حمید نوری با نام مستعارحمید عباسی، دادیار سابق در قوه قضاییه جمهوری اسلامی در ارتباط با پرونده اعدام‌های سال ۱۳۶۷ در کشور سوئد بازداشت شد. شاکیان پرونده حمید نوری را متهم به جنایت علیه بشریت و کشتار زندانیان سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷ کرده‌اند.
حمید نوری شنبه هفته جاری، ۱۸ آبان‌ماه، در فرودگاه آرلاندا بازداشت شد و هویت وی روز چهارشنبه ۲۲ آبان‌ماه همزمان با برگزاری نخستین جلسه دادگاه او از سوی دستگاه قضایی سوئد اعلام گشت.
به گفته سخنگوی پلیس سوئد، این متهم ۵۸ ساله برای دیدار با بستگانش به سوئد آمده و به محض ورود به این کشور دستگیر شده است.
حمید نوری با نام مستعار «حمید عباسی» هنگام کشتار زندانیان سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷ دادیار زندان‌های گوهردشت کرج و اوین و یکی از اعضای «هیئت اعدام در گوهردشت» بوده است.
حسینعلی نیری، مرتضی اشراقی، مصطفی پورمحمدی، ابراهیم رئیسی، اسماعیل شوشتری، محمد مقیسه‌ای (ناصریان) و داوود لشکری از دیگر افرادی هستند که گفته می‌شود در «هیئت اعدام» معروف به «هیئت مرگ» عضو بودند. این هیئت با دستور مستقیم روح‌الله خمینی تشکیل شده بود و هزاران نفر از زندانیان سیاسی در روندی ضدبشری به دستور و توسط این افراد به جوخه اعدام سپرده شدند.
ابعاد کشتار فعالان و زندانیان سیاسی که بلافاصله پس از قلع و قمع پایوران حکومت پهلوی پس از انقلاب آغاز شد و در تابستان ۱۳۶۷ به اوج خود رسید، گاه از قدرت تصور خارج است. بر اساس گزارش‌هایی که تا کنون منتشر شده بسیاری از خانواده‌های زندانیان سیاسی برای گرفتن پیکر فرزند اعدام شده خود مجبور بودند هزینه گلوله‌ای را که هنگام اعدام به پیکر عزیزانشان شلیک شده پرداخت کنند.
در مواردی نیز آمران و عاملان اجرای حکم دختران جوان زندانی با این بهانه که اعدام دختر باکره در اسلام ممنوع است، دختران را صیغه و پس از برقراری رابطه جنسی و تجاوز، آنها را اعدام می‌کردند. هزاران تن از زندانیان سیاسی که در تابستان ۱۳۶۷ اعدام شدند به صورت مخفیانه و بی‌نشان و بطور دسته‌جمعی در گورستان خاوران به خاک سپرده شدند؛ گورستانی که همچنان اطلاعات دقیقی از نام و تعداد افراد به خاک سپرده شده در آن در دست نیست.
اکنون، این برای نخستین‌بار طی چهل سال گذشته است که یکی از مقامات جمهوری اسلامی به اتهام دست داشتن در زندانی‌کردن، محاکمه و اعدام و نقض حقوق بشر بازداشت می‌شود.
ایرج مصداقی فعال سیاسی و یکی از زندانیان دهه شصت که از اعدام توسط جمهوری اسلامی جان سالم بدر برد طی سال‌های گذشته اطلاعات و اسناد مهمی درباره کشتار زندانیان سیاسی در دهه شصت جمع‌آوری کرده است. ایرج مصداقی با همکاری کاوه موسوی حقوقدان ساکن اروپا توانستند حکم جلب حمید نوری را در کل اتحادیه اروپا گرفته و در نتیجه نوری پس از ورود به فرودگاه استهکلم بازداشت شده است.
به گفته ایرج مصداقی، حمید نوری که از بازداشت خود در شوک بوده، روز چهارشنبه در دادگاه به شدت مضطرب بود و با وحشت به اطراف نگاه می‌کرده است.
تمام لذت خبر دستگیری و تفهیم اتهام #حمید_نوری یک طرف، شنیدن خبر از ترس لرزیدنش در دادگاه یک طرف!
باشد که به زودی لرزه ترس بر اندام باقی جنایتکاران جمهوری اسلامی رو ببینیم.#نه_میبخشیم_نه_فراموش_میکنیم— Foruq Kanaani (@FCanaani) November 13, 2019
حمید نوری که در حال حاضر از وکیل تسخیری استفاده می‌کند در نخستین جلسه دادگاه هرگونه مسئولیتی در زندان‌های جمهوری اسلامی را انکار کرده و مدعی شده که وی را با شخص دیگری اشتباه گرفته‌اند. دادگاه حکم بازداشت مهدی نوری را به مدت چهار هفته تمدید کرده است و در این فرصت شاکیان فرصت دارند اسناد و مدارک خود علیه حمید نوری را به دادگاه ارائه و شاهدان را معرفی کنند.
بازداشت حمید نوری با واکنش‌هایی نیز روبرو شده است. اگنس کالامارد گزارشگر ویژه اعدام‌های فراقانونی در سازمان ملل متحد بازداشت حمید نوری را «نخستین گام مهم به سوی عدالت درباره اعدام‌های سال ۱۳۶۷» خوانده و گفته است: «نخستین باری است که در رابطه با وقایعی که در سال ۱۳۶۷ در ایران اتفاق افتاد و هزاران زندانی در آن کشته شدند، یک نفر متهم [دستگیر] می‌شود.»
من هنوز باورم نمیشود که یکی از متهمان به دست داشتن در کشتار ۶۷ بازداشت شده است. آیا عدالت از یک رویای دور و دراز در حال تبدیل شدن به واقعیت است؟#حمید_نوری
— Shahin Milani (@shahinmilani81) November 13, 2019
کومی نایدو دبیر کل سازمان عفو بین‌الملل هم در واکنش به این خبر گفته «بازداشت یک ایرانی در سوئد به اتهام جنایت علیه بشریت یک تحول تاریخی علیه مصونیت از مجازات در خصوص کشتار زندانیان در سال ۱۳۶۷ در ایران است. این بازداشت همچنین تأییدی بر کارزاری طولانی برای حقیقت و برقراری عدالت توسط خانواده‌های قربانیان و بازماندگان است.»
این تازه یکی از جنایتکاران نظام آخوندیه
بسیج یکپارچه تمامی آزادیخواهان ایران دوست برای به انجام رساندن این پرونده جنائی را پیگیرانه گوشزد میکنیم…
بسیار خوشحال شدم از این خبر، امیدوارم این جنایتکار پلید به اشد مجازات محکوم شود و در آینده ای نزدیک هم شاهد محاکمه دیگر جنایتکاران کشتار ۶۷ باشیم.
جنایت و مکافات، هر چند سالها طول کشید اما رویدادی است فرخنده.