دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده در اولین واکنش به سرنگون کردن پهپاد سنتکام در تنگه هرمز، پنجشنبه ۳۰ خرداد، در توییتی کوتاه نوشت، «ایران اشتباه بسیار بزرگی مرتکب شد.»
Iran made a very big mistake!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) June 20, 2019
بیل اوربان سخنگوی فرماندهی نیروهای مرکزی آمریکا تاکید کرده گزارش‌های جمهوری اسلامی در مورد ورود پهپاد به حریم هوایی ایران صحت ندارد و این پهپاد در قلمرو بین‌المللی پرواز میکرده است. گزارش‌ها حاکیست برای بررسی این حمله در کاخ سفید جلسه اضطراری تشکیل شده است.
ارتش آمریکا نیز با صدور بیانیهای رسماً ساقط شدن پهپاد را یک «حمله بی‌دلیل» توصیف کرده است.
گزارش‌های ایران مبنی بر اینکه این پهپاد بر فراز #ایران بوده، کذب و غلط است واین حمله ای بی‌دلیل به یکی از دارایی های نظارتی #آمریکا در حریم هوایی بین‌المللی بود — سخنگوی فرماندهی مرکزی ایالات متحده – کاپیتان بیل اوربان
— فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا-سنتکام (@CENTCOMFarsi) June 20, 2019
کیهان لندن از طریق منابع مطلع در ایران خبر دارد که پدافند نیروی هوایی ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و همچنین چند پایگاه نیروی هوایی ارتش از جمله پایگاه شکاری امیدیه، دزفول، بوشهر و کنارک در حالت آمادهباش هستند. این شواهد نشان میدهد احتمال درگیری نظامی نسبت به هفتههای گذشته افزایش یافته است.
در آمریکا گروهی از سناتورها و نمایندگان برای اقدام متقابل علیه خرابکاریهای رژیم ایران دولت را تحت فشار قرار گذاشته‌اند. از سوی دیگر ولادیمیر پوتین پس از هدف قرار گرفتن پهپاد آمریکایی توسط پدافند سپاه پاسداران، هر اقدام نظامی آمریکا علیه ایران در میان تنش‌های فزاینده بین واشنگتن و تهران را فاجعه‌بار خواند.
حال پرسش این است که سناریوهای محتمل در این شرایط کدامند و سابقه چه می‌گوید؟
هفتم آوریل (۱۸ فروردین ۱۳۹۶) نیروی دریایی ارتش آمریکا با دو ناو جنگی که در شرق مدیترانه مستقر شده بودند با بیش از ۶۰ موشک «کروز تام هاوک» پس از اعلام قبلی به پایگاه هوایی الشعیرات در استان حمص سوریه حمله کرد. حمله موشکی آمریکا به تلافی حملهی شیمیایی ارتش بشار اسد به غیرنظامیها در ادلب بود. کشورهایی مثل فرانسه و انگلیس و ترکیه و متحدان آمریکا در اتحادیه عرب از واکنش آمریکا حمایت کردند.
حملات شیمیایی اسد اما متوقف نشد تا اینکه در ۱۴ آوریل ۲۰۱۸ (۲۵ فروردین ۱۳۹۷) آمریکا پس از همراه کردن بریتانیا و فرانسه بار دیگر به تاسیسات نظامی رژیم اسد حمله کرد و این بار بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ موشک به سمت سوریه پرتاب شد. این حمله بعد از هشدارها و اخطارهای متعدد اعضای سازمان ملل به رژیم دمشق و چند هفته پس از آن اتفاق افتاد که کمیته مشترک تحقیقات بین‌المللی سازمان منع سلاح‌های شیمیایی گزارش خود از نقش نظامیان دولتی سوریه در این حملات را تایید کرد. در مقابل رژیم اسد دخالت در حملات شیمیایی را رد میکرد و بطور جدی هرگونه دخالت در آن را انکار مینمود.
از طرفی جمهوری اسلامی و سوریه امیدوار بودند در صورت حمله احتمالی آمریکا و متحدانش، روسیه واکنش نشان دهد. چنانکه نشأت الاطرش نماینده پارلمان سوریه در مصاحبه‌ای با تسنیم گفته بود ترامپ به سوریه حمله نمی‌کند و اگر حمله انجام شود هم‌پیمانان ما قاطعانه حمایت می‌کنند!
