قیمت نفت که در هفتههای گذشته با کاهشهای پی در پی شوکهای اقتصادی زیادی ایجاد کرده، روز دوشنبه ۲۳ مارس برابر با چهارم فروردین دوباره کاهش یافت.
قیمت پیشخرید هر بشکه نفت خام برنت دریای شمال، بنچمارک بینالمللی قیمت نفت، ۵.۲ درصد سقوط کرد و به ۲۵.۵۸ دلار رسید؛ این در حالیست که قیمتهای نفت روز دوشنبه نوسانات شدیدی داشت.
قیمت پیشخرید هر بشکه نفت خام نیمهسنگین تگزاس غرب آمریکا ۳.۳ درصد سقوط کرد و به ۲۱.۸۷ دلار رسید.
شاخص نفت آمریکا که هفته گذشته ۲۹ درصد کاهش داشت، اوایل معاملات روز جاری تا مرز ۲۰ دلار و ۸۰ سنت سقوط کرده بود.
قیمت جهانی نفت از ابتدای سال میلادی یعنی طی کمتر از سه ماه ۶۰ درصد کاهش یافته و به پایینترین حد خود در ۱۷ سال گذشته سقوط کرده است.
خبرگزاری رویترز گزارش داده که دلیل این کاهش قیمت در پی شیوع گسترده ویروس کُرونا در جهان بوده است.
این گزارش میافزاید آژانس بینالمللی انرژی پیشبینی کرده که تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۰ به حد کمسابقهای کاهش یابد.
پیشبینی میشود اگر تقاضا برای نفت در اواسط امسال بهبود پیدا کند، باز هم بازار نفت با بزرگترین کاهش سالانه مصرف از اواسط دهه ۱۹۶۰ روبرو خواهد بود. بزرگترین کاهش سالانه مصرف تا کنون در سال ۱۹۸۰ ثبت شد که میزان مصرف ۲.۶ میلیون بشکه در روز سقوط کرده بود.
با شیوع کُرونا در چین تقاضای این کشور برای خرید نفت خام به شدت کاهش یافت و کاهش تقاضای سومین مصرفکننده نفت خام موجب آغاز روند نزولی قیمت آن شد. همچنین پس از آنکه کشورهای عضو اوپک در نشست اوپک پلاس با روسیه برای کاهش عرضه به توافق نرسیدند، عربستان نه تنها اعلام کرد تولید خود را افزایش خواهد داد بلکه تخفیفهای ویژهای برای خریداران نفت کشورش در نظر گرفت. این موضوع شیب نمودار کاهش قیمت نفت را تندتر کرد.
کاهش قیمت نفت موجب شده تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا برای کاهش تولید اعلام آمادگی کنند. همچنین دولت ترامپ نیز قرار است با هدف کمک به بهبود شرایط بازار نفت با کشورهای عضو اوپک مذاکره کند و یک هیئت انرژی نیز به عربستان بفرستد تا با پادشاهی این کشور درباره ثبات بازارهای جهانی نفت مذاکره کند.
از سوی دیگر در اثر رکود و کاهش تقاضای ناشی از شیوع ویروس کُرونا، قیمت همه چیز از زغال سنگ تا مس نیز آسیب دیده و بازار سهام در کشورهای مختلف تحت تأثیر قرار گرفته است.
کاهش قیمت جهانی نفت برای ایران که با دولت و درآمد نفتی، زیر فشار تحریمهای بینالمللی نیز قرار دارد موضوعی حیاتی است. مقامات جمهوری اسلامی در شرایط تحریم مجبور هستند نفت را به صورت قاچاق و زیر قیمت بازار جهانی به فروش برسانند. از مبلغ فروش نیز بخش قابل توجهی نصیب دلالان میشود. این در حالیست که ایران از دو میلیون صادرات روزانه نفت پیش از تحریم، به فروش روزانه کمتر از ۲۵۰ هزار بشکه رسیده است.
حمید حسینی کارشناس مسائل حوزه نفت در اینباره گفته است: «دولت برای سال آینده رقم ناچیزی را برای درآمد حاصل از نفت در نظر گرفته است. اگر از محل واگذاری داراییهای سرمایهای، خصوصیسازی، مالیات و استقراض بتواند کشور را اداره کند و اقتصاد کشور با شوکهای تورمی بزرگی مواجه نشود، میتوان آن را شاهکاری در اقتصاد کشور دانست چون عملا با این کار توانستیم تحریمها را خنثی کنیم.»
از سوی دیگر کاهش قیمت جهانی نفت، قیمت بنزین را نیز تحت تأثیر قرار داده است. همزمان با سقوط قیمت جهانی نفت، بهای هر لیتر بنزین روز پنجشنبه در بازارهای بینالمللی به ۱۷ سنت رسید.
قیمت جهانی هر لیتر بنزین بر اساس نرخ ۴۲۰۰ تومانی دلار مرجع معادل ۷۱۴ تومان، بر مبنای نرخ دلار سامانه نیما برابر با دو هزار و ۳۱۲ تومان، بر پایه قیمت دلار سامانه سنا(۱۴۹۰۰ تومان) معادل دو هزار و ۵۳۳ تومان و در نهایت بر اساس نرخ دلار آزاد ۱۶ هزار تومانی، دو هزار و ۷۲۰ تومان است. این در حالیست که اکنون قیمت بنزین سهمیهای در ایران لیتری ۱۵۰۰ و قیمت بنزین آزاد لیتری ۳۰۰۰ تومان فروخته میشود.