در شرایطی که بحران بیکاری یکی از مشکلات مهم مردم در ایران است دولت از طرحی با عنوان «مدرسه کسب و کار» سخن می‌گوید که بر اساس آن قرار است اتاق بازرگانی مداخله موثری در بازار کار و تربیت نیروی کار داشته باشد.
طرح‌های اشتغالزایی دولت که کپی‌برداری از کشورهای پیشرفته هستند، یکی پس از دیگری با شکست و ناکامی مواجه شده و هر بار پس از آنکه وقت، بودجه و نیروی انسانی زیادی صرف طراحی و تصویب و اجرای هر طرح می‌شود به فراموشی سپرده شده و مدتی بعد طرح دیگری رونمایی می‌شود.
طرح کارورزی یکی از همینها بود که از دو سال پیش دولت با تبلیغات زیادی آن را آغاز کرد. طرحی که روز ۲۱ تیرماه ۱۳۹۶ در ایران آغاز شد و بر اساس آن دانش‌آموختگان دانشگاهی گروه سنی ۲۳ ساله تا ۳۲ ساله به مدت شش ماه جذب واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی می‌شدند و دولت در طول مدت اشتغال فرد به عنوان «کارورز» دستمزد این افراد را که یک سوم حداقل دستمزد مصوب سال ۹۶ و معادل حدود ۳۱۰ هزار تومان بود را پرداخت می‌کرد. در صورتی که کارفرما پس از شش ماه نیاز به افزودن نیروی کار ثابت داشت می‌توانست کارورز را استخدام و در غیر اینصورت عذر او را بخواهد!
https://kayhan.london/1396/04/20/%d8%b7%d8%b1%d8%ad-%d8%a7%d8%b2-%d8%a7%d8%a8%d8%aa%d8%af%d8%a7-%d8%b4%da%a9%d8%b3%d8%aa-%d8%ae%d9%88%d8%b1%d8%af%d9%87%e2%80%8c%db%8c-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa-%d8%b1%d9%88%d8%ad%d8%a7%d9%86%db%8c
این طرح که از ابتدا مشخص بود در شرایط ایران، طرحی شکست خورده خواهد شد، به نوعی این امتیاز ویژه را به کارفرمایان می‌داد تا بدون داشتن تعهدی برای استخدام کارورزان از آنها بیگاری کشیده و حقوقی برابر یک سوم حقوق مصوب را دولت به کارورز پرداخت کند.
طرح کپی‌برداری شده‌ی کارورزی که در انطباق خود با اوضاع اقتصادی در جمهوری اسلامی ایراداتی اساسی داشت، با استقبال اندکی از سوی جوانان جویای کار به راه افتاد اما نیمه‌کاره رها شد و حتی دولت برای طرحی که خود مصوب و اجرا کرده بود نیز با بحران بودجه روبرو شد!
حالا با گذشت بیش از یک سال از شکست قطعی طرح کارورزی، طرح تازه‌ای رونمایی شده تا این‌بار اتاق بازرگانی مداخله موثری در بازار کار و تربیت نیروی کار داشته باشد.
بر اساس اخبار منتشر شده در رسانه‌های داخلی، اوایل شهریورماه توافقی میان اتاق بازرگانی تهران و دانشگاه صنعتی «شریف» (دانشگاه صنعتی آریامهر) برای تاسیس مدرسه کسب و کار به امضا رسیده است که قرار است متخصصانی در حوزه کسب و کار تربیت شوند و در این مدرسه با ارائه آموزش‌های تخصصی و کاربردی و همکاری با مراکز علمی معتبر خارج از کشور بر دانش افرادی که می‌خواهند وارد بازار کار شوند یا کسب و کار جدیدی را آغاز کنند، افزوده شود.
این مدرسه با سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی تهران و در محدوده طرح توسعه دانشگاه امیرکبیر ساخته و کاربری آن حداقل به مدت ۵۰ سال در حوزه این قرارداد مشترک تعریف می‌شود. بودجه جاری مدرسه از محل درآمدها و کمک‌های اتاق و بودجه دانشگاه تأمین خواهد شد.
جمشید عدالتیان شهریاری فعال کارفرمایی و عضو اتاق بازرگانی ایران، بدون توجه به اینکه شرایط اقتصادی در جمهورری اسلامی مانند «همه جای دنیا» نیست، درباره این طرح به خبرگزاری ایلنا گفته است: «در همه جای دنیا اتاق بازرگانی چنین نقشی را برای خود قائل می‌شود، یعنی اینکه این اتاق جز فعالیت‌های اقتصادی به رصد بازار کار پرداخته و به آموزش نیروی کار و کمک به بنگاه‌های اقتصادی و ایجاد کسب و کار‌های جدید مبادرت می‌ورزد.»
جدا از نقشی که اتاق بازرگانی تهران برای خود «قائل» شده است، نهادهای دیگری مانند مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای در تهران و دیگر شهرهای ایران سال‌هاست در این زمینه فعالیت میکنند و با برگزاری دوره‌ها و نشست‌های سخنرانی و به اشتراک گذاشتن تجربه افراد موفق در کسب و کار به آموختن مهارت به جوانان علاقمند به کارآفرینی و کسب و کار هستند.
این موضوعی است که علی خدایی کارشناس بازار کار نیز به آن اشاره کرده و معتقد است موازی‌کاری در این رابطه کمکی به کارآفرینی یا مهارت‌آموزی به جوانان جویای کار نخواهد کرد.
این کارشناس بازار کار معتقد است که «در حال حاضر چندین دانشگاه و چندین مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای داریم. چه لزومی دارد نهادی دیگر و مرکزی دیگر ایجاد شود؟ آیا ناکارآمدی نهاد آموزشی را پذیرفته‌ایم؟ چه کسی پاسخگوی این همه وقت و هزینه‌ای است که میلیون‌ها جوان ایرانی صرف تحصیل در دانشگاه‌ها میکنند؟»
به گفته علی خدایی بجای ایجاد دوره‌های موازی باید نظام آموزش عالی در ایران بتواند نیروهای کار متخصص و مورد نیاز کشور را پرورش دهد. او توضیح داده است که «تقاضای بازار کار متناسب با رشته‌هایی نیست که آموزش داده می‌شود، یعنی اینکه در برخی رشته‌ها با تراکم روبرو هستیم، حال آنکه بازار کار گنجایش این تراکم را ندارد و در برخی رشته‌های دیگر که بازار کار متقاضی آن است، با کمبود مواجه هستیم.»
موضوع دیگری که از سوی وی مطرح شده اینست که «دانش روز آموزش داده نمی‌شود» و «باید خلاقیت و نوآوری در دانشجویان تقویت شود. از طرف دیگر لازم است کسب و کار‌های جدید را شناسایی کنیم و مهمترین کار این است که بتوانیم افراد نوآور و خلاق را به کسب و کار‌های جدید وصل کنیم.»
در نهایت اینکه به نظر می‌رسد طرح راه‌اندازی «مدرسه کسب و کار» نیز در عمل فقط دکان دیگری با هدایت دولت است تا مدتی جمعیت جوانان جویای کار را معطل و سرگرم کرده و در نهایت این طرح نیز در کنار دیگر طرح‌های بی‌خاصیت و کپی‌برداری شده‌ی دولت نیمه‌کاره رها و به فراموشی سپرده شود!
