(ایندیپندنت عربی) همانطور که انتظار میرفت، بوریس جانسون از حزب محافظهکار بریتانیا، شامگاه دوشنبه ۲۲ ژوییه ۲۰۱۹، به جانشینی ترزا می برای پست نخستوزیری بریتانیا در یک رایگیری درون حزبی از سوی اعضای این حزب که بالغ بر ۱۶۰ هزار رای بود، انتخاب شد.
شامگاه دوشنبه ترزا می آخرین شب خود را در «داوننیگ استریت شماره ۱۰» سپری خواهد کرد تا اینکه بعد از ظهر روز چهارشنبه ۲۴ ژوئیه به کاخ باکینگهام برود و استعفای رسمی خود را به ملکه الیزابت دوم تقدیم کند. سپس بوریس جانسون برنده پست نخستوزیری نزد ملکه میرود تا ماموریت تشکیل کابینهی جدید را از ملکه بگیرد و برای سخنرانی در پارلمان خود را آماده کند.
جانشین می، با چند پرونده پیچیده و موضوع داغ روز مواجه است؛ مهمترین آنها چالش خروج بریتانیا (برکسیت) از اتحادیه اروپاست که این خود یکی از دلایل استعفای ترزا می بود و همچنین چالش دیگر او حل بحران با ایران است. طی دو هفته گذشته تنش سیاسی لندن- تهران به اوج خود رسیده است.
اولویتهای نخستوزیر جدید بریتانیا
جانسون همواره خود را به عنوان ناجی بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا معرفی کرده است اما پس از گذشت بیش از سه سال از رفراندوم ۲۳ ژوئن سال ۲۰۱۶ که در آن ۵۲ درصد از رایدهندگان بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا رای دادند، هنوز نخبگان حزب محافظهکار نتوانستهاند راه مناسبی برای خروج عملی از اتحادیه اروپا بیابند.
علاوه بر مشکل برکسیت و ایران، جانسون با مشکل دیگری نیز روبروست و آن اختلاف بر سر مرزهای داخلی میان ایرلند شمالی تابع بریتانیا و جمهوری ایرلند که مستقل و عضو نزدیک اتحادیه اروپاست، دارد. این اختلاف تنها یک چالش بریتانیایی- ایرلندی نیست بلکه یکی از نقاط برجسته اختلاف میان اتحادیه اروپا و لندن برای اجرای عملی پروژه برکسیت است که قرار بود در ۲۹ مارس اجرا شود اما به دلیل اختلاف اتحادیه اروپا با لندن بر سر نحوه خروج این پروسه تا اکتبر ۲۰۱۹ به تعویق افتاد.
البته برای بوریس جانسون، پرداختن مجدد به موضوع برکسیت غیرقابل مناقشه است.خروج برای او یک روند حتمی است که دیر یا زود با توافق یا بدون توافق انجام خواهد گرفت. جانسون بارها گفته است حتی آماده است بدون توافق و بدون مرحله انتقالی از اتحادیه اروپا خارج شود. او با این روش می خواهد «شوک» و واهمه مخالفان درونی از تاثیرات منفی خروج بریتانیا را از بین ببرد چنانکه گفته است حاضر نیست ۳۹ میلیارد پوندی را که به عنوان پیششرط اساسی از سوی اتحادیه اروپا برای خروج در نظر گرفته شده، به این اتحادیه پرداخت کند.
او گفته است که میخواهد به یک توافق جدید با اروپا دست یابد، اما در عین حال اعتراف کرده که با توجه به محدودیت مهلت تعیین شده و با توجه به پیچیدگی روند موافقت بر سر محتوای توافق و تعطیلات پارلمانی و تشکیل هیات دولت جدید در لندن، و همچنین در پارلمان اتحادیه اروپا در بروکسل، خروج در تاریخ تعیین شده تقریبا غیرممکن شده است.
جانسون خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را حتی بدون توافق نیازی ضروری میبیند؛ او معتقد است که بقای بریتانیا در اتحادیه اروپا زیان بزرگی برای این کشور است.
این طرز تفکر و تمایل او به ترک اتحادیه اروپا به هر قیمتی که شده باعث خشم طبقهای از روشنفکران و کارشناسان بریتانیایی یعنی کسانی که مایل به حفظ روابط نزدیک با اروپا هستند و از بروز یک بحران اقتصادی ناشی از پیامدهای خروج بدون توافق و بازنگری اروپائیان در فرایندهای گمرکی میترسند، شده است. البته خروج بدون توافق که با هشدار جدی کارشناسان اقتصادی بریتانیایی مواجه شدخ مورد توافق و تفاهم میان همه اعضای حزب محافظهکار نیز نیست.