حتی یوگنی سربرنکوف معاون اول کمیته دفاعی پارلمان روسیه دو سه روز پیش از این حمله هشدار داده بود، آمریکا در صورت حمله احتمالی به سوریه با پاسخ فوری روسیه مواجه خواهد شد. وی تاکید کرده بود هم موشکی که در آسمان است هدف قرار داده میشود و هم مبدأ پرتاب‌کننده آن! اما بعد از حملات آمریکا، وزارت دفاع روسیه بیانیه داد که موشک‌های شلیک شده به سوریه وارد محدوده فعالیت ما در سوریه نشده‌اند!
جمهوری اسلامی و شبه‌نظامیان مورد حمایت تهران متهم اصلی خرابکاریهای اخیر در منطقه هستند. از حمله به نفتکشها در دریای عمان، تا راکتپرانیها و حملات پهپادی که دامنهی آن از غزه تا عراق و عربستان کشیده شده است. جمهوری اسلامی گرچه در چارچوب مناسبات رسمی، دخالت خود در این اقدامات ایذایی را رد میکند اما همواره مقامهای ارشد نظام که با افزایش فشار تحریمها، دست به تهدیدات مختلف زده‌اند، اکنون نیز متهم ردیف اول در این اقداماتاند. چنانکه ۳۱ تیر۱۳۹۷، حسن روحانی در سخنانی گفت، «… می‌گویند نمی‌گذاریم نفت ایران صادر شود، حتماً نمیفهمند چه می‌گویند… نفت ایران صادر نشود، هیچکس نمی‌تواند نفت صادر کند! می‌گویند به دنبال بستن تنگه هرمز هستیم؛ نه آن ساده است خیلی تنگه‌های دیگر هم هست شما یکی را خبر دارید… آقای ترامپ با دُم شیر بازی نکن، پشیمان میشوید!»
آیتالله خامنهای نیز می‌گوید «نه جنگ میشود و نه مذاکره میکنیم.» ولی اگر وضعیت به همین شکل ادامه پیدا کند ایران در بُعد نظامی با چه واکنشهای احتمالی روبرو خواهد بود؟
#سردار_سلامی سخنان تکراری را تکرار میکند
به این سخنان تکراری گوش کنید.
به چهره‌هایی که آنجا نشسته‌اند نگاه کنید!
و بعد گزارش #کیهان_لندن را درباره سرنگون شدن پهپاد آمریکایی بخوانید:https://t.co/r8Ud3VEhBe pic.twitter.com/LUbDFpbTWw— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) June 20, 2019
بر اساس آنچه در مورد سوریه اتفاق افتاد، آمریکا در مرحله اول بدون همکاری دیگران دست به اقدام نظامی زد. اما شرایط ایران و سوریه برای اینکه آمریکا تنها دست به اقدام نظامی برسد متفاوت است چون آمریکا تقریباً اطمینان داشت سوریه به هیچ صورتی امکان پاسخگویی و تلافی این حملات را ندارد. در مورد ایران اما این اطمینان وجود ندارد.
از مهمترین دلایل بازدارنده برای اقدام نظامی علیه جمهوری اسلامی حتی در ابعاد خفیف و نقطهای، موقعیت ژئوپلتیک ایران است که به واحدهای نظامی ایران این فرصت را میدهد علیه آمریکا دست به اقدام متقابل بزند و احتمالاً کاخ سفید میداند هزینههای مختلف اقدام نظامی خارج از یک ائتلاف بین‌المللی بسیار زیاد است.
مسئله مهم دیگر، پراکندگی گسترده نیروهای شبه‌نظامی مورد حمایت تهران است که در مواقع اضطراری از ابزار اصلی تهران برای تلافی است. نقش عوامل بازدارنده دیگر در حوزه سیاسی و اقتصادی را نیز نباید فراموش کرد.
اکنون شرایط به سمتی پیش می‌رود که برای اقدام نظامی احتمالی علیه ایران در قالب ائتلاف، یک همسویی بین‌المللی در حال شکل‌گیری است و رفتارهای مخرّب تهران به آن سرعت نیز بخشیده. این در حالیست که هرگونه اقدام نظامی بطور معمول نیازمند مشروعیت حداکثری است. در مورد اقدام نظامی علیه ایران گزارش کمیته تحقیق در مورد حمله به نفتکشها و رسیدگی به ادعای طرفین ضروری است اما احتمال «اقدام نظامی نقطهای» پیش از تشکیل این کمیته یا پیش از ارائه گزارش مربوط به تحقیقات، از سوی آمریکا یا دیگر کشورهای منطقه علیه مواضع ایران «در شرایط ویژه» یکی از احتمالات به شمار می‌رود.
