بیژن فرهودی – خبر سرنگون شدن یک پهپاد (هواپیمای بدون سرنشین جاسوسی) ساخت اسراییل در روز یک‌شنبه ۲ شهریور ۹۳ برابر با ۲۴ اوت ۲۰۱۴، توسط سپاه بر فراز منطقه هسته‌ای نطنز که مرکز غنی‌سازی اورانیوم ایران در آنجا قرار دارد با آب و تاب فراوان توسط رسانه‌های جمهوری اسلامی بازتاب یافت. در ابتدا سپاه اعلام کرد که پهپاد مورد نظر را پیش از آنکه وارد حریم منطقه هسته‌ای نطنز شود با موشک زمین به هوای پدافند نیروی هوافضای سپاه ساقط کرده است. تصاویری از بقایای این پهپاد که از نوع هرمس و ساخت شرکت البیت سیستمز در شهر حیفای اسراییل است توسط سپاه منتشر شد بی آنکه هیچ مدرکی از تعلق این هواپیمای جاسوسی رادار گریز به اسراییل نشان داده شود.
روز بعد از اعلام سرنگونی این پهپاد، سرتیپ امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه خبر داد که چون بُرد پهپادهای هرمس تنها ۸۰۰ کیلومتر است این هواپیمای بدون سرنشین از یکی از کشورهای منطقه به سوی ایران پرواز داده شده بود و اضافه کرد که مسئولان ایران مشغول بررسی سرنخ‌هایی در این زمینه هستند .
باتوجه به بی اعتمادی اسراییل نسبت به ماهیت واقعی برنامه هسته‌ای ایران و ترس تل آویو از دستیابی جمهوری اسلامی به بمب اتم، به کار گرفتن هواپیماهای جاسوسی و شناسایی بدون سرنشین یکی از گزینه‌های اسراییل برای زیر نظر داشتن فعالیت‌های اتمی جمهوری اسلامی محسوب می‌شود . در واقع پس از امضای توافق‌نامه مقدماتی ژنو بین ایران و قدرت‌های بزرگ در ۳ آذرماه ۱۳۹۲ که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسراییل از آن به عنوان یک خطای تاریخی یاد کرد، اسراییل خاطرنشان ساخت که تمام توان خود را برای پی بردن به هر گونه تمرّد تهران از مفاد این موافقت‌نامه و افشای هرگونه تخلف به کار خواهد گرفت.
دولت اسراییل اما تا کنون در مورد سرنگونی پهپاد یادشده هیچ گونه اظهار نظری نکرده است .
در اورشلیم، معیر جاودانفر تحلیلگر اسراییلی ایرانی‌تبار سکوت دولت اسراییل را جالب می‌داند و برای آن حداقل سه دلیل مطرح می‌کند :
یکی اینکه پهپاد واقعا متعلق به اسراییل بوده، دیگر اینکه پهپاد به اسراییل تعلق نداشته، اما با سکوت در این زمینه دولت اسراییل می‌خواهد این تصور را در ایران ایجاد کند که اسراییل برنامه هسته‌ای ایران را به دقت زیر نظر دارد و به گفته امیر اورن خبرنگار اسراییلی کانال اخبار ۲۴ مادام که ایرانی‌ها اعتقاد داشته باشند زیر نظر هستند و در نتیجه باید در مورد برنامه هسته‌ای شفاف عمل کنند این تحول خوبی برای اسراییل است. و سوم اینکه پهپاد ممکن است متعلق به کشور دیگری بوده و در این صورت موردی ندارد که اسراییل در باره فعالیت‌های کشور دیگری اظهار نظر کند . گفته می‌شود چند کشور از جمله بریتانیا، برزیل، آذربایجان و گرجستان از مشتریان شرکت سازنده پهپادهای هرمس هستند.
سرنگون شدن این پهپاد که سپاه ان را به حساب اقتدار و هشیاری خود در برابر اقدامات دشمنان گذاشته آن هم در گرماگرم جنگ اسراییل با حماس در غزه که جمهوری اسلامی در ان علنا به حمایت از حماس پرداخته، بر ابعاد تشنج در منطقه خواهد افزود. فرمانده نیروی هوافضای سپاه در واکنشی مستقیم به ماجرای پهپاد هرمس اظهار داشته است که تهران به تسلیح کرانه باختری رود اردن سرعت خواهد بخشید و حق هرگونه پاسخی را برای خود محفوظ نگاه خواهد داشت .
وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی نیر درباره سقوط پهپهاد موضع گیری کرده و مرضیه افخم سخنگوی این وزارت‌خانه آن را اقدامی خصمانه و در حکم نقض حریم هوایی و تمامیت ارضی ایران خوانده و قول داده که این قضیه را از طریق مراجع حقوقی بین‌المللی پیگیری کند.
به کار گرفتن هواپیماهای بدون سرنشین برای شناسایی و جاسوسی و نیز وارد آوردن ضربات نظامی به دشمن سالهاست در منطقه رواج دارد و ایالات متحده به ویژه از انواع مختلف این پهپادها برای انجام اقدامات نظامی علیه تروریست‌های اسلام‌گرا در پاکستان، افغانستان، یمن و عراق استفاده کرده است.