نخستوزیر جدید علاوه بر پرونده پیچدهی برکسیت، باید با تنشهای فزاینده با تهران نیز دست و پنجه نرم کند که در روزهای اخیر با توقیف کشتی نفتکش بریتانیایی حامل پرچم بریتانیا در تنگه هرمز افزایش یافته است.
راه حلهای جانسون برای مقابله با رژیم ایران
جانسون برای حل بحران خلیج فارس و پایان دادن به مشکل تهران در رابطه با توقیف نفتکش بریتانیایی، گرایشی به اقدام نظامی علیه تهران ندارد. او در مناظره تلویزیونی با جرمی هانت وزیر امور خارجه بریتانیا گفت که با اقدام نظامی احتمالی آمریکا علیه ایران موافق نیست اما اگر بحران ادامه یابد او تلاش خواهد کرد تا مواضع اروپا نسبت به ایران را به مواضع آمریکا نزدیک و منسجم کند.
از نظر بوریس جانسون اگر بریتانیا به کمپین «فشارهای حداکثری» ایالات متحده علیه تهران بپیوندد و به یک معاهدهی هستهای جدید که آمریکا خواهان آن است بپیوندد، کار حکومت ایران بدون جنگ یکسره خواهد شد. او معتقد است که نزدیکی بریتانیا به مواضع آمریکا در قبال رژیم ایران، ممکن است اتحادیه اروپا را مجبور کند که به شرکای بریتانیایی- آمریکایی بپیوندند و جبههای واحد و قوی در برابر رژیم ایران تشکیل دهند.
البته تهران تا کنون نرمش یا واکنش موثر و بازدارندهای در برابر «فشارهای حداکثری» کاخ سفید (ترامپ) از خود نشان نداده است. احتمالا تهران ادامه «مقاومت شدید» را در برابر داونینگ استریت نیز برای مدتی به عنون تنها گزینهی موجودش دنبال کند که البته بسیار خطرناک است وهر زمان ممکن است از کنترل خارج شود.
بوریس جانسون کیست؟
بوریس جانسون، پنجاه و پنج ساله، روزنامهنگار، سیاستمدار و تاریخنگار است. او در سال ۱۹۶۴ در نیویورک به دنیا آمد و گفته به اینکه نیاکانش ترک بودهاند افتخار میکند. اسم اصلی او Alexander Boris dePfeffel Johnson آلکساندر بوریس دففل جانسون است. والدین او هر دو بریتانیایی بودند و پدرش استنلی جانسون نام داشت. نام اصلی پدر استنلی جانسون یعنی پدربزرگ بوریس جانسون، «عثمان کمال»بود که بعداً نام خود را به «جانی» یا جانسون تغییر داد. عثمان کمال، در شهر بندری بورن موث انگلیس از مادری نیم انگلیسی و نیم سوییسی متولد شد.
کمال القبیسی روزنامه نگار در لندن در گزارشی که در باره بوریس جانسون برای العربیه منتشر کرده درباره اصل و نسب او نوشته است: پدر «عثمان کمال» (جدّ بوریس جانسون)، علی کمال، آخرین وزیر کشور امپراتوری عثمانی بود. پدر عثمان در جنگ استقلال ترکیه پس از فروپاشی عثمانی کشته شد؛ مادر کمال عثمان نیز مدتی پس از تولد او درگذشت و عثمان به نزد مادربزرگ انگلیسی خود نقل مکان کرد و در آنجا نام خود را به ویلفرد «جانی» جانسون تغییر داد.
بوریس جانسون با بورسیه وارد کالج ایتن (Eton College)، مدرسهای مستقل و شبانهروزی برای نخبگان در شهر ایتون شد. این کالج که درسال ۱۴۴۰ به دست هنری ششم در ۳۰ کیلومتری لندن در شهر ایتون در نزدیکی ویندسور تأسیس شد، یکی از نه مدرسه خصوصی بریتانیاست. دانشآموزان این دبیرستان به صورت شبانهروزی در این مدرسه زندگی میکنند و کالج ایتون دارای فهرست بلندی از افراد مشهور از میان دانشآموختگان این مدرسه است. شماری از نخستوزیران پیشین انگلیس همچون آنتونی ایدن، مک میلان، دیوید کامرون (نخست وزیر اسبق) و روری استیوارت (وزیر)، از فارغالتحصیلان این کالج بودند.
بوریس جانسون در سال ۱۹۸۷ با اولیگرا موستین اوون همسر اول خود، ازدواج کرد و در سال ۱۹۸۷ از او جدا شد و با مارینا ویلر یک وکیل برجسته بریتانیایی ازدواج کرد و اکنون دارای سه دختر است.
