ایران گهواره نخستین شماره نیویورک تایمز بین‌المللی

ژوئن ۱۹۴۳ بود؛ زمانی در میانه جنگ جهانی دوم. آرتور سولزبرگر مدیر انتشارات روزنامه نیویورک تایمز به همراه دستیارش ترنر کاتلج در قالب یک پروژه خبری از راه عراق به ایران آمدند و با ژنرال دونالد اچ کانولی فرماندهی بخش خلیج فارس نیروهای متفقین دیدار کردند.

وظیفه سربازان در آنجا این بود که تدارکات لازم را از خلیج فارس و از طریق راه‌آهن سراسری به روسیه برسانند؛ ظیفه‌ای  که به نوشته کاتلج یکی از کم زرق و برق‌ترین کارهای ممکن در طول جنگ جهانی بود.

ترنر کاتلج در گزارشی که درباره بازدیدش از نیروهای متفقین در خلیج فارس به دفتر نیویورک  تایمز مخابره کرد نوشت که روحیه سربازان خوب نبود؛ بیشتر آنها کارهای مشابهی انجام می‌دادند آن هم با حقوقی  که در مقایسه با آنچه در شغل قبلی‌شان و  در کشورشان دریافت می‌کردند کمتر بود؛ مراقبت از راه‌آهن، هدایت قطارها و جابجایی ماشین‌ها. و البته مشکل آب و هوا را هم باید به آنها اضافه کرد. اختلاف دمای هوا از راه‌آهن جنوب تا  کوه‌های شمال ایران  گاهی تا ۱۲۰ درجه هم ‌می‌رسید.

به نوشته کاتلج اما شاید طاقت‌فرساتر از همه یکنواختی کار بود و این مساله که سربازان در آنجا  با دیگر سربازان  ارتباط مستقیمی نداشتند.

سولز برگر پیش از آن درباره مسایل روحی سربازان به مدت دو سال مطالعه کرده بود و در آن زمان راه ‌حلی به ذهنش رسید. راه‌ حل  او انتشار روزنامه‌ای  در تهران برای مطلع نگاه داشتن سربازان  و در عین حال روحیه دادن به آنها بود.

به پیشنهاد او قرار شد روزنامه‌ای در ۸ صفحه به صورت اختصاصی برای سربازان چاپ شود.  سولز برگر نام آن را  هم «هفته‌نامه خارج از کشور» گذاشت؛ نسخه کوچکی از آنچه به عنوان «مروری بر خبرهای هفته» در تایمز منتشر می‌شد.

بخش‌های خدماتی ویژه ارتش در ابتدا از این ایده استقبال کردند  اما  کمی بعد دچار نگرانی شدند؛ نگرانی از اینکه نیویورک تایمز تبدیل به تنها منبع خبری سربازان شود.

سرانجام پس از فراز و نشیب‌های بسیار نسخه خارجی نیویورک تایمز منتشر شد. کاغذهای صفحه‌بندی شده روزنامه در مانهاتان بار هواپیما می‌شد و در تهران منتشر و بین سربازان توزیع می‌شد.

روزنامه به سرعت مورد استقبال قرار گرفت تا جایی که تا قبل از پایان جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵ در ۱۶ کشور و محل مختلف چاپ می‌شد؛‌از آلمان گرفته تا ژاپن. نیویورک تایمز تا ژوئن ۱۹۴۹ به چاپ هفته‌نامه خارجی خود ادامه داد و  آخرین نسخه هفته‌نامه خارج از کشور نیویورک تایمز در پاریس چاپ شد.

نیویورک تایمز یکی از معتبرترین روزنامه‌های آمریکایی است و تا کنون بیش از ۱۱۷ جایزه پولیتزر را از آن خود کرده است.

*منبع: نیویورک تایمز