قوزبالاقوزِ اقتصاد تحریمی ایران

- تعطیلی‌های گسترده به همراه عدم حضور مردم در اماکن عمومی به فعالان حوزه حمل ‌و نقل عمومی و بین‌شهری نیز زیان قابل توجهی وارد می‌کند.
- اینهمه در حالیست که نمی‌توان مرزی بین کار و کاسبی و «مردم» کشید! انبوه مردم که به کار و کاسبی مشغولند، خودشان با کُرونا درگیر هستند. آمارها از افزایش مبتلایان به این ویروس در شهرهای مختلف خبر می‌دهد و برخی کارشناسان و پزشکان معتقدند این اپیدمی هفته‌ها ادامه خواهد داشت.

شنبه ۱۰ اسفند ۱۳۹۸ برابر با ۲۹ فوریه ۲۰۲۰


«کووید۱۹» یا کُرونا  در روزهای گذشته در بیش از ۲۳ استان ایران گسترده شده و پس از تندرستی و جان شهروندان، اقتصاد کشور را هدف قرار داده است؛ اقتصاد بیماری که حتی «مراقبت‌های ویژه» هم پاسخ نمی‌دهد و رنجورتر از آنست که بتوان امیدوار بود از پس عوارض ناشی از کُرونا بر بیاید.

کسب و کار بدون مردم؟!

تنها ساعاتی پس از آنکه مقامات جمهوری اسلامی بطور رسمی شناسایی بیماران مبتلا به کُرونا  را رسانه‌ای کردند، نخستین توصیه‎‌های پزشکان و کارشناسان برای جلوگیری از شیوع بیشتر این ویروس ناشناخته آغاز شد که مهمترین آنها عدم حضور در اماکن شلوغ و پر ازدحام بود.

قابل پیش‌بینی بود که با توجه به تصاویر، ویدئوها و خبرهایی که یک ماه پیشتر از شیوه خانه‌نشینی مردم ووهان چین برای مهار ویروس کُرونا  منتشر شده بود بخشی از مردم ایران نیز این توصیه را جدی بگیرند و از حضور در اماکن عمومی خودداری کنند.

عمل به این توصیه از نظر اقتصادی یعنی کاهش تقاضا در بخشی از مشاغل خدماتی؛ اتفاقی که تنها چند روز پس از شیوع کُرونا  اثرات خود را نمایان کرد.

مکان‌هایی نظیر رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها، چایخانه‌ها از جمله نخستین مکان‌هایی بودند که در شهرهای مختلف با کاهش مشتری روبرو شدند.

تنها با گذشت یک هفته از اعلام رسمی شیوع کُرونا، اصغر میرابراهیمی رئیس اتحادیه دارندگان رستوران و سلف‌سرویس از کاهش ۳۰ تا ۳۵ درصدی فروش رستوران‌ها خبر داد.

آژانس‌های مسافرتی نیز از دیگر بخش‌هایی هستند که با شیوع کُرونا آنهم چند روز مانده به آغاز تعطیلات سال نو خورشیدی دچار شوک بزرگی شده‌اند. بسیاری از مشتری‌ها که پیشتر تور مسافرتی رزرو کرده بودند با توجه به شیوع این ویروس خواستار لغو تور خود هستند.

به گفته حرمت‌الله رفیعی رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات هوایی و مسافرتی ایران تا شش روز پس از اعلام شیوع کُرونا  در ایران، ۶۰ درصد بلیت قطارها برای تعطیلات نوروز کنسل و اکثر تورهای نوروزی داخلی نیز لغو شده است. از طرفی بیش از ۱۰ کشور پروازهای خود با ایران را معلق کرده و در نتیجه متقاضیان پرواز و تور خارجی مجبور خواهند بود سفر خود را به وقتی دیگر موکول کنند.

معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز روز سه‌شنبه ششم اسفندماه به دلیل «شرایط خاص» ابلاغیه‌ای برای سفر صادر و اعلام کرد کنسل کردن سفر مشمول جریمه نمی‌شود و وجوه دریافت‌شده باید کامل به مردم برگردانده شود.

این موضوع اگرچه موجب بروز موج اعتراض از سوی آژانس‌های مسافرتی شده است اما به نظر می‌رسد آنها مجبورند از این قانون پیروی کرده و زیان را تحمل کنند.

در واقع ادامه پروازهای «ماهان‌ایر» بین ایران و چین که ناقل ویروس به داخل ایران بوده، مهمترین عامل قطع پروازها و ضربه هنگفت به ایرلاین‌های داخلی به شمار می‌رود. در حال حاضر ترکیه، عراق، کویت، گرجستان، تاجیکستان، امارات، قطر، ترکمنستان، پاکستان، هندوستان، عمان و بحرین، مرزهای خود با ایران را بسته‌اند. این تنها به حوزه گردشگری و ایرلاین‌های داخلی ضرر وارد نکرده و بخش صادرات ایران را نیز که با تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی به شدت از هم گسیخته بود تحت تأثیر قرار داده است.

سبزیجات، میوه و صیفی‌جات، مصالح ساختمانی، منسوجات، کالاهای بهداشتی، مبل، لوازم روشنایی و تجهیزات پیش‌ساخته، سبزیجات و ریشه‌های خاص، میوه‌جات و آجیل، پلاستیک و محصولات وابسته به آن، سوخت‌های معدنی و تولیدات تقطیری، میوه و سبزیجات فرآوری شده، لبنیات، تخم‌مرغ و عسل جزو اقلامی هستند که ایران به همسایگان خود صادر می‌کرد. اکنون با بسته شدن مرزها سفارش‌های وارداتی از سوی این کشورها معلق شده، بارها در انبارها بلاتکیف مانده و کامیون‌ها و لنج‌های باربری همچنان در جاده‌ها و آب‌های خلیج فارس در انتظار لغو این محدودیت‌ها هستند. در همین رابطه رئیس کمیسیون تسهیل صادرات غیرنفتی اتاق بازرگانی از سرگردانی دست‌کم ۲۰۰ کامیون در مرزهای مشترک با کشورهای همسایه خبر داده است.

از سوی دیگر در ایران از هتل‌ها و مسافرخانه‌ها خواسته شده فعالیت خود را به حالت تعلیق درآورند. بسیاری از فروشگاه‌ها تعطیل شده و خبرهای غیررسمی درباره مذاکرات بازاری‌ها در شهرهای مختلف برای تعطیلی سراسری بازار به گوش می‌رسد.

همچنین سالن‌های تئاتر، سینما و ورزشگاه‌ها، اغلب باشگاه‌های ورزشی، استخرها و آموزشگاه‌های هنری و علمی تعطیل شده‌اند.

اتاق اصناف ایران نیز کلیه بازارچه‌های نوروزی در شهرهای مختلف را تعطیل کرده است. تعطیلی بازارچه‌های نوروزی زیان بزرگی به صاحبان مشاغل کوچک از جمله تولیدکنندگان پوشاک، کیف و کفش و صنایع دستی وارد خواهد کرد. این اصناف معمولا از مدت‌ها پیش از اسفند برای بازارچه‌های نوروزی برنامه‌ریزی کرده و بخش مهمی از فروش آنها در هفته‌های پایانی سال رقم می‌خورد.

همه این تعطیلی‌ها به همراه عدم حضور مردم در اماکن عمومی به فعالان حوزه حمل ‌و نقل عمومی و بین‌شهری نیز زیان قابل توجهی وارد می‌کند.

این شرایط در روزهای پایانی سال می‌تواند زندگی و معیشت بسیاری از خانواده‌ها را که نان‌آوران آنها در این حوزه‌ها فعالند با مشکل‌های مضاعف روبرو کند.

مردم بدون کار و کاسبی!

