نگران نباشید، شکایت کردن به معنای بیان نظرات در مورد چیزهایی که احساس می‌کنید درست نیستند یا رضایت‌بخش نیستند، اشتباه نیست. شکایت کردن می‌تواند درجه‌های مختلفی داشته باشد: ناله کردن، نق زدن، نکوهش کردن، لعنت فرستادن، مخالفت کردن یا انتقاد کردن.
همه این مفاهیم بر مبنای یک درک منفی باید بیان شوند. با این حال، ما باید یک تفاوت بین شکایت از روی یک دلیل معتبر و و شکایت از روی عادت قائل شویم. این موضوع را باید در نظر بگیرید که اعتراض اصولی اصلا بار منفی ندارد. به عنوان مثال، اگر شما به دلیل نقض قوانین راهنمایی و رانندگی ناشی از تخلف در رانندگی شکوه می‌کنید، این حق مسلم هر شهروند است.
کارشناسان می‌گویند که اگر گله و شکایت از جنس عادت باشد، شیوه رنج‌آوری برای زندگی خواهد بود. دکتر سانجی گارج مشاور گروه بهداشت و روان و علوم رفتاری بیمارستان فورتیس کلکته می‌گوید «شکایت به نظر می‌رسد واکنش تقریبا طبیعی نسبت به آن چیزهایی است که انتظارات و خواسته‌های ما را برآورده نمی‌کنند. اگر این احساسات گذرا نباشد، ممکن است بیش از حد آسیب‌زننده باشد.»
«گله و شکایت ممکن است حتی احساسات شما را آزاد کند، اما زمانی که بیش از حد تکرار یا طولانی می‌شود، می‌تواند تاثیرات زهرآگهین بر سلامت ما داشته باشد.»
چرا گله و شکایت می‌کنیم؟
بطور کلی، شکایت می‌تواند به عنوان مکانیسم مقابله پیشگیرانه با مشکل مورد توجه قرار گیرد؛ هنگامی که همه چیز فراتر از کنترل ما می‌شود، شکایت می‌کنیم. ویبوه داتر استاد دانشگاه و نویسنده کتاب «ساده‌سازی» می‌گوید: «از آنجایی که بسیاری از ما در محیطی رشد کرده‌ایم که در آن ناراحتی و شکایت کردن، عمدتا رایج است، ما آن را به عنوان شیوه طبیعی زندگی می‌شناسیم.»
داتر می‌گوید، «به غیر از این، شکایت کردن احساس قربانی بودن به فرد می‌دهد. شما در موقعیت قربانی درباره این صحبت می‌کنید که چقدر خوب هستید و دیگران چقدر بد هستند!» به همین ترتیب، تلاش می‌کنید با شکایت کردن، حس همدردی دیگران را به دست آورید. از یک زاویه دیگر، شکایت می‌تواند به عنوان یک نوع دفاع از خود به شمار رود. دکتر گارج می‌گوید: «برای بسیاری، پذیرفتن اینکه ما مقصر هستیم دشوار است، شکایت و گلایه، بهانه‌ای به ما می‌دهد تا توضیح دهیم که چرا آن اتفاق نیفتاده.»
چگونه شکایت بر ما تاثیر می‌گذارد؟
عواقب گله و شکایت، چند برابر است. این بر سلامت روان و جسم ما تاثیر می‌گذارد و ممکن است آسیب‌های جانبی دیگری نیز داشته باشد. شکایت بی‌رحمانه می‌تواند خوشبختی ما را خراب کند:
خراب کردن روابط شما
ناله و شکایت کردن، روابط ما را خراب می‌کند و این فقط به روابط عاشقانه یا زوج‌ها محدود نمی‌شود. رابطه ما رابا اطرافیان، و با همکاران که به صورت روزانه با آنها در ارتباط هستیم نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. ریا ساران مشاور فناوری اطلاعات، در طول دوره‌ای که تحت فشار استرس قرار داشت، متوجه شد که به شدت گله و شکایت می‌کند. او می‌گوید: «من بی‌گناه رنج کشیدم، کارم را از دست دادم، افسردگی شدید داشتم، و دوران تاریکی را گذراندم. متوجه شدم که به شدت شکوه می‌کنم و اطرافیانم را آزار می‌دهم. اولین تاثیری که داشت روی ارتباط من با شریک زندگی‌ام بود که او را متهم به توجه نکردن به اندازه کافی به خودم کردم. در واقع، او برای من آنجا بود و همچنین سعی کرد به من کمک کند. من فقط نمی‌توانستم آن را ببینم.»
افزایش استرس
کارشناسان می‌گویند که این یک چرخه‌ی مصیبت است و استرس هم می‌تواند منجر به گله و شکایت شود. دکتر گارج می‌گوید: «شکایت باعث بروز سطحی از اضطراب و احساسات منفی می‌شود که تاثیرات زیانباری روی فعالیت‌های روزمره ما دارد. هر شکایتی که می‌کنید می‌تواند یادآور وضعیت نامطلوب باشد که تا کنون تجربه کرده‌اید. نیازی به گفتن نیست، اگر ما از این مصیبت غافل مانده‌ایم، کار و زندگی ما را به منشاء رنج بدل می‌کند.»
بروز بیماری‌های جسمی
شکایت می‌تواند بر سلامت جسمی ما تأثیر بگذارد. تحقیقات نشان می‌دهد که حتی بر عملکرد مغز نیز اثر دارد. یک پژوهش در سال ۲۰۱۶ در دانشگاه استنفورد نشان می‌دهد که شکایت کردن می‌تواند بر هیپوکام، ناحیه‌ای از مغز که مرتبط با حافظه و قدرت یادگیری است، تاثیر بگذارد. ذهن و بدن ما با هم نزدیک هستند. بدن ما قادر به جذب استرس تا سطح معینی است. فراتر از این حد، بدن ما شروع به احساس درد جسمانی می‌کند. ما در چنین شرایطی از احساس خستگی رنج می‌بریم و علاقه خود را به لذت‌های ساده زندگی از دست می‌دهیم.
چگونه شکایت را متوقف کنیم؟
کارشناسان می گویند برای خاتمه‌دادن به گلایه کردن باید سپاسگزار باشید. قدردانی به عنوان یک شفادهنده در نظر گرفته می‌شود. مطالعه‌ای از دانشگاه کالیفرنیا نشان می‌دهد افرادی که قادر به قدردانی هستند، به علت کاهش سطح هورمون استرس، اضطراب کمتری را تجربه می‌کنند. بنابراین، احساس افتخار و سپاسگزاری برای همه چیز خود داشته باشید.
تمرکز بر روی راه حل: زمانی که شکایت دارید، شما در معرض مشکل هستید ولی فراموش می‌کنید که نیاز به یک راه حل دارید. سعی کنید جلوی مشکلات را ببندید و درباره اینکه چگونه می‌توانید از تنگنای مشکل بیرون بیایید و یا اینکه قدم بعدی شما چه باید باشد، فکر کنید.
شکست را قبول نکنید: لحظه‌ای که ما شروع به شکایت می‌کنیم، خود را نادیده می‌گیریم و با عدم همکاری با خودمان نمی‌توانیم مشکلات را رفع کنیم.
شکایت بس است: پیشنهاد می‌کنیم که این را بارها و بارها با صدای بلند بگویید: من به اندازه کافی رنج برده‌ام. من تصمیم می‌گیرم که اکنون تغییر کنم. این یک نوع تأیید مثبت است که به شما القا می‌کند تا در پی یک تغییر موثر باشید.
