یک کارشناس اقتصادی در ایران ادعا کرده است که تحریمهای ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی از شکل گرفتن اَبرتورم در ایران جلوگیری کرده و اگر ایران تحریم نشده بود مشکلات امروز اقتصادی خیلی بیشتر میبود.
علی سعدوندی کارشناس مسائل اقتصادی معتقد است اگر امروز دچار ابرتورم نشدیم، به دلیل تحریمهاست که مانع از برخی جریانات پولی در اقتصاد ایران شده است!
این کارشناس اقتصادی که در همایش شکلدهی آینده سیاستگذاری پولی و مالی سخن میگفت افزوده است که «کارشناسان اقتصادی بارها و بارها نسبت به خطرناک بودن نقدینگی هشدار دادهاند و بر این اساس، اگر اقدامات احتیاطی در این حوزه انجام نمیشد، چه بسا امروز کشور با مشکلات شدیدتری مواجه بود.»
علی سعدوندی معتقد است که هرچند امروز ایران یک بحران را با پیش نیامدن اَبرتورم از سر گذرانده است اما به هر حال کشور با بحرانهای دیگری هم مواجه است و متأسفانه این موضوعات اقتصادی در ایران به خوبی مدیریت نمیشوند.»
وی افزوده است «اگر در عرصه سیاستگذاریها به نوآوری نرسیم و اصلاح ساختار صورت نگیرد، شکست قطعی خواهد بود؛ ضمن اینکه اگر امروز دچار ابرتورم نشدیم به دلیل تحریمها است که مانع از برخی جریانات پولی در اقتصاد ایران شده است.»
سعدوندی توضیح داده است که «تبدیل فقط ۵ درصد از شبهپول به پول، باعث سهبرابری نرخ ارز و شکلگیری تورم شده است، به نحوی که اگر بجای این ۵ درصد، ۵۰ درصد از شبهپول به پول تبدیل میشد بطور قطع امروز با بحران اقتصادی مواجه بودیم.»
وی ادامه داده است: «متأسفانه در حال حاضر، یک حالت انکار به علم اقتصادی در کشورمان شکل گرفته و عدهای افتخار میکنند که به سخنان اقتصاددانان توجهی نمیکنند و به آنها اهمیت نمیدهند؛ این در حالی است که در رژیم گذشته هم، درآمدهای نفتی پایه پولی را شکل میداد و تورم ایجاد میشد؛ اما در همان زمان برای مهار این وضعیت، سیاست تصویب قیمتی انجام شد که یک سیاست ابرتورمی است؛ اما متأسفانه از سال ۱۳۵۰ تا به امروز، این سیاست دنبال شده است.»
سعدوندی با بیان اینکه در سالهای ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۰ علم اقتصاد به یک افتضاح آکادمیک تبدیل شده و توصیههای خود اقتصاددانان نیز بحرانساز شده است، گفته است: «علم اقتصاد یک علم بسیار ناموفقی در جهان محسوب میشد؛ اما در طی ۳۰ سال سیاستها تغییر کرد و علم اقتصاد از موفقترین علوم در دنیا محسوب میشود و در کشورهایی که علم اقتصاد به اجرا میرسد، نرخ تورم وجود خارجی ندارد.»
وی با بیان اینکه زمانی یک لیگ تورمی در دنیا با عضویت ۲۰۰ کشور وجود داشت گفت «اما اکنون تنها کشورهایی همچون ایران، ونزوئلا، آرژانتین و سودان تنها اعضای این لیگ محسوب میشوند؛ این در حالی است که زمانی دشمن ما یعنی رژیم صهیونیستی، با تورم ۱۰۰۰ درصدی مواجه بود اما امروز تورم این کشور به کمتر از ۲ درصد رسیده و توانسته رشد اقتصادی پایدار داشته باشد.»
سعدوندی همچنین آشکار شدن کسری بودجه را نیز «نعمت تحریم» خوانده است: «برای اولین بار است که کسری بودجه در کشور آشکار شده و این نعمت ناشی از تحریم است، ضمن اینکه کسری بودجه موضوع امروز و دیروز نیست و سالها است که کشور با آن دست و پنجه نرم میکند؛ چراکه وقتی کل درآمدهای نفتی به بانک مرکزی میرود، پایه پولی شکل میگیرد و تورم ایجاد میشود.»
در چنین شرایطی، دولت همچنان تصمیمات نادرست میگیرد و همین موضوع موجب حادتر شدن مشکلات اقتصادی میشود. از جمله میتوان به سیاستگذاریهای دولت در لایحه بودجه سال آینده اشاره کرد که انتقادات تعداد زیادی از کارشناسان را به دنبال داشته است.
یکی از انتقاداتی که سالهاست از سوی کارشناسان اقتصادی مطرح میشود شیوه هزینه کردن درآمدهای دولت است که غالبا صرف امور جاری میشود؛ این موضوع با توجه به تحریم صد درصدی نفت و درآمدهای اندک دولت در سال آینده اهمیت بیشتری پیدا کرده است. بر اساس لایحه بودجه ۱۳۹۹، دولت در سال آینده تلاش دارد درآمدهای مالیاتی خود را افزایش دهد اما از یکسو معلوم نیست این مالیات قرار است چگونه و از کجا کسب شود و از سوی دیگر قرار است این درآمدها نیز مانند درآمد نفتی صرف امور جاری شود.
در این میان، پرویز عقیلی کرمانی مدیرعامل بانک خاورمیانه معتقد است «جایگزین کردن درآمدهای مالیاتی بجای نفت اقتصاد کشور را خفه میکند: «در زمان تحریم نباید مالیات را جایگزین نفت کنیم زیرا اقتصاد را خفه میکند. مهمترین مسئله سرمایهگذاری است که اشتغال ایجاد میکند و باعث رونق میشود. تنها راه تأمین کسری بودجه دولت از طریق انتشار اوراق بدهی است. البته دولت نمیتواند دو نوع اوراق داشته باشد و بخشی برای کارهای عمرانی و بخشی برای امور جاری و کسری بودجه باشد. نمیتوان اوراق را با اجبار فروخت و هر اوراقی، نرخ تنزیلی دارد.»