گزارش دورهای وزارت امور خارجه بریتانیا در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران، ۱۵ جولای، یک روز پس از اعلام توافق هستهای میان جمهوری اسلامی و گروه ۱+۵ منتشر شد.
این گزارش که از ماه ژانویه تا ژوئن ۲۰۱۵ (بهمن ۱۳۹۳ تا تیر ۱۳۹۴) را در بر میگیرد تاکید دارد که وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران با «تغییرات اندکی» همراه بوده اما در برخی موارد وضعیت «بدتر» از گذشته است.
بر اساس برآوردهای اتحادیه اروپا میزان اعدامها در ۶ ماه اول سال جاری میلادی (۵۳۳ مورد) از تعداد کل اعدامهای سال ۲۰۱۴ (۴۸۲ مورد) بیشتر است. این گزارش تاکید میکند نیمی از این اعدامها مربوط به جرائم مرتبط با مواد مخدر است که بر اساس تعریف بینالمللی در دسته «جرائم شدیدا خطرناک» قرار نمیگیرد.
یکی از مهمترین مواردی که در این گزارش به آن اشاره شده است موضوع اعدام سامان نسیم است که در حین ارتکاب جرم ۱۷ سال داشته است. صدور حکم اعدام برای او مخالف نص صریح کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل متحد است که [جمهوری اسلامی] ایران آن را امضا کرده است. در تاریخ ۲۰ فوریه رسانهها از اجرای حکم او خبر دادند اما چند روز بعد گزارش شد که این حکم اجرا نشده است.
در ماه مه، گزارشگر ویژه سازمان ملل برای حقوق بشر در ایران، دکتر احمد شهید و همچنین گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد اعدامهای فراقانونی، کریستوف هینس از دولت خواستهاند که سریعا جلوی اجرای احکام اعدام را بگیرد.
مرضیه افخم سخنگوی وزارت امور خارجه با رد این گزارشها گفته است که گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد به دنبال «مدارک معتبر نیست» و حکم اعدام تنها برای جرائم شدیدا خطرناک مواد مخدر اجرا میشود. افخم همچنین گزارش اتحادیه اروپا از وضعیت حقوق بشر در ایران را مغرضانه و دخالت در امور داخلی این کشور خوانده است.
در این گزارش آمده است که نمونههای بسیاری از نقض حقوق شهروندی و آزادی بیان وجود دارد. برای نمونه روزنامه «مردم امروز» به دلیل انتشار عکسی از جرج کلونی و جمله «من شارلی هستم» تعطیل شد. دادگاه مطبوعات علت را در تبلیغ مجلهای که به پیامبر اسلامی توهین کرده است بیان کرد.
در ماه فوریه مرکز فرماندهی سایبری سپاه پاسداران نسبت به فعالیت در رسانههای اجتماعی هشدار و از رصد کردن کامل این صفحات از سوی این مرکز خبر داد. بر اساس گزارش روزنامه شرق، این مرکز بنا دارد با انتشار مطالب با «محتوی غیراخلاقی و جوک [توهین] به افراد یا اعتقادات مذهبی» شدیدا برخورد کند. این مرکز هشدار داده است که «شاید مدیران [این صفحات] فکر کنند که فضای مجازی برای آنها امن است، اما آنها در اشتباه هستند».
در ماه مارس مرکز سایبری سپاه پاسدارن اعلام کرده است که فعالیتهای نظارتی خود را برای مقابله با جرائم سایبری تشدید خواهد کرد. به همین منظور گروهی را با نام «عنکبوت» برای نظارت بر رسانههای اجتماعی همچون واتساپ و وایبر به کار گرفته است. بیشتر این شبکهها و رسانههای اجتماعی در ایران مسدود [فیلتر] شدهاند با این حال این برنامهها در ایران بسیار محبوب هستند به طوری که وایبر به تنهایی نردیک به ۹/۵ میلیون کاربر در ایران دارد.
در ماه مه ۲۰۱۵نیروی بسیج اعلام کرده است که سرویس پیامرسان گوشیهای همراه [موبایل] با نام «سلام» آغاز به کار کرده است. مقامات دولتی امیدوارند این برنامه که «امکان نظارت کامل محتوی آن وجود دارد» بتواند جایگزین واتساپ و وایبر شود. حمید جعفری رئیس مرکز اطلاعات بسیج گفته است که شبکه سلام «اعتماد، ثبات و امنیت» بیشتری را از دیگر برنامههای پیامرسانی دارد.
