل موضوع که «حماسه عاشورا»ست از آن رخت بر بسته است. البته چه چیزی برای نظام سرکوب بهتر از اینکه هیچ رد پایی از حقطلبی در هیچ مراسمی وجود نداشته باشد.
این را هم ناگفته نباید گذاشت که فیلمهای بسیاری نیز در فضای مجازی منتشر شده که نوحهخوانیها و سینهزنیها با طرح مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم همراه شدهاند. همچنین برخی واعظان نیز فرصت را غنیمت شمرده و علیه شرایط موجود و بیکفایتی زمامداران و مقامات نظام سخنرانی کردهاند.
روشنک آسترکی
باید از زوایای دیگری هم به این محرم که ساخته و پرداخته آخوندها میباشد توجه نمود . صرف نظر از انگیزه های مختلف مردم و شرکت در این نوع مراسم با شکل و شمایلهای مختلف واقعیت امر را نباید از دیده بدور داشت و خود را فریب داد ، و آن این است اکثریت بزرگی از این مردم در روانشناختیشان که دقت کنیم بیشتر به بی قانونی و نظم در محل کار و یا در اجتماع رغبت شدیدی دارند و فقط این حکومت ملایان است که خواسته های درونی این جماعت را بخوبی بر آورده میکند در بی وظیفگی و بی مسئولیتی و پشت هم اندازی و از زیر کار در رفتن ! این مردم و جوانان که گل به سر و صورت میما لند در واقع بنوعی اظهار بندگی و تمایل به بی شخصیتی در برابر آخوندها و سیستم حاکم را بنمایش میگذارند خانه از پای بست ویران است
خیانت عظیم جمهوری غیراسلامی به اسلام و مسلمین ممزوج کردن فضای تیره و تار سیاست با دین بود که نتیجه ای نداشت بجز جمع کردن بساط عشق و حال مردمی که اعتقاد دینی نداشتند و ترجیح میدادند در کافه کاباره ها انرژی خود را خالی کنند و رهنمون کردن آن مردمان به سمت مساجد و تکایای حسینی و نهایتا تبدیل مراسمات مذهبی به مکانی برای راندووی جوانان بدون ذره ای عشق و علاقه و شناخت از مرام و مسلک و آرمانهای حسین بن علی(ع) که منجر به وهن دین و دینداری و توهین به صفر تا صد مکتب انسان ساز اباعبدالله الحسین گردیده است!! انشاالله خداوند هر چه سریعتر ریشه این ظالمان بی منطق را بخشکاند