احمد رأفت – کتابخانه کنگره آمریکا بخشی از گنجینه کتاب‌های فارسی نفیس خطی خود را برای نخستین بار به صورت دیجیتال در فضای مجازی در اختیار عموم قرار داده است.
این مجموعه که ۱۷۰ کتاب ادبی، تاریخی، علمی و مذهبی را در بر می‌گیرد در طول سال‌ها توسط کتابخانه کنگره آمریکا جمع‌آوری شده. این مجموعه که از اول فروردین امسال به صورت دیجیتال در پایگاه اینترنتی این کتابخانه در دسترس همگان قرار گرفته نسخه های خطی کتاب‌هایی چون «مثنوی» مولوی، «خمسه» نظامی و یا «شاهنامه» فردوسی را در بر می‌گیرد. «اخلاق ناصری» خواجه نصیرالدین طوسی، «روضه الصفا» نوشته محمد بن‌خاوند شاه، یا «تاریخ نادری» میرزا مهدی خان منشی‌استرآبادی و یا منظومه های عاشقانه میرمحمد مراد لایق جونیوری، از دیگر کتاب‌های این مجموعه هستند.
طرح دیجیتالیزه کردن نسخه‌های خطی کتاب های فارسی سه سال پیش، تحت نظر هیراد دینوری، کتابدار بخش زبان فارسی کتابخانه کنگره، آغاز شد که بخش اول آن اکنون در دسترس عموم قرار دارد. البته تکمیل این طرح چندین سال دیگر نیز به طول خواهد انجامید. عمده نسخه‌های خطی فارسی این کتابخانه در سال‌های بین ۱۹۲۰ و ۳۰ میلادی توسط کرکور میناسیان، کارشناس آثار اسلامی، برای این کتابخانه در اروپا در حراج‌های نهادهایی چون کریستسز و یا ساتبیز خریداری شدند و قبلا متعلق به مجموعه‌های خصوصی بوده‌اند. کتاب‌هایی که سده‌ها قبل در ایران،افغانستان، شبه قاره هند و یا آسیای میانه منتشر شده بودند.
قدیمی‌ترین کتاب این مجموعه یک جلد مثنوی جلال‌الدین محمد بلخی است که به خط تستعلیق در سال ۱۴۴۱ میلادی در شیراز یا هرات منتشر شد. از دیگر کتاب‌های این مجموعه دیجیتال می‌توان به «بوستان» و «گلستان» سعدی، «غزلیات» حافظ، «حکمت عملی» خواجه نصیرالدین طوسی اشاره کرد. دو جلد قرآن تذهیب‌‌کاری شده دوران صفوی با توضیحات به زبان فارسی نیز در این مجموعه دیده می‌شود. یکی از نسخه های شاهنامه این مجموعه نیز کاری است که در بخارا انجام گرفته.این مجموعه شماری ار نسخه‌های خطی کتب مذهبی شیعه چون «روضه الجنه»، «باب الدین»، «زیور آل‌محمد» و «مناجات نامه» را نیز در بر می‌گیرد.
قرار است در سال‌های آینده، به ترتیب بیش از ۶۰۰ کتاب چاپ سنگی و چاپ سربی مجموعه کتاب‌های فارسی کتابخانه کنگره آمریکا در این مجموعه عرضه شود از جمله چهار «انجیل» و «مزامیر» حضرت داود به زبان فارسی که متعلق به دوران صفوی است. این کتب مذهبی غیراسلامی که در دوران صفوی ترجمه و منتشر شده‌اند، به نوعی حکایت از مدارای مذهبی در ایران آن زمان دارند. بسیاری از این کتاب‌ها که امروز امکان تماشا و خواندن آنها در اینترنت فراهم شده، برای نخستین بار در سال ۲۰۱۴ میلادی در نمایشگاه «هزار سال کتاب فارسی» در واشنگتن به نمایش درآمده بودند. واکنش بسیار مثبت به این نمایشگاه، به گفته مسئولین کتابخانه کنگره آمریکا، راه را برای دیجیتالیزه کردن این مجموعه گرانبها و پرارزش هموار کرد.
گزارش هاى آقاى رافت، استادانه و نشانگر بلوغ تخصصى یک روزنامه نگار حرفه اى است.
زنده و سالم و خوش باشید.