بخش معدن در ایران با وجود پتانسیل بالایی که دارد همواره با مشکلات بسیاری روبرو بوده و فعالان این حوزه مهم اقتصادی از موانعی که در نهایت به ناکارآمدی مدیریت کلان کشور باز میگردد شکایت داشتهاند.
قوانین دست و پا گیر، نبود زیرساختهای لازم، هزینهتراشیهای هنگفت دولت برای معادن، چنگ انداختن مافیای حکومتی بر معادن سودآور از جمله مشکلاتی است که فعالان این بخش همواره با آن روبرو بودهاند. این مشکلات موجب شده چرخه تولید در معادن ناقص، سهم معادن در تولید ناخالص داخلی ناچیز باشد و در نتیجه معدنکاران در مراحل مختلف از اکتشاف تا فرآوری محصولات معدنی به فناوریهای بهروز دسترسی نداشته باشند و در نهایت بخش بستر امنی برای سرمایهگذاری نداشته باشد.
در این میان اجرایی شدن دوباره تحریمهای اقتصادی در کنار ناکارآمدی دولت، بخش معدن در ایران را با بحرانهای بیشتری روبرو کرده است بطوریکه اکنون یک کارشناس این بخش معتقد است سال جاری، سالی بد برای بخش معدن خواهد بود.
فریال مستوفی از معدنداران ایران معتقد است تحریمهای داخلی که به دلیل مدیریت نامناسب در کشور وجود دارد از تحریمهای خارجی مخربتر عمل کرده است.
فریال مستوفی در گفتگویی با خبرگزاری ایلنا درباره ظرفیتهای بخش معدن میگوید که بخش معدن ایران با ۶۸ ماده معدنی پتانسیل بالایی دارد بطوری که رتبه نخست را در منطقه دارد و اگر مشکلات بینالمللی نباشد شرایط مناسبی برای سرمایهگذاری وجود دارد و قطعا شرکتهای خارجی نیز در صورت عدم وجود تحریمها به این بخش ورود خواهند کرد که زمینه ساز رشد اشتغال و تولید کشور نیز میتواند باشد.
او درباره شرایط بخش معدن هشدار داده و گفته است با توجه به تحریمهای آمریکا و عدم راهاندازی کانالهای مالی مانند اینستکس، ادامه این روال بخش معدن را به دلیل نیاز بالا به سرمایهگذاری و ماشینآلات با مشکل روبرو خواهد کرد.
این کارشناس معدن معتقد است در شرایط تحریمی امید زیادی به وعدههای اروپاییها از جمله اینستکس ندارد چون در اروپا اکثر شرکتها خصوصی هستند و تصمیمگیرنده نهایی نیز خود آنها هستند. بر همین اساس بیشتر این شرکتها مبادلات بالایی با آمریکا دارند و ترس از مجازات تحریم مانع همکاریشان با ایران است.
این فعال بخش معدن با این توضیحات نتیجه گرفته است که در چنین شرایطی سال مناسبی را برای بخش معدن پیشبینی نمیکند.
مستوفی توضیح داده است که «در حال حاضر مشکلات ما در بخش معدن، ریشه سیاسی دارند و در واقع محدودیتهای بینالمللی هستند. البته این محدودیتهایی که آمریکا برای سایر کشورها از جمله چین بوجود آورده، باعث شده تا شریک اول ما درگیر حل مشکلات خود باشد و سعی میکند ابتدا تکلیف خود را مشخص کند و بعدا به دنبال همکاری با ما باشد.»
این کارشناس و فعال اقتصادی بخش معدن عدم مدیریت داخلی را در تشدید مشکلات این بخش موثر دانسته و افزوده است: «اگر ما مدیریت مناسب داشتیم، میتوانستیم از این میزان نقدینگی موجود کشور استفاده بهینه داشته و نیاز سرمایهای خود را از داخل تامین کنیم به عبارت دیگر تحریم داخلی در این بخش موثرتر از تحریم خارجی عمل کرده است.»