در ماه آوریل ماهنامه «زنان امروز» که یک مجله فمینستی بود، به اتهام تبلیغ «ازدواج سفید» تعطیل شده است. بر اساس قوانین شرعی در ایران رابطه جنسی خارج از ازدواج میتواند به شلاق و حتی سنگسار منجر شود.
در ماه ژوئن آتنا فرقدانی به جرم «تبلیغ علیه نظام، اقدام علیه امنیت ملی و توهین به رهبر، رئیسجمهور و نمایندگان مجلس» به ۱۲ سال و ۹ ماه زندان محکوم شده است. او در سپتامبر ۲۰۱۴ به دلیل انتشار کاریکاتوری که نمایندگان مجلس را گاو و میمون نشان میداد به زندان افتاد. آتنا فرقدانی بعدها با قید وثیقه آزاد شد اما به دلیل انتشار یک پیام اینترنتی [که از شرایط زندان سخن به میان میآورد] مجددا به دادگاه فراخوانده شد.
شرایط زندانها در ایران نیز بسیار نگران کننده است. در ماه فوریه الهام امینزاده معاون حقوقی رئیس جمهور و شهیندخت ملاوردی معاون حسن روحانی در امور زنان از زندان قرچک دیدار داشتهاند. در این دیدار زندانیان شرایط این زندان را «ناسالم، غیرانسانی و غیرقابل تحمل» تشریح کردهاند. پیش از این آتنا فرقدانی در اعتراض به انتقال او از اوین به این زندان، اعلام کرده بود که دست به اعتصاب غذای تر خواهد زد و حتی اگر جان خود را از دست دهد به این اعتصاب ادامه خواهد داد.
در ماه مارس دکتر حسن هاشمی وزیر بهداشت و درمان از زندان قزل حصار کرج دیدار کرد. بعد از این بازدید او وضعیت بهداشت و سلامت در این زندان را «افتضاح» تشریح کرد. او سل، ایدز و بیماریهای عفونی از موارد رایج در این زندان عنوان کرده است. هاشمی تاکید دارد این زندان نیاز به فضایی دست کم دو برابر فضای کنونی دارد.
در مورد آزادی دین و عقیده، نگرانیهای جدی در مورد فشار بر بهائیان همچنان باقیست. در ماه مه تعدادی از مغازهها و محل کسب و کار بهائیان به دلیل آنکه در روزهای مقدس [بهائیان] تعطیل بودهاند به وسیله مقامات دولتی پلمپ شدهاند.
کسانیکه با کلیساهای خانگی در ارتباط هستند همچنان با مشکلات زیادی روبرو هستند. کشیش بهمن ایرانی در حال حاضر نزدیک به ۴ سال و کشیش سعید عابدینی نزدیک به سه سال است که به جرم تبلیغ دین خود در زندان به سر میبرند.
در ماه ژوئن ۲۰۱۴ غنچه قوامی شهروند بریتانیای- ایرانی به دلیل شرکت [اعتراض] در یک مسابقه والیبال دستگیر شد. او بعدها به یک سال زندان تعزیری محکوم شد اما با قید وثیقه آزاد شد. دادگاه تجدید نظر او را عفو کرده است اما همچنان به مدت سه سال ممنوعالخروج خواهد بود.
در اکتبر ۲۰۱۴ بررسی دورهای شورای حقوق بشر سازمان ملل در مورد [جمهوری اسلامی] ایران انجام شد. در ماه مارس ۲۰۱۵ آنها ۱۳۰ توصیه از مجموع ۲۹۱ مورد ارائه شده توسط این نهاد را پذیرفته و به آنها پاسخ دادهاند. [حکومت] ایران توصیه بریتانیا مبنی بر توقف فوری اعدام نوجوانان و کسانیکه مرتکب جرائم شدیدا خطرناک نشدهاند را رد کرد اما امکان حق دسترسی متهمان به وکیل در تمام مراحل دادرسی را پذیرفته است.