اینهمه در حالیست که نمی‌توان مرزی بین کار و کاسبی و «مردم» کشید! انبوه مردم که به کار و کاسبی مشغولند، خودشان با کُرونا درگیر هستند. آمارها از افزایش مبتلایان به این ویروس در شهرهای مختلف خبر می‌دهد و برخی کارشناسان و پزشکان معتقدند این اپیدمی هفته‌ها ادامه خواهد داشت. این موضوع وقتی بیشتر قابل توجه می‌شود که برخورد دولت و سوء مدیریت مسئولان به هیچ وجه قابل دفاع نیست.

ادامه این روند یک تهدید جدی برای اقتصاد در حال احتضار کشور در شرایط تحریم است. آخرین گزارش بانک مرکزی درباره تولید ناخالص داخلی ایران که مربوط به ۹ ماهه نخست سال ۹۸ است ادعا دارد رقم تولید ناخالص داخلی حدود ۵۰۰هزار میلیارد تومان است. در بخش‌بندی سهم مشاغل مختلف در این درآمد، بخش خدمات حدود ۲۷۴ هزار میلیارد تومان و بخش صنعت فقط ۱۹۴ هزار میلیارد تومان برای کشور در بر داشته است.

این در حالیست که ۴۰درصد از درآمد بخش خدمات به حمل و نقل، عمده‌فروشی و خرده‌فروشی، تهیه و توزیع غذا و هتلداری مربوط است. مشاغل فعال در این حوزه نخستین بخش‌های اقتصادی هستند که زیان ناشی از کُرونا  دامان آنها را گرفته و به نظر می‌رسد آخرین مشاغلی نیز باشند که از تأثیر این ویروس رها خواهند شد.

کاهش چشمگیر صادرات

از سوی دیگر عدم صادرات کالا به کشورهای همسایه که درواقع حجم قابل توجه صادرات ایران در شرایط تحریم را شامل می‌شود پیامدهایی دارد که اقتصاد رنجور ایران را به شدت تحت فشار قرار خواهد داد.

در این میان اما درآمد نفتی هم به پایین‌ترین رقم خود در ۱۴ ماه گذشته رسیده و قیمت هر بشکه نفت پایه برنت دریای شمال به ۵۰ دلار و ۴۱ سنت رسیده است. این در حالیست که نفت ایران به دلیل تحریم همواره به مبلغی پایین‌تر از رقم‌های رسمی به فروش می‌رسید و از همان نیز بخش قابل توجهی به دلالان پرداخت می‌شد. این به معنای زیان مضاعف بازار نفت ایران از «کووید۱۹» است.

قابل توجه اینکه بزرگترین شریک تجاری ایران در دورا ن تحریم یعنی چین نیز خود با بحران‌های بزرگ اقتصادی روبروست و در چنین شرایطی باید منتظر بود که طی هفته‌ها و ماه‌های آینده رقم ۲۳ میلیارد دلاری تجارت چین و ایران با کاهش تعیین‌کننده روبرو شود.

از آنسو، دولت برای حمایت از فعالان اقتصادی هم اراده‌ای از خود نشان نمی‌دهد بطوری که عبدالوهاب سهل‌آبادی رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت با ابراز تأسف از کسادی بازار و کاهش قابل توجه خرید از سوی مردم بر اثر کُرونا  گفته که دولت حمایتی از تولیدکنندگان و صنعتگران ندارد و حتی «سازمان مالیاتی و بیمه اصلاً به این موضوعات توجهی نکرده و هر ماه پیگیر سررسید مبالغ خود هستند و بانک ها نیز پیگیر دریافت مبالغ خود از واحدهای تولیدی هستند!»

