روزنامه فایننشال تایمز در گزارشی به قلم روبرت رایت و در گفتگو با تعدادی از فعالین اجتماعی و سیاسی و شهروندان ایرانی مقیم بریتانیا که از سالها پیش به عنوان مهاجر و تبعیدی در این کشور زندگی میکنند به بررسی دلایل افزایش شمار پناهجویان ایرانی به انگلستان پرداخته است. پناهجویانی که برخی از آنها از راه «کانال مانش» یا «کانال انگلیس» و با پذیرفتن خطرات بسیار به این کشور میآیند و به «پناهجویان کانال» معروف شدهاند.
نامدار بقایی یزدی یک ایرانی مقیم بریتانیا است که چهل سال پیش کمی پس از انقلاب اسلامی به همراه خانواده خود به بریتانیا مهاجرت کرد و آن زمان مورد استقبال قرار گرفت.
آنهایی که تجربه مراجعه به دفاتر و ادارات مهاجرتی وابسته به سازمان پناهندگان سازمان ملل متحد را دارند میدانند که چه شرایط سختی دارد اما او معتقد است در آن زمان این مراکز تا حد زیادی شرایط آنها را درک میکردهاند. ولی حالا زمانه تغییر کرده، تعداد زیادی از پناهجویان که بسیاری از آنها ایرانی هستند تلاش میکنند خود را با قایقهای کوچک از طریق دریا به بریتانیا برسانند که برخی از رسانهها درباره آنها با عنوان خصمانهی «هجوم مهاجران» هشدار دادهاند.
برای نامدار بقایی یزدی و دیگر تبعیدشدگان ایرانی که در انگلیس زندگی میکنند تضاد میان تجربهای که آنها داشتند با نوع رفتاری که امروز با این پناهجویان میشود بسیار ناراحت کننده است. آنها میبینند که رفتارها در برابر این مهاجران تا چه اندازه تغییر کرده است.
بقایییزدی استاد زیستشناسی در دانشگاههای بریتانیاست که خانواده او پس از اعدام پدرش در سال ۱۹۷۹ از ایران به انگلیس آمدند. او میگوید، «وقتی اینجا آمدیم بسیار مورد استقبال قرار گرفتیم. ولی الان روشن است نه فقط از ایرانیها بلکه از هر پناهنده سیاسی مثل قبل آنطور که در دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ مورد استقبال قرار میگرفتند، دیگر استقبال نمیشود.»
بقایی یزدی در حالی که فقط ۱۹ سال داشت به بریتانیا آمد. او نگرانی ویژهای درباره مواضع ساجد جاوید وزیر کشور بریتانیا دارد زیرا طبق گفتههای او «انگلیس هر کاری که لازم است خواهد کرد تا آنهایی که به این کشور آمده و درخواست پناهندگی دادهاند در گرفتن پناهندگی موفق نباشند.»
وزیر کشور بریتانیا آن دسته پناهجویانی را که از طریق کانال مانش خود را به بریتانیا میرسانند «پناهجویان اقتصادی» خوانده است. اخراج این گروه پناهجویان نگرانیهای بسیار زیادی را در جامعهی ایرانی به وجود آورده. چون عنوان میشود این گروه افراد دیگر نمیتوانند به عنوان پناهنده سیاسی درخواست خود را ارائه دهند.
نازنین انصاری مدیرمسئول کیهان لندن در این زمینه میگوید: «ایران از یک بحران اقتصادی رنج میبرد و در سال ۲۰۱۸ ارزش ریال حدود ۵۰ درصد کاهش داشته و تصمیم آمریکا برای خروج از توافق اتمی باعث شد ترمز سرمایهگذاری خارجی در ایران کشیده شود، آنهم در شرایطی که کشور نیاز مبرم به سرمایهگذاری داشت.»
نازنین انصاری نیز در سال ۱۹۷۹ و دوران وقوع انقلاب اسلامی در خارج کشور بوده و پس از آن نیز هرگز به ایران بازنگشته است. او میگوید بحران اقتصادی که در ایران وجود دارد از آشوبهای سیاسی کشور جدا نیست. آشوبی که در آن ظاهرا رییس جمهور میانهرو و تندروها در جنگ قدرت روبروی هم قرار گرفتهاند.
نازنین انصاری میگوید: «تعداد زیاد مهاجران ایرانی انعکاسی از شرایط وخیم سیاسی داخل ایران است و نشان میدهد اصلاح آنهایی که قدرت را در دست دارند به هیچ طریقی امکانپذیر نیست.»
