با گذشت حدود دو ماه از بروز بحران در بازار گوشت ایران دولت هنوز نتوانسته ساز و کار مناسبی برای کنترل بازار پیدا کند. این در حالیست که خبرها نشان از دست داشتن مافیایی «خاص» در شکلگیری این بحران دارد و رئیس سازمان بازرسی کل کشور گزارشها در اینباره را محرمانه دانسته است.
قیمتها در بازار گوشت قرمز ایران از دو ماه پیش تا کنون با سرعت افزایش یافت بطوری که هر کیلوگرم گوشت گوسفند در اول بهمنماه به ۱۲۰ هزار تومان رسید.
در شرایطی که هر مسئولی یک دلیل برای گران شدن گوشت قرمز مطرح میکرد دولت برای کنترل بازار اقدام به توزیع گوشت یخزده وارداتی کرد. این اقدام اما خود به یک بحران تازه تبدیل شد. در ابتدا قرار شد در برخی فروشگاهها مردم با ارائه کارت ملی یک کیلو گوشت قرمز دریافت کنند اما این طرح موجب ایجاد صفهایی طولانی از سپیدهدم و همچنین بینظمی و بیعدالتی در توزیع شد.
انتشار تصاویر مردمی که برای دریافت یک کیلو گوشت یخزده ساعتها در سرما میایستند و اغلب با دست خالی راهی خانهها میشوند ضد تبلیغی بزرگ برای دولت روحانی بود که با شعارهایی برای ایجاد رفاه رأی جذب کرده بود. دولت در کمتر از یک ماه طرح دیگری را جایگزین و اعلام کرد گوشت را به صورت اینترنتی از طریق دو وبسایت به فروش خواهد رساند. این طرح نخست در تهران آغاز شد و قرار بود بعد در دیگر شهرها نیز انجام شود. در نخستین روز اجرای این طرح در تهران باز هم مشکلات آغاز شد و با وجود تبلیغات زیادی که درباره آن صورت گرفت و حتی ادعا شد که این اقدام روز پنجشنبه ۱۸ بهمنماه آغاز شده، اما یا معلق ماند و یا ناقص ادامه پیدا کرد.
در همین حال خبری درباره شکل گرفتن بازار سیاه گوشتهای یخزده نیز بُعد دیگری از ناکارآمدی بحران را نشان داد. دلالان گوشتهای یخزدهای را که توسط دولت با قیمت کیلویی ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان به فروش میرسد با قیمت ۴۰ هزار تومان از مردم خریداری میکنند و پس از چرخ کردن به نام گوشت گرم و با قیمت ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان به فروش میرسانند.
خبرگزاری ایسنا نیز در گزارشی درباره بازار سیاه گوشتهای یخزده نوشت: «فروشندگان گوشت تازه میگویند که عرضه گوشت تازه در سطح شهر بسیار کاهش یافته و با رشد قیمت، میزان تقاضا از سوی خانوادهها کمتر شده است. در سوی دیگر بازار گوشت اگر سری به واحدهای توزیع گوشت یخزده بزنید، متوجه خواهید شد که گوشت منجمد دولتی با کارت ملی تا سقف پنج کیلو برای مصرف یک سال یک نفر به قیمت ۳۰ هزار تومان عرضه میشود که برای دریافت این گوشت باید در صف انتظار ایستاد؛ اما نکته قابل توجه آن است که در کنار افراد متقاضی گوشت یخزده، دلالانی هستند که هر کیلو گوشت یخزده را از افراد به قیمت ۴۰ هزار تومان خریداری میکنند.»
در همین حال تعدادی از واردکنندگان گوشت و مرغ با حضور در یکی از برنامههای شبکه اول صدا و سیمای جمهوری اسلامی پرده از وجود مافیایی «خاص» در واردات گوشت قرمز به کشور برداشتند. این واردکنندگان گفتند اعضای این مافیا اینقدر خاص هستند که نمیتوان نام آنها را بیان کرد و هیچ ارادهای برای برخورد با آنها وجود ندارد.
افشاگری فعالان بازار #گوشت در شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی
درباره وجود مافیای خیلی «خاص» واردکننده گوشت که گوشت را کیلویی ۲۷هزارتومان
وارد میکند و کیلویی ۱۲۰هزارتومان بفروش میرساند.
