پیام روشن جمهوری اسلامی به کشورهای عربی:
ما بحران را ترجیح می‌دهیم

رژیم ایران عامل بی‌ثباتی در منطقه

یک هفته پس از نشست رئیس جمهور ایالات متحده با جمعی از سران و نمایندگان کشورهای عربی خاورمیانه هم‌چنان بحران‌های جدید منطقه‌ بدون هرگونه چشم‌اندازی ادامه دارد.

با اینکه به باور کارشناسان در این نشست امکان دستیابی به راه ‌حل برای پایان دادن این بحران‌ها از جمله در عراق، سوریه و یمن وجود نداشت اما در هفته گذشته مقامات جمهوری اسلامی به صورت غیر مستقیم به این نشست واکنش نشان دادند. سفر علی‌اکبر ولایتی مشاور رهبر جمهوری اسلامی  به لبنان برای دیدار با مقامات حزب‌الله و بررسی آخرین تحولات سوریه، سفر حسین دهقان وزیر دفاع به عراق برای دیدار با مقامات نظامی این کشور، تاکید بر ارسال کشتی کمک‌رسانی به یمن با اسکورت کشتی‌های نظامی نیروی دریای سپاه پاسداران و ارتش را می‌بایست به سفر هیاتی از طالبان به تهران اضافه کرد.

خاورمیانه به دست ایران افتاده است؟

سناتور جمهوری‌خواه، جان مک کین هفته گذشته در مصاحبه با شبکه MSNCB با اشاره به اینکه «از دیدگاه ترک‌ها و بسیاری دیگر، ایران خطر بزرگتری از داعش است» گفت: «متاسفانه، تمرکز ما فقط روی داعش است در حالی که می‌بینیم ایران چهار کشور یمن، لبنان، عراق و سوریه را در کنترل خود دارد. باید این موضوع را قبول کرد که هم اکنون نفوذ اصلی در عراق از آن ما نیست بلکه در دست ایران است».

برخی از تحلیل‌گران معتقدند بازگشت ایران به نقشی که پیش از انقلاب سال ۵۷ به عنوان «ژاندارم منطقه» داشت، با توجه به نگاه راهبردی حاکمان اسلامی، می‌تواند منطقه را با دورانی نه مانند گذشته با آرامش و ثبات بلکه با تنش‌های متعدد و بی ثباتی بیشتر روبرو سازد.

روزنامه الریاض که از رسانه‌های نزدیک به خانواده سلطنتی عربستان سعودی است هفته گذشته در مطلبی با اشاره به نفود ایران در یمن نوشته است: «عربستان سعودی گمان می‌کند این دخالت برای این طراحی شده تا یمن هم تبدیل به عراقی دیگر شود و تبدیل به دست پرورده ایران در منطقه شده تا چالشی برای قدرت منطقه‌ای عربستان سعودی گردد و درها را به سوی القاعده و داعش باز کند». هم‌چنین محمد مهیوب اسماعیل روزنامه‌نگار یمنی در این روزنامه می‌نویسد: «ایران فقط کشورهای عربی را به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس و یمن هدف قرار می‌دهد و همه سخنانش درباره اسرائیل فقط جنبه تبلیغاتی دارد تا رژیم آخوندها در ایران بین افکار عمومی کشورهای عربی جایگاهی پیدا کند».

هم‌زمان مجله اسرائیلی بروکینگز در تحلیل نتایج نشست کمپ دیوید و نگرانی کشورهای عربی منطقه نوشت: «علت نگرانی آنها [کشورهای عربی منطقه] استفاده ایران از بمب هسته‌ای علیه کشورهای خودشان نیست بلکه آنها از افزایش نفوذی نگران هستند که ایران [پس از دست‌یابی به توافق هسته‌ای] به دست می‌آورد. آنها به طور قطع ایران هسته‌ای را تهدید علیه خود می‌دانند، اما نه تهدیدی برای موجودیت خود به آن صورتی که نتانیاهو اعلام کرده است». نویسنده این مجله با اشاره به اینکه سعودی‌ها و دیگر کشورهای عربی منطقه میان یک ایران هسته‌ای و منزوی (مانند کره شمالی) و یک ایران بدون سلاح اتمی اما با سیاستی متعادل در رابطه با غرب و با اقتصادی پیشرفته، «احتمالا گزینه اول را انتخاب می‌کنند»، به تفاوت نگاه کشورهای عربی و اسرائیل در برنامه اتمی ایران تاکید کرده و نوشته است: «سعودی‌ها روی این مسئله حساب کرده بودند که با وجود تفاوت در ماهیت نگرانی‌ها اگر اسرائیل در اعتراض [به توافق هسته‌ای با ایران] پیشرو باشد، احتمال موفقیت در جلوگیری از توافق با ایران بیشتر خواهد بود. از این رو آنها صبر کردند تا نتانیاهو نگرانی‌های اسرائیل و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را با واشنگتن مطرح کند و بی بی [بنیامین نتانیاهو] آنها را ناامید کرد».

