بیژن فرهودی – سالها پیش هاشمی رفسنجانی رییس جمهوری وقت ایران در مصاحبهای با مایک والاس خبرنگار تلویزیون سی بی اس آمریکا از صنعت موشکی ایران سخن گفت و خاطرنشان ساخت که ایران از صحبت در مورد قدرت موشکی خود باکی ندارد.
از آن پس ایران با وجود یک رشته تحریمهای نظامی از سوی سازمان ملل متحد که از برنامه هستهای مشکوک این کشور مایه گرفته به تقویت این صنعت پرداخته و در مانورهای موشکی بارها دست به آزمایش موشکهای کوتاهبرد میانبرد و بلندبرد خود زده که این به نوبه خود مایه نگرانی اسراییل و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس بوده است.
اکنون گزارش تازهای از سوی وزارت دفاع امریکا (پنتاگون) خبر از آن میدهد که ایران با وجود توافقی مقدماتی در مورد برنامه هسته ایاش با جامعه جهانی به ساخت و توسعه موشکهای قادر به حمل کلاهک هستهای ادامه میدهد. این گزارش قرار بود در ماه ژانویه تسلیم کنگره شود اما به گفته ناظران برای اجتناب از برانگیختن حساسیت ایران و برهم خوردن مذاکرات هستهای ارسال آن تا همین ماه جاری میلادی به تعویق افتاد.
افشاگری در مورد ادامه توسعه و گسترش موشکهای قادر به حمل کلاهک هستهای در حالی صورت گرفته که گزارشها از افزایش میزان ذخیره اورانیوم غنی شده با غلظت پایین از سوی ایران به ۸۷۱۴ کیلوگرم که میتواند برای تولید سوخت سلاحهای هستهای مورد استفاده قرار گیرد حکایت دارد. سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا گفته است که انتظار افزایش این میزان اورانیوم غنی شده با غلظت پایین میرفت و واشنگتن انتظار دارد که تا ۳۰ ژوئن ایران این میزان را به حداکثر مورد نظر یعنی ۷۶۵۰ کیلوگرم کاهش دهد.
گزارش پنتاگون همچنین حاکیست که نیروهای مسلح ایران همچنان تهدیدی نسبت به تنگه هرمز محسوب میشوند. ایران به توسعه تواناییهای خود برای کنترل تنگه هرمز و راههای رسیدن به آن در صورت بروز یک مناقشه نظامی ادامه میدهد. ایران در عین حال به گونهای بی سر و صدا به وارد کردن سیستمهای تسلیحاتی کشندهتر به منطقه خلیج فارس پرداخته که از آن جمله میتوان از مینهای دریایی پیشرفتهتر، زیردریاییهای کوچک اما توانا، پهپادها، سامانههای موشکی ساحلی کروز، هواپیماهای جنگی و موشکهای ضد کشتی نام برد.
به گفته مقامات امریکایی پشتیبانی ایران از شورشیان حوثی در یمن نیز با هدف دسترسی به تنگه استراتژیک باب المندب صورت میگیرد که مانند تنگه هرمز میتواند توسط ایران برای مختل ساختن جریان حمل نفت و کشتیرانی مورد استفاده قرار گیرد.
ادامه حمایت ایران از تروریسم نیز از دیگر مباحث گزارش پنتاگون است. «فعالیتهای پنهانی ایران همچنان ادامه دارد و نیروی قدس سپاه همچنان یک ابزار کلیدی برای سیاست خارجی و قدرتنمایی جمهوری اسلامی به ویژه در عراق، سوریه، لبنان، بحرین و یمن است. نیروی قدس سپاه همچنین به بهبود راههای دسترسی خود به کشورهای خارجی و توانای اش برای انجام حملات تروریستی به منظور حفظ یا پیشبرد منافع ایران ادامه میدهد. سایت خبری فری بیکن به نقل از مقامات آمریکایی گزارش داده است که ایران شمار پیکارجویان قدس و شبه نظامیان حزبالله لبنان را که برای حمایت از شورشیان حوثی طرفدار رژیم تهران به یمن ارسال میکند افزایش داده است.
گزارش پنتاگون میگوید که دکترین نظامی ایران اساسا دفاعی است و میکوشد تا ایران را از(اقدامات تلافی جویانه) نسبت به سیاستهای تهاجمیتر خود از جمله عملیات پنهانی و تروریسم در امان نگاه دارد. نیروهای نظامی ایران میکوشند مانع از حملات شده، از حملات اولیه جان به در برند و در برابر مهاجمین دست به اقدامات تلافی جویانه بزنند.
ایلان برمن کارشناس مسایل ایران در شورای سیاست خارجی آمریکا معتقد است که یافتههای این گزارش نشان میدهد که فعالیتهای منطقهای مخرب ایران طی یک سال گذشته کاهش نیافته و با وجود مذاکرات ایران با غرب افزایش نیز نشان داده است . به گفته ایلان این فعالیتها چالشی عمده برای صلح و امنیت در خاورمیانه محسوب میشود.
مارک دوبوویتز دیگر کارشناس مسایل ایران و از معماران تحریمهای جمهوری اسلامی گفت که ایران با نقض محدودیتهای تعیین شده از سوی شورای امنیت به ساختن موشکهای دوربرد بالستیک قادر به حمل کلاهک هستهای ادامه میدهد. دوبوویتز اضافه کرد که دولت اوباما به خواسته ایران برای کنار گذاشتن مساله موشکی از مذاکرات هستهای عمل کرده و در عوض سعی کرده است به کنگره این اطمینان را بدهد که تهدید موشکی از جانب ایران با محدود شدن توانایی ایران برای ساخت کلاهک هستهای از میان میرود.
دوبوویتز معتقد است که این امتیاز دولت اوباما به ایران توانایی جامعه اطلاعاتی امریکا را در مورد ردیابی اینکه آیا ایران یک موشک قارهپیمای قادر به حمل سلاح هستهای و قادر به رسیدن به ایالات متحده ساخته است یا نه شدیدا محدود میکند.
به هر ترتیب انتظار میرود که یافتههای گزارش پنتاگون در مورد تواناییهای نظامی ایران نمایندگان کنگره را برای بررسی دقیقتر هرگونه توافق هستهای که ممکن است تا پایان ماه ژوئن بین ایران و قدرتهای بزرگ امضا شود هشیارتر سازد.