یکی از فعالان بازار گوشت خطاب به #مردم میگوید مطالبهگر باشید و حق خود را بگیرید!#کیهان_لندن pic.twitter.com/QZoOkCvQ4G— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) February 20, 2019
آنها گفتند دولت همه مجوزهای واردات گوشت را تنها به این مافیا داده و آنها نیز گوشت را با هزینه تمامشده کیلویی ۲۷ هزار تومان از روسیه، رومانی و گرجستان وارد و کیلویی ۱۲۰ هزار تومان به فروش میرسانند. یکی از واردکنندگان حتی خطاب به مردم گفت مطالبهگر باشید و حق خود را بگیرید.
دادستان تهران نیز اول اسفندماه جاری از تشکیل پروندهای در ارتباط با مشکلات گوشت در کشور خبر داده و گفته است ۴ مقام دولتی در این رابطه بازداشت شدند. او ارائه اطلاعات تکمیلی را «منوط به کامل شدن تحقیقات» دانسته است.
روز یکشنبه ۵ اسفندماه نیز ناصر سراج رئیس سازمان بازرسی کل ایران گفت این سازمان گرانی گوشت بررسی خواهد کرد. او با بیان اینکه طرح اقدامها صورت گرفته صلاح نیست، گفت: «این کمبود در حالی است که دولت نسبت به سال گذشته گوشت بیشتری وارد کرده اما باز هم کمبود داریم که باید موضوع را بررسی کنیم و ببینیم علت چیست.»
سراج گزارشها درباره گرانی گوشت را محرمانه خوانده و افزوده: «در صورت آمدن اسم فرد، حق نداریم آن را مطرح کنیم. کلیت همینهایی است که مطرح شد.»
رسانههای حامی روحانی نیز در روزهای گذشته خبری درباره زنی که ۸۰ درصد قاچاق دام به خارج از کشور را در دست دارد منتشر کردند تا نشان دهند بحران از بیکفایتی دولت نیست. در این خبر آمده بود که یک زن در جنوب کشور دامهای مولد را از دلالان و فروشندگان خریداری و آنها را به حاشیهنشینان خلیج فارس به صورت قاچاق میفروشد.
اما علی مویدی رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در گفتگو با ایسنا گفت که «اینگونه نیست و بزرگنمایی در این زمینه صورت گرفته است چرا که پیش از این هم خروج غیرقانونی دام زنده از مرزهای جنوبی به صورت موردی انجام میشد و هماکنون هم شاید وجود داشته باشد که البته بسیار کمتر شده است.»
در هر حال مسائل یکی پس از دیگریِ بحران گوشت به خبرهای ضد و نقیض ختم نشد و دولت که نتوانست توزیع گوشت را درست مدیریت کند، و از واردات ۵۰هزار رأس دام زنده در هفته برای حل بحران گوشت در کشور خبر داده بود، نخستین بخش از واردات دامهای زنده با حاشیه روبرو و ۹۲۷ رأس از ۲۰۰۰ دام وارداتی گم شد!
حمید ورناصری مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام و طیور در ابتدا وارد شدن ۲۰۰۰ رأس گوسفند زنده از فرودگاه «امام خمینی» را به رسانهها اطلاع داد اما یک روز بعد از واردات گوسفندان، علی رستمی سرپرست شرکت شهر فرودگاهی «امام خمینی» در مصاحبهای اعلام کرد که «تنها ۱۰۷۳ دام از فرودگاه امام وارد شده است.»
بروز یک حاشیه دیگر در موضوع گوشت، موجب شد حمید ورناصری مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام و طیور وارد میدان شود و با رد آماری که خودش ارائه داده بود مدعی شود بخشی این دامها از مسیرهای دریایی و زمینی وارد کشور شدهاند.
از سوی دیگر به نظر میرسد بر خلاف ادعای دولت که گفته بود با واردات دام زنده از رومانی قیمت گوشت کاهش یافته، قیمتها همچنان بالا میرود. جالب اینجاست که «مستر قصاب» یکی از وبسایتهایی که قرار بود گوشت قرمز را با قیمت دولتی به مردم بفروشد در روز دوشنبه ۶ اسفندماه گوشت گوسفندی را با قیمت ۱۶۸ هزار تومان برای هر کیلو ارائه کرد.