فرار مالیاتی در ایران به یکی از مشکلات مهم اقتصاد کشور تبدیل شده و مشخص نیست آیا اراده سامان دادن به نظام مالیاتی در مقامات نظام یافت نمیشود یا اینکه توان بستن راههای فرار مالیاتی برای مافیاهای حکومتی وجود ندارد.
یکی از اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی به تازگی اعلام کرده است که در اقتصاد ایران بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی وجود دارد.
رقم فرار مالیاتی در ایران آنقدر زیاد است که در صورت جاری شدن این رقم به خزانه، میزان قابل توجهی از کسری بودجه دولت جبران میشد، با این وجود دولت تا کنون موفق به ایجاد مسیری برای دریافت مالیات از نهادها، سازمانها و افرادی با درآمد کلان نشده است.
علی وقفچی عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در اینباره به خبرگزاری فارس گفته است: «در حال حاضر ساز و کار اعطای یارانه و اخذ مالیات در کشور به نفع طبقات برخوردار است و این موضوع باعث ایجاد فاصله طبقاتی در کشور شده است. ما بجای اینکه مالیات و درآمد را براساس سرانه تقسیم کنیم، بر اساس میزان برخورداری تقسیم کردیم. یعنی هر کسی هر چقدر امکانات و توانمندی بیشتری دارد به همان میزان از بیتالمال سهم بیشتری میبرد.»
این نماینده مجلس شورای اسلامی معتقد است در ایران تبعیض مالیاتی وجود دارد و این تبعیض به گونهای است که دهکهای پایین که درآمد چندانی ندارند تمام مالیاتشان را میدهند ولی از کسانی که درآمد میلیاردی دارند مالیات اخذ نمیشود و فرار مالیاتی دارند.
علی وقفچی افزوده است که «در اقتصاد ایران علاوه بر فرارهای مالیاتی کلان، میزان معافیتهای مالیاتی نیز اعداد و ارقام بالایی دارد. یکی از این معافیتهای مالیاتی مربوط به «مالیات بر بهره بانکها و انواع اوراق» است. در واقع سود اضافه شده به سپردههایی بانکی نیز نوعی کسب درآمد محسوب شده که باید از آن مالیات گرفته شود. وقتی از بخشهای مولد اقتصاد که باعث رشد اقتصادی در کشور میشوند مالیات اخذ میشود؛ به دور از منطق است که از بازارهای پولی که رقیب بخش مولد نیز هستند مالیات گرفته نشود. در نتیجه، ضرورت دارد که بحث ساماندهی معافیتهای مالیاتی و جلوگیری از فرارهای مالیاتی در دستور کار دولت قرار گیرد.»
امیدعلی پارسا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور نیز از فرار مالیاتی ۳۰۰ هزار میلیاردر خبر داده و گفته است: «بررسی لیست بانکی تراکنشهای مالی حدود ۳۰۰ هزار نفر که درآمدهای میلیاردی دارند نشان داد نیمی از آنان مودی مالیاتی نبودند و نیم دیگر هم کمتر از آنچه لازم است مالیات میپردازند.»
هرچند دولت به شدت به درآمد مالیاتی برای جبران کسری بودجه و تأمین هزینههای جاری کشور نیاز دارد و مدعی است که ۷.۵ هزار میلیارد تومان از معوقات مالیاتی در کشور امسال وصول شده است که امید علی پارسا گفته در همین دوره زمانی ۱۵ هزار میلیارد تومان بخشودگی جرایم مالیاتی اتفاق افتاده است.
بخشودگی مالیاتی بدون شک مربوط به قشرهای کمدرآمد مانند کارمندان که مالیاتشان خودکار از حقوقشان کسر میشود نیست و مربوط به افراد و شرکتهایی است که با تکیه به رانت و رابطه درآمدهای کلان کسب میکنند.
وکلا و پزشکان هم به عنوان دو قشر پردرآمد در ایران با ساز و کارهای تعیین شده از سوی دولت مجبور خواهند بود مالیات خود را بپردازند. حساب درآمدی آنها با اجبار به استفاده از دستگاه کارتخوان و ثبت قرارداد برای وکلا، کنترل میشود. قرار است این روند برای دیگر مشاغل پردرآمد نیز اجرایی شود.
با این حال مشخص نیست آیا مالیات مافیاهای کلان اقتصادی با درآمدهای پنهان که مستقیم به حکومت وابسته هستند، دریافت خواهد شد یا نه؟!
پاسخ به اینپرسش بسیار آسان است و درست در پاراگراف اول مقاله و هم چنین در پاراگراف اختتامی این مقاله به آن اشاره شده است: “… آیا امکان جلوگیری از فرار مالیاتی برای مافیاهای حکومتی وجود دارد یا ندارد؟”. نتیجه گیری: تا زمانی که مافیای حکومت دینی اسلامی در ایران حاکم است و فرمانروایی میکند، جواب با تاکیدی بسیار جدی، “خیر میباشد.