وزیر در عراق، مشاور در لبنان، طالبان در ایران

با اینکه مقامات ارشد نظامی ایالات متحده از بی‌اهمیت بودن سقوط رمادی در غرب بغداد و در استان الانبار سخن به میان آورده بودند اما تحلیل‌گران نگاهی متفاوت به آن دارند. افضل اشرف مشاور مرکز سلطنتی مطالعات دفاعی و امنیتی بریتانیا نوشته است: «با اینکه آمریکایی‌ها می‌گویند سقوط رمادی سمبلیک و پراهمیت نیست اما باید گفت سقوط این شهر به دست داعش درحقیقت نشان دهنده شکست ائتلاف آمریکایی ضد داعش است». با اینکه عربستان سعودی اتحادی در مقابل حوثی‌ها تشکیل داده‌اند اما چنین اتحادی در مقابل داعش از سوی کشورهای مسلمان منطقه دیده نمی‌شود، این در حالیست که در نبود چنین اتحادی و شکست ارتش رسمی عراق در مقابله با داعش، جمهوری اسلامی با حمایت از نیروهای شبه‌ نظامی شیعه در این کشور توانسته نفوذ خود را گسترش دهد.

در همین حال حسین دهقان وزیر دفاع جمهوری اسلامی به عراق سفر می‌کند، این سفر تنها چند روز پس از سفر فواد معصوم رییس جمهوری عراق به تهران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. پس از نشست کمپ دیوید و بحث پیرامون نفوذ ایران در منطقه، دهقان برای نمایش ادامه سیاست‌های جمهوری اسلامی در عراق آن هم با سفری رسمی به بغداد نشان می‌دهد که سیاست ایران در عراق تغییر نکرده است و اگر تا امروز سپاه قدس صحنه‌گردان بوده است امروز دولت روحانی نیز وارد میدان شده است.

از سویی دیگر هم‌زمانی این سفر با دیدار علی اکبر ولایتی مشاور رهبر جمهوری اسلامی با سید حسن نصرالله در لبنان نشان می‌دهد که سیاست‌های جمهوری اسلامی در سوریه نیز تغییر نکرده است. ایران در تلاش است که با مهره‌ حزب‌الله نشان دهد که سیاست‌هایش در منطقه به مذاکرات اتمی بستگی ندارد و متحدان قدیمی خود را با لبخندهای مذاکرات اتمی از دست نخواهد داد.

اما نکته‌ مهم دیگر سفر هیات بلند پایه طالبان به تهران بوده است، این سومین سفر رسمی هیاتی از طالبان به تهران است. پیش از این نیز در دو نوبت به منظور مذاکراه با مقامات امنیتی جمهوری اسلامی و هم‌چنین شرکت در «کنفرانس بین‌المللی بیداری اسلامی» هیاتی از سوی دفتر سیاسی طالبان در قطر به ایران سفر کرده بودند. با توجه به اینکه وزارت امور خارجه از ورود این گروه به ایران اظهار بی اطلاعی کرده است و اولین بار آن را خبرگزاری تسنیم از رسانه‌های نزدیک به سپاه پاسداران منتشر کرده است ورود این هیات می‌تواند حاشیه‌های جدیدی را در سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی به همراه داشته باشد.

جنگ کشتی‌ها

سید مسعود جزایری معاون ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در واکنش به خبرهای توقف احتمالی کشتی امدادرسان ایرانی که راهی یمن است گفته است:«عربستان سعودی و حاکمان تازه‌کار این کشور و هم آمریکایی‌ها و دیگران بایستی توجه داشته باشند، چنانچه بیش از این بخواهند برای جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با کمک رسانی به کشورهای منطقه ایجاد مزاحمت کنند، چه بسا آتشی به پا شود که مهار آن قطعا از دست آنها خارج خواهد شد». در همین حال استیو وارن سخنگوی وزارت دفاع آمریکا با تایید نظارت این کشور بر مسیر کشتی ایرانی گفته است: «ایران اگر به دنبال تنش آفرینی در منطقه نیست می‌تواند کمک‌های انسان‌دوستانه خود را به نیروهای سازمان ملل در جیبوتی تحویل دهد». او در بخشی دیگر از سخنان خود همراهی یک کشتی جنگی با این کشتی کمک‌رسان را «غیرضروری» دانست.

با این حال خبرنگار خبرگزاری فارس، یکی دیگر از رسانه‌های نزدیک به سپاه پاسداران، که با «کشتی شاهد» همراه شده می‌گوید که این کشتی بعد از بازرسی در جیبوتی و زیر نظر بازرسان سازمان ملل متحد به مقصد بندر الحدیده در یمن حرکت خواهد کرد.