«جامعه ایرانیان لندن» در سال ۱۹۸۰ توسط گروهی از ایرانیها برای حمایت از تبعیدیان و مهاجران این کشور تشکیل شد. این کانون در منطقه پرجمعیت «هامر اسمیت» واقع است. نگاهی به وضعیت آنهایی که به این مرکز مراجعه میکنند نشان میدهد پناهجویانی که از ایران به انگلیس میرسند، آخرین موج از چند موج مهاجران ایرانی هستند که در دهههای گذاشته راهی بریتانیا شدهاند.
محدوده سن ایرانیهای مهاجر و شاخصهای دیگر اثبات میکند که موج بزرگ پناهندگی ایرانیان پس از بحرانهای سیاسی این کشور از سال ۱۹۷۹ ایجاد شده است.
نازنین انصاری معتقد است «آمدن به بریتانیا برای ایرانیها یک پیروزی مهم به حساب میآید، چون خیلی از ایرانیها میتوانند به زبان انگلیسی صحبت کنند و جامعه ایرانیهای تبعید شده لندن، منسجم است.» نازنین انصاری شهر لندن را پایتخت فرهنگی ایرانیان میداند.
از ماه ژوئن سال ۲۰۱۸ حدود ۲۴۴۰ درخواست پناهندگی از سوی ایرانیها به دولت بریتانیا ارائه شده که این آمار بیشتر از هر کشور دیگری است.
کاوه کلانتری مدیر «جامعه ایرانیان» که سال ۱۹۸۵ از ایران خارج شده، میگوید: «تفاوتی که مهاجرتهای کنونی به بریتانیا با گذشته دارد مسیر رسیدن به این کشور است که تغییر کرده. ما ایرانیهایی بودیم که از طریق مسیرهای هوایی یا با ماشین و کامیونهای باری به بریتانیا رسیدیم.»
نازنین قریشی که در سال ۱۹۹۳ به بریتانیا آمده میگوید، از بین بسیاری مهاجران که تلاش کردند خود را به بریتانیا برسانند تنها تعداد کمی موفق میشوند.
موج روزافزون مهاجرت به بریتانیا باعث سختتر شدن شرایط پذیرش پناهندگان شده است. نازنین قریشی میگوید ماموران اداره مهاجرت باید بیشتر به حرفهای پناهجویان گوش کنند. به گفته وی «در زمان ما مقامات مهاجرتی بریتانیا وقت بیشتری برای بررسی پروندهها میگذاشتند.»
سعدی، یکی دیگر از مراجعهکنندگان به «جامعه ایرانیان» که به خاطر امنیت خود و خانوادهاش نامش محفوظ مانده میگوید که سرکوب توسط رژیم تهران موج تازهی پناهجویان را به راه انداخته. او میگوید ده سال است ایران را ترک کرده اما هنوز پدرش ماهی یک بار مجبور است به نیروهای امنیتی توضیح دهد که چرا وی از ایران خارج شده است.
سعدی میگوید: «وقتی مهاجران ریسک زیادی را که عبور از کانال مانش با قایقهای کوچک دارد میپذیرند، نشان میدهد که آنها تا چه اندازه از وضعیتشان در ایران ناامید هستند.»
نازنین قریشی با این نظر موافق است و میگوید، واضح است که آنها نمیخواهند کشور خودشان را ترک کنند اما مجبور به این کار میشوند.
نازنین قریشی و دیگر پناهندگان خوشبین هستند که اگر بریتانیا بیشتر در مورد وضعیت مردم ایران آگاه شود ممکن است برخوردش با پناهجویان ملایمتر شود. آنها میگویند وضعیت نازنین زاغری- رتکلیف، شهروند دوتابعیتی ایرانی- بریتانیایی که از سال ۲۰۱۶ در ایران در بازداشت بسر میبرد، به افزایش آگاهی دولت بریتانیا از شرایط ایران کمک کرده است.
سعدی میگوید، وقتی والدین دوستان مدرسهای پسرش از او پرسیدهاند چرا او و همسرش ایران را که «کشوری خوب» است ترک کرده و به بریتانیا آمدهاند، او شرایط ایرانیها در داخل کشور را توضیح داده و گفته که شهروندان ایران با چه وضعیت دشواری مواجهاند و بسیاری از آنها سعی میکنند از ایران خارج شوند.
سعدی میافزاید: «وقتی برای آنها توضیح دادم که با چه سختیهایی مواجه هستیم به ما آسانتر گرفتند و الان بهتر با ما کنار میآیند تا گذشته.»
*منبع: فایننشال تایمز
*ترجمه و تنظیم از کیهان لندن
حالا اوضاع بدتر هم میشه. میخواهند ملکه انگلیس و شوهرش رو در یک مکان مخفی کنند که کسی پیدایشان نکند .از ترس هوجوم مردم به خاطر برکسید .
وا اسفا بر حال ایران و ایرانی! از ویرانه به عامل ویرانی پناه آوردن،از دردناکترین تراژدی های زمانه است.اما سیمرغ دوباره به پرواز خواهد آمد.