مقامهای ایران دخالت در خرابکاری‌ها را رد می‌کنند اما تهدیدها و رجزخوانی آنها ادامه دارد. این احتمال که بخشی از نیروهای شبه‌نظامی و یا نیروهای خودسر ایرانی بطور آتش به اختیار دست به خرابکاری بزنند نیز یکی از احتمالات است. در بین این نیروها انگیزههای مادّی و یا ایدئولوژیک برای انجام عملیات ایذایی خودسرانه به حد کافی وجود دارد. از طرفی کارگزاران نظام برای عقب نگه داشتن آمریکا و دیگران مجبور به افزایش رجزخوانی و تهدید کلامی هستند. در چنین فضایی وفاداران نظام و آتش به اختیارها با شعارهایی نظیر «دوران بزن در رو تمام شده» و «دشمن یکی بزند، ۱۰ تا میخورد» تهییج می‌شوند. ولی عملی کردن این لاف و گزاف‌ها در تبلیغاتی پمپاژ میشود که میسر و عملی و عقلانی نیست؛ بنابراین احتمال «خودسری»ها را بیش از پیش افزایش میدهد و مشخص نیست تا چه اندازه کنترل آنها در اختیار نظام و مقاماتش باشد.
همچنین نباید فراموش کرد با وجود تهدیدات و رجزخوانیهای گسترده علیه اسرائیل، جمهوری اسلامی نتوانسته در دو سال اخیر در برابر حملات گسترده ارتش اسرائیل به مقرهای سپاه و حزبالله در سوریه واکنش نشان بدهد. این حقیقت برای رقبا و دشمنان جمهوری اسلامی می‌تواند امیدوارکننده باشد. از آن گذشته در جریان حمله نظامی به آمریکا و نیروهای ائتلاف به سوریه، روس‌ها دست‌کم در حد لفاظی به رژیم اسد در مورد اقدام متقابل دلگرمی می‌دادند اما در مورد ایران همان را هم دریغ می‌کنند. ضمن اینکه حشمتالله فلاحت‌پیشه چهارم بهمن ۱۳۹۷ پس از بازگشت از آنکارا در مصاحبه با ایرنا گفته «نقد جدی» به روسیه وجود دارد. وی اعلام کرد روس‌ها پدافند «اس-۳۰۰» را در جریان حملات اسرائیل به مقر سپاه پاسداران در سوریه از کار می‌اندازند!
فلاحت‌پیشه روز نهم اردیبهشت ۱۳۹۸، در یک یادداشت با عنوان «نفتکش‌های مرتجعین باید نگران باشند» که در روزنامه آرمان منتشر شد با اشاره به تحریم نفت نوشت، «… اگر موضوع ملی شود و در حوزه ملی خودمان تحولات وارد هر فازی شوند حتی فاز نظامی، می‌توانیم منافع خودمان را حفظ کنیم.
نیروهای سیاسی داخل کشور میتوانستند اهرمی برای کاستن از احتمال درگیری نظامی باشند اما واقعیت این است که در ایران نیروهای سیاسی عملا موجود یا زورشان به قدرت اصلی و نظامیها نمیرسد و یا در موارد متعدد همسو با آنها هستند. چنانکه بعد از قرار گرفتن سپاه در فهرست سازمان‌های تروریستی تقریباً همه نمایندگان اصلاحطلب مجلس شورای اسلامی که مثلا طیف موسوم به «میانهرو» را نمایندگی می‌کنند نیز به کارزار حمایت از سپاه پیوستند. آنها همچنین پس از ورود شبه‌نظامیان عراقی و افغان به ایران به بهانه‌ی امدادرسانی به سیلزدهها با سکوت خود میدانداری شبه‌نظامیان و سپاه را تایید کردند و اکنون برای کشیدن ترمز نظامیها دستشان خالی است.
همزمان با افزایش تنش میان رژیم ایران و آمریکا، مجلس نمایندگان آن کشور با لغو قانون موسوم به «مجوز استفاده از نیروی نظامی» که از رئیس جمهوری آمریکا که پس از حملات، ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، به تصویب رسیده بود موافقت کرد.