خود دولت تازه یک هفته پس از اعلام رسمی شیوع کُرونا  در ایران، که آنهم با تأخیر دست‌کم دو هفته‌ای صورت گرفت، بالاخره کارگروهی با عنوان «مدیریت پیامدهای اقتصادی ناشی از ویروس کُرونا» تشکیل داد و جلسه نخست آن با ریاست محمد نهاوندیان دستیار ویژه روحانی در امور اقتصادی برگزار شد. این کارگروه شامل نمایندگانی از سازمان برنامه و بودجه، وزارتخانه‌های اقتصاد، بهداشت، صنعت، کشور، کار، خارجه، راه، گردشگری و کشاورزی، دستیار ارتباطات اجتماعی ریاست جمهوری و چند نماینده از بخش خصوصی است.

واقعیت اما اینست که هر قدر عملکرد «ستاد ملی مبارزه با شیوع ویروس کُرونا» مثبت و سودمند بود، به همان اندازه می‌توان امید داشت که این کارگروه دولت نیز اقدامات موثری جهت مهار پیامدهای این ویروس خطرناک بر اقتصاد ایران انجام دهد!
روشنک آسترکی

[کیهان لندن شماره ۲۵۱]

برای امتیاز دادن به این مطلب لطفا روی ستاره‌ها کلیک کنید.

توجه: وقتی با ماوس روی ستاره‌ها حرکت می‌کنید، یک ستاره زرد یعنی یک امتیاز و پنج ستاره زرد یعنی پنج امتیاز!

تعداد آرا: ۰ / معدل امتیاز: ۰

کسی تا به حال به این مطلب امتیاز نداده! شما اولین نفر باشید

لینک کوتاه شده این نوشته:
https://kayhan.london/?p=187411

4 دیدگاه‌

  1. ا

    یاد برادران خیامی بخیر!

  2. اسد خان

    خبر درگذشت خیامی را سایت دولتی فرارو امروز شنبه نوشته در ستون اظهار نظرات این خبر نظرات کوبنده مردمی درج شده که قدر بنیانگذاران صنعت در زمان شاه فقید را به خوبی میدانند نگاهی به ان درک اهل فن ایرانیان را میرسند نظراتی که همه با تایید مثبت کامنت گذاران همراه شده
    لینک مربوط ::: https://fararu.com/fa/news/431235/محمود-خیامی-بنیانگذار-ایران-ناسیونال-درگذشت

  3. کوروش بنایی

    جهالت ناب اسلامی ، رانت خواری و بی کفایتی این جماعت خمینی چی کار را به اینجا رساند .تا دو ماه آینده فروپاشی رژیم قطعی است .گسترش کرونا تا چند ده هزارنفر لاعث خواهد شد مردم تا اردیبهشت خانه نشین شوند و کار و اقتصاد از هم بپاشد .به زودی شاهد فرار مسئولین خواهیم بود .حتی خبر دروغ مرگشان را از کرونا می شنویم اما همه فرار خواهند کرد به سرزمین مادری شان روسیه و بلاروس .
    اپوزیسیون بویژه شاهزاده رضا پهلوی می توانند نقش پر رنگی در نجات ایران داشته باشند . تا اواخر اردیبهشت و هوای گرم و بعد از آن تولید جهانی واکسن کرونا ،این مردم ایران هستند با حفظ رفتارهای درست جلوی شیوع ِ بیشتر کرونا را خواهند گرفت .باید فکر بیماری ها و مشکلاتِ آینده بود .قطعا این رژیم عامل مرگ مستقیم و غیر مسقیم میلیون ها ایرانی بوده است .

  4. واقع بین

    امروز سه اتفاق در ارتباط با اقتصاد ، برای کشور رخ داد .
    اول – بورس تهران ۱۹ هزار و ۷۵۰ واحد سقوط نمود .
    دوم -کرونا صادرات نفتی به همسایگان ایران را بطور کامل متوقف کرد .
    سوم – امروز محمود خیامی برادر احمد خیامی بنیان گذاران ایران ناسیونال و فروشگاه های کوروش و بانک صنعت و معدن فوت نمودند . خدا بیامرزد ایشان و برادرش را .

Comments are closed.