کتایون حلاجان (+عکس)- مانا نیستانی هنرمند و کارتونیست متولد سال ۱۳۵۲ در تهران و فارغالتحصیل رشته معماری از دانشکده هنرهای زیبا در همین شهر است.
وی همکاری با نشریات را از سال۱۳۶۸ با ماهنامه صنعت حمل نقل به عنوان طراح و کاریکاتوریست شروع کرد و بعد از آن با پیام امروز، آدینه، ایران فردا و بسیاری نشریات دیگرنیز همکاری نمود.
وی همچنین از سال ۱۳۷۶ با روزنامههای صبح امروز، نشاط، عصر آزادگان، بهار، نوروز، جهان فوتبال… و به طور ثابت با آفتاب امروز همکاری میکرد.از سال ۱۳۸۳ نیز مسئول صفحات کودک و نوجوان در هفته نامه “ایران جمعه” شد.
وی بعد از انتشار کاریکاتوری که درآن سوسکی به زبان آذری کلمهای را بیان میکرد، دچار مشکلاتی شد که در نهایت به دستگیری او و مهرداد قاسمفر، سردبیر روزنامه ایران جمعه انجامید. و پس از آن با از سر گذراندن مشکلات بسیار سرانجام ایران را ترک کرد. وی از سال ۲۰۱۱ ساکن پاریس است.
مانا نیستانی تا کنون سه کتاب در پاریس و به زبان فرانسه با همکاری” نشریه سااِلا و انتشارات آرته” منتشر کرده است. اولین کتاب وی در سال ۲۰۱۲ با عنوان «یک مسخ ایرانی» به مجموعه اتفاقات و کابوسهایی میپردازد که در پی انتشارکارتون سوسک در «ایران جمعه» رخ داد.
کتاب دوم او در سال۲۰۱۳ به چاپ رسید و شامل مجموعه کارتونهای او در خارج از ایران است.
و اما کتاب سوم مانا نیستانی که تنها چند هفته از انتشارش میگذرد با عنوان «راهنمای کوچک برای پناهنده سیاسی کامل» کتاب کوچکی است به زبان فرانسه که از مشکلات و مصائب پناهندگان در این کشور سخن میگوید و به نوعی سیستم قبول پناهندگی و طی کردن مراحل اداری در فرانسه را به نقد میکشد.
تنها چند روز پس از تولد ۴۲ سالگیاش که تقریبا همزمان با چاپ کتاب سوماش بود، با او در کافه کوچکی در پاریس به گفتوگو نشستم.
از او درباره انتشار این کتاب و انتخاب این سوژه پرسیدم همراه با پرسشهای زیر:
-این کتاب به زبان فرانسه و به طور خاص برای جامعه فرانسه نوشته شده آیا فکر میکنی این کتاب کوچک میتواند تغییری در شرایط پناهندگان به وجود بیاورد؟
-چند صفحه مانده به پایان این کتاب تصویری از کارتونیستهای کشته شده در هفته نامه شارلیابدو در پاریس میبینیم، این مسئله چه تاثیری در روند کاری تو گذاشت و اصولا بعد از این اتفاق چه نظری نسبت به موقعیت کارتونیستها داری؟
-و در آخرین صفحه کتاب تصویری از انسانی است که بین زمین و آسمان ایستاده و ریشههایش درهوا معلق است واز خود میپرسد: جای من کجاست؟ این مسئله ریشه نداشتن و ایستادن بین دو فرهنگ برای تو به عنوان یک هنرمند معنیاش چیست، آیا تبعید چیزی را در یک هنرمند از بین میبرد و یا عوض میکند؟
سخنان مانا نیستانی را درباره پرسشهای بالا در فایل صوتی میشنوید.
*عکسها مربوط به نشست معرفی و پرسش و پاسخی است که ناشر فرانسوی این کتاب پس از انتشار آن در یک کتابفروشی با حضور مانا نیستانی برگزار کرد.