کرن اوبرین خبرنگار روزنامه پولیتیکو در توییتی با اعلام این خبر نوشت، این تصمیم در مجلس نمایندگان آمریکا گرفته شده و حزب جمهوریخواه در این رأی‌گیری شرکت نکرد.
این طرح با ۲۲۶ رای موافق در برابر ۲۲۳ رای مخالف به تصویب رسیده است.
NEWS: The House just voted repeal the 2001 Authorization for Use of Military Force. The repeal was included in Dems' $1 trillion minibus appropriations bill.
The vote was 226-203. No Republicans voted for the bill.
— Connor O'Brien (@connorobrienNH) June 19, 2019
گرچه بنا بر گزارش «The Week» تصویب این طرح در مجلس سنای آمریکا دشوار به نظر میرسد اما گامهایی است که نشان میدهد احتمال درگیری و اقدام متقابل آمریکا علیه ایران افزایش یافته است.
بر اساس قانونی که در سال ۲۰۰۱ و سه هفته پس از حوادث ۱۱ سپتامبر تصویب شد، به رئیس جمهوری آمریکا اجازه داده میشود تا از نیروی نظامی علیه عاملان حملات تروریستی و حامیان آنها استفاده کند.
پایگاه خبری الحدث به نقل از مقامات واشنگتن از ارائه پیشنهاد حملات محدود علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به دونالد ترامپ خبر داد.
#واشنطن — مراسله الحدث: القرار الأمیرکی بالرد على الاعتداءات الإیرانیه اتخذ لکن الموعد لم یحدد بعد
— ا لـحـدث (@AlHadath) June 20, 2019
یک مقام آمریکایی می‌گوید چند کشتی به سمت محل سقوط لاشه پهپاد سنتکام در آب‌های بین‌المللی اعزام شده‌اند.
مصدر أمیرکی: إرسال قطع بحریه أمیرکیه إلى موقع حطام طائره مسیره فی المیاه الدولیه بعد إسقاط إیران لها
— سکای نیوز عربیه-عاجل (@SkyNewsArabia_B) June 20, 2019
مجاهدین ضد خلق با عنقلاب شوم ایران بربادده ۵۷ باعث فاجعه شوم ۴۰ ساله شدند اکنون با کوبیدن بر طبل جنگ میخواهند باعث فاجعه هزاران برابر بدتر از فاجعه ۴۰ ساله بشوند یک مشت مشنگ روانپریش که جان انسانها برایشان پشیزی ارزش ندارد مانند فاجعه ۳۰ خرداد۶۰ که هزاران نفر از بهترین جوانان کشور را به کام خمینی فرستادند. این جنگ ایران و میلیونها ایرانی را نابود خواهد کرد. خدا خودش به کودکان بیگناه ایران رحم کند قحطی و گرسنگی و بی آبی و بی برقی داعش طالبان حشدالشعبی جان میلیونها نفر را خواهد گرفت حتا فکرش سوت از سر آدم بلند میکند. . .
فکر کنم عمو ترامپ میخواهد با تویتر آخوندها را به زانو در بیاورد
در ایران نیروهای سیاسی عملا موجود یا زورشان به قدرت اصلی و نظامیها نمیرسد و یا در موارد متعدد همسو با آنها هستند. – – کجایند محسن مخملبافها و زیبا کلامها که میگفند اگر نظام در خطر سرنگونی باشد ما کلاشینکف بدست میگیریم . خالی بندان در جهان صنعت گرند . چیز ما نیستند ولی چیز خرند .
مثل اینکه از هر دو طرف (اخوندا و امریکا) سرگرممون کردن، اگه جمهوری خواهاشون انقدر طالب صلح و دوستی با اخوندا هستن اگه دموکرات بودن حتما توی عروسی انگل زاده ها کردی میرقصیدن !!
حضرات به پیشنهاد دموکرات‌ها میخواهند دست ترامپ را در حنای جنگ بگذارند
تاریخ مصرف ج۔ا برای روس‌ها به سر آمده؛ به زودی آن را با چیز ب‍‌هتری «معامله» خواهند کرد۔
عکس‌ال‍‌عمل پوتین جالبه؛ اول به نوچه‌اش میگه بزن، بعد به طرف مقابل میگه آرامش‌تو حفظ کن!