اتومبیلهای بدون راننده میتوانند زندگی انسان را متحول کنند. تا پایان یک دهه آینده، و شاید حتی زودتر، آنها میتوانند بطور اساسی سیستم حمل و نقل شهری را تغییر دهند و ما را از مشکلات بسیاری که مالکیت اتومبیلهای شخصی دارند، خلاص کنند به ویژه آنکه رباتها نیز بسیار منظمتر از انسان رفتار خواهند کرد.
رباتهای راننده قوانین محدودیت سرعت را نقض نمیکنند، از چراغ قرمز عبور نمیکنند و یا جایی پارک نمیکنند که ممنوع است. آنها تحت تاثیر نوشیدنیهای الکلی یا داروها و مخدر قرار نمیگیرند و یا هرگز خسته و خوابآلوده نخواهند شد. همچنین هنگام تغییر موسیقی یا ارسال یک پیام تلفنی حواسشان پرت نمیشود و هرگز سعی ندارند تا همسرشان را تحت تاثیر مهارت رانندگیشان قرار دهند.
اتومبیلهای خودکار همچنین قابلیت تغییر چهرهی فضاهای عمومی و شهری را دارند. این کاری است که اتومبیلهای شخصی بسیار گرانبها هم نمیتوانند کاملا انجام دهند. اتومبیلهای شخصی فقط از لحاظ اقتصادی شاید قابل قبول باشند زیرا هزینهی کرایهی یک تاکسی برای تمام رفت و آمدهای درونشهری بسیار بیشتر خواهد شد. هنگامی که اتومبیلهای بدون راننده جایگزین تاکسیهای با راننده شوند، باید راه دیگری برای ایجاد تعادل هزینهها یافت.
تصور کنید که شهر یا منطقه محل سکونت شما اتومبیلهای بدون راننده را جایگزین اتومبیلهای شخصی کرده است. بیشتر فضای مورد استفاده برای پارکینگ اتومبیلهای شخصی، به فضایی برای ساخت و ساز خانهها، دفاتر، کافهها، رستورانها، سینماها، هتلها و استخرهای شنا تعلق خواهد یافت. و این به معنای پایان پارک اتومبیلها در هر معبر و خیابان و همچنین سفر آسوده و سریع با اتوبوس و گسترده شدن پیادهروها خواهد بود.
با فضای بیشتر و جادههای امنتر، حمل و نقل شهری نیز بیشتر فعال خواهد شد. مردم بیشتری میتوانند با دوچرخه، اسکیت بورد، اسکیت رول و اسکوتر سفرهای داخلی کنند. تاکسیهای بدون راننده به راحتی میتوانند شارژ و به انبار بازگردانده شوند.
اتومبیلهای بدون راننده برای سلامت عمومی هم مفید هستند و شهرها را به مکانهای شگفتانگیز برای زندگی و تنفس بدل میکنند. این اتومبیلها سهم حمل و نقل را در تغییر آب و هوا بطور چشمگیری کاهش میدهند. اما تضمین تمام این مزایا، یک مشکل حقوقی مهم در پی دارد.
چه کسی مسئول است؟!
نگرانیهای حقوقی در مورد وسایل نقلیه بدون راننده عمدتا بر روی موارد اضطراری تمرکز کرده است. آیا مسافر یک تاکسی بدون راننده باید خسارت کشته یا زخمی شدن دیگران را بپردازد؟ آیا اتومبیل بدون راننده باید از برخورد با افراد در خیابان اجتناب کند؟ آیا شمار زیادی نباید زندگی خود را برای امتحان این شیوهی حمل و نقل فدا کنند؟ وضعیت کودکان با چنین اتومبیلهایی چگونه خواهد بود؟ آیا آنها میتوانند مستقل با این ماشینها رفت و آمد کنند؟ و پرسشهای دیگری از این دست.
این مسئله شبیه به معروفترین تئوری حقوقی- اخلاقی فیلیپا فوت فیلسوف بریتانیایی است: تئوری تراموا! تصور کنید که در حال رانندگی یک تراموا هستید، ترمز آن میبرد و کنترل از دست شما خارج میشود. در این بین، جان پنج نفر در خطر قرار دارد و در صورت برخورد تراموا با آنها، مطمئنا کشته خواهند شد. شما میتوانید تراموا را به مسیر دیگری سوق دهید ولی یک نفر در آن مسیر قرار دارد و جان وی هم به خطر خواهد افتاد. کدام اقدام اخلاقی است؟!
فیلسوفان پرسشهای متعددی درباره چنین موقعیتی طرح کردهاند. اگر شما جای راننده باشید، جان پنج نفر را نجات میدهید یا ترجیح میدهید که جان یک نفر فدای پنج نفر دیگر شود؟ یا اگر اصلا جان خودتان در خطر باشد چه؟! حاضر بودید جان دیگران را فدای زنده ماندن خودتان کنید و یا برعکس؟!
اتومبیلهای خودکار هم ما را در مقابل چنین پرسشهایی قرار میدهند. ما باید به این اتومبیلها بیاموزیم که نسبت به چه نوعی از شرایط اضطراری واکنش نشان دهند و چه واکنشی در قبال مسئلهای مشابه قضیهی تراموا داشته باشند.
مشکل واقعی
مهندسانی که روی تکامل اتومبیلهای بدون راننده کار میکنند میگویند که امنترین پاسخ در هر شرایط اضطراری، توقف اتومبیل است. این حتی زمانی ایمنتر خواهد بود که اتومبیلهای مجاور نیز رانندگان ربات داشته باشند. رانندگان ربات بهتر از انسان رفتار خواهند کرد، و موارد اضطراری در جادهها را کاهش خواهند داد.
با در نظر گرفتن تمام مزایای بالقوه اتومبیلهای بدون راننده، برای سلامت عمومی و کیفیت زندگی، شاید بهتر این باشد که رباتها رانندگی کنند و مقامات هم نسبت به شرایط اضطراری تصمیم بگیرند. این وضعیتی است که در مورد رانندگی انسانها هم وجود دارد. با این تفاوت که افزایش تعداد رباتهای راننده به امنیت بیشتر آنها کمک میکند و هرچقدر تعداد آنها در جادهها و خیابانها بیشتر شود، بیشتر میتوان از ایمنیشان مطمئن بود.
مطمئنا در این بین مقاومت وجود خواهد داشت. بسیاری از مردم از رانندگی لذت میبرند اما بسیاری از مردم نیز از سیگار کشیدن لذت میبرند. به همین دلیل هم در مکانهای عمومی برای محافظت از افراد غیر سیگاری، سیگار کشیدن ممنوع است. به همین ترتیب فضاهای امنی هم برای رانندگان وجود دارد که بتوانند بدون خطر به سرگرمی خود بپردازند و تحسین دیگران را درباره رانندگی خود برانگیزند.
به امید روزی که اتومبیل بدون راننده جنبه عمومی پیدا کند
براى أفراد سالخورده و معلول بسیار ضرورى است