کریستوف هورستل٬ روزنامه‌نگار و فعال سیاسی آلمانی و کالب ماپین فعال ضد جنگ آمریکایی و که در کشتی ایران حضور دارد٬ به خبرگزاری رویترز گفته‌اند «این یک ماموریت کاملا بشردوستانه است و هیچ کشتی جنگی آنها را همراهی نمی‌کند»، اما در خبرهای خبرگزاری‌های جمهوری اسلامی، الحاق «ناو البرز» که ناوی جنگی است به این کشتی کمک‌رسانی مخابره شده است.

هم‌زمان خبرگزاری رویترز از برگزاری نشستی در پایان ماه می به منظور پایان دادن جنگ در یمن خبر داده است. این نشست که به دعوت دبیرکل سازمان ملل متحد در ژنو برگزار خواهد شد مشخص نکرده است که چه کشورهایی در آن حضور خواهند داشت. با اینکه پس از نشست کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل از طرفین مجادله‌ یمن درخواست کرده است تا بدون هیچ پیش‌شرطی به این مذاکرات وارد شوند اما ریاض یاسین وزیر امور خارجه یمن گفته است در صورت خودداری حوثی‌ها از عدن در نشست ژنو شرکت نخواهد کرد.

سپاه خشونت را ترجیح می‌دهد

پس از سخنرانی رهبر جمهوری اسلامی مبنی بر اینکه «مذاکرات زیر سایه تهدید را بر نمی‌تابد»، حسین سلامی جانشین فرماندهی کل سپاه پاسداران در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «اگر آمریکا مجدداً با ادبیات ارعاب یا تهدید و تحقیر در مذاکرات به‌دنبال برتری‌طلبی سیاسی بود، میدان مذاکرات را ترک کنند و این قضیه را به ما بسپارند تا در فضای تهدید با آنها تعیین تکلیف کنیم». سلامی در بخشی دیگر از این مصاحبه تاکید کرده است: «ما بر اساس فرض “خطرناک‌ترین سناریو” آماده شده‌ایم و این برای ما یک مفهوم ساده است؛ ما از جنگ با آمریکا استقبال می‌کنیم چرا که معتقدیم آنجا میدان موفقیت‌ها و عرض اندام پتانسل‌های حقیقی قدرت ماست».

در همین حال محمدعلی جعفری فرمانده سپاه پاسداران نیز گفته است: «دشمنان با زبان سلاح بیشتر آشنا هستند و ما هم قصد داریم با همین زبان با آنان روبرو شویم». از سویی دیگر سید حسن فیروزآبادی رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی با اشاره به «اقتدار نظامی جمهوری اسلامی» گفته است: «نیروی سیاسی از این قدرت و اقتدار ایران حداکثر استفاده را می‌برد و قاعدتاً کسی که می‌خواهد صحبت کند، پشتوانه‌ای ندارد و حتی دو تا توی سرش می‌زنند ولی وقتی پشتوانه کسی قدرت عظیم باشد که خود رئیس جمهور آمریکا هم مجبور شد این را به زبان آورد، مذاکره کنندگان هم حساب می‌کنند و می‌گویند چون ما قدرت جنگ نداریم، پس اقلاً اگر بخواهیم منافع‌مان را تأمین کنیم، در این مذاکرات تأمین می‌کنیم».

سید یحیی رحیم صفوی مشاور نظامی رهبر جمهوری اسلامی نیز سخنان مقامات نظامی را تکمیل کرده و با تکرار سخنان رهبر جمهوری اسلامی مبنی بر اینکه «اگر صهیونیست‌ها بخواهند غلطی کنند حیفا و تل‌آویو را با خاک یکسان می‌کنیم» گفته است: «حزب الله لبنان در بیخ گوش آنهاست که بیش از ۸۰ هزار موشک آماده شلیک به تل‌آویو و حیفا است. بعید می‌دانم صهیونیست‌ها برای ما مشکل نظامی به وجود بیاورند چون می‌دانند ایران کشوری قدرتمند است که پاسخ شکننده‌ای به آنها خواهد داد».

مارک فیتزپاتریک مدیر موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک در گفتگو با کیهان لندن با اشاره به «تنش‌آفرینی»های جمهوری اسلامی در منطقه پیش‌بینی کرده است که این تحرکات در ماه‌های آینده افزایش پیدا خواهد. او معتقد است: «تندروها از جمله در سپاه پاسداران خواهان یک رابطه معقول و بدون تنش با ایالات متحده آمریکا نیستند.  آنها در حال انجام برنامه‌هایی هستند که با امریکا وارد تقابل شوند و در ماه‌های آینده این برخوردها بیشتر خواهد شد». (مصاحبه کامل مارک فیتزپاتریک را می‌توانید در کیهان آنلاین زیر عنوان «تندروهای ایران دست از مقابله و تشنج‌آفرینی بر نخواهند داشت» مطالعه فرمایید).

[کیهان لندن؛ دوره جدید شماره ۹]