جانسون تحصیل در کالج را در پاییز ۱۹۷۷ آغاز کرد و تحصیلات دانشگاهی خود را با دریافت رتبه یا بورس تحصیلی در دانشگاه آکسفورد در زمینه مطالعه متون ادبیات کلاسیک پی گرفت.
در سال ۱۹۸۴ به ریاست اتحادیه دانشجویان برگزیده شد. جانسون کار خود را به عنوان روزنامهنگار روزنامه «دیلی تلگراف» آغاز کرد. سپس به خبرنگار و گزارشگر اتحادیه اروپا و آنگاه معاون رئیس اتحادیه و در سال ۱۹۹۱ به عنوان مدیر روزنامه «سپیکتیتور» (Spectitur) تعیین شد.
او علاوه بر نوشتن مقالات و گزارشهای تحلیلی سیاسی و اجتماعی کتابهای متعددی نیز چاپ کرده و کتابهایی از قبیل «زندگی نخست وینستون چرچیل»، «تاریخ رم» و کتابی درباره شهر لندن نوشته است.
شغل مطبوعاتی و روزنامهنگاری جانسون باعث شهرت او شد و درهای فعالیت سیاسی را به روی وی باز کرد تا اینکه در سال ۲۰۰۱ به عنوان عضو مجلس عوام بریتانیا انتخاب شد.
جانسون در سال ۲۰۰۴ به عنوان وزیر فرهنگ و هنر منصوب شد اما پس از رسوایی رابطه عاشقانهاش با با پترونلا وایت، مجبور به استعفا شد، در سال ۲۰۰۵ به عنوان وزیر آموزش و پرورش تعیین شد. او همچنین در دوره دوم شهرداری خود بر برگزاری بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۱۲ لندن نظارت کرد و پیشتر ، از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۸ نماینده مجلس از حوزه انتخابیه هنلی بود.
جانسون از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۶ به عنوان شهردار لندن فعالیت میکرد و از ۲۰۱۵ نمایندگی مجلس بریتانیا را از حوزه انتخابیه آکسبریج و رویسلیپ جنوبی به عهده دارد. جانسون در ۱۳ ژوییه ۲۰۱۶ وزیر خارجه کابینهی ترزا می شد اما دو سال بعد به علت اختلاف با وی بر سر چگونگی خروج از اتحادیه اروپا از این مقام استعفا داد و نظر حامیان خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را به خود جلب کرد. حالا او با حمایت آنان بر کرسی نخستوزیری تکیه میزند.
بوریس جانسون که عضو حزب محافظهکار است به دلیل نزدیکی به سیاستهای لیبرالیسم اقتصادی و لیبرالیسم اجتماعی، «لیبرترین» نامیده میشود.
بوریس جانسون از خبرسازترین سیاستمداران هوادار خروج بریتانیا از اتحادیه اروپاست. وی به خاطر پایداری بر مواضعاش و در اعتراض به توافق می با اتحادیه اروپا از وزارت خارجهی انگلستان استعفا داد.
جانسون پس از کامرون و می، سومین نخستوزیری است که پس از کنارهگیری دو رهبر حزب و نخستوزیر بریتانیا باید با بزرگترین چالش نیم قرن اخیر این کشور که همه ارکان سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این کشور را متاثر کرده است دست و پنجه نرم کند: برکسیت! اینهمه در حالیست که هواداری سرسختانهی او از برکسیت و همزمان تقویت جبهه مخالفان خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، کار وی را در اداره امور این کشور بسیار دشوار خواهد کرد.
*منبع: ایندیپندنت عربی
*ترجمه و تنظیم از کیهان لندن
این سیاست باز بامزه همهٔ موفقیت حرفه ای خودش را برموضع طرفداری ازبیرون کردن بدون قید وشرط انگلستان از اتحادیهٔ اروپا ، طرفداردو آتشهٔ «برِکسیت» بنا کرده ، مسئولیت پیچیده ودشواری که هیچ کس در حزب او جرأت پذیرفتن پست نخست وزیری انگلستان را نمی کرد. او میگفت یا اتحادیهٔ اروپا قراداد برکسیت جدیدی را بنفع انگلستان قبول میکند یا من بدون «قرارداد» انگلستان را از اتحادیهٔ اروپا خارج میکنم. امروز مسئول مذاکرهٔ برکسیت اروپا ، میشل بارنیه ، اعلام کرد که اتحادیهٔ اروپا هیچ تغیری در قراردادی که با نخست وزیرسابق ، ترزا می ، امضا کرده قبول نخواهد کرد.
اعمال هر تنشى زیان بار است، چه در مسیر انتخاب درست و چه غلط. روند ایجاد اتحادیه اروپایى عجولانه و تنش زا بود. عجله در خروج نیز نادرست است.