یک فعال اقتصادی با اشاره به سهم شاغل خدماتی در تولید ناخالص ملی گفته که ۹۰ درصد بخش خدمات کشور به دلیل شیوع کُرونا تعطیل شدند.
حمیدرضا سیفی فعال اقتصادی و نماینده کارفرمایان در شورای عالی کار روز دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۳۹۹ در گفتگو با خبرگزاری فارس گفته که «عمده اشتغال یعنی حدود ۵۱ درصد اشتغال و تولید کشور در بخش خدمات است و در حال حاضر ۹۰ درصد از مشاغل خدماتی به خاطر کرونا تعطیل است.»
او با اشاره به مشکلات فعالان اقتصادی گفته «در حال حاضر رتبه فضای کسب و کار ایران از بین ۱۸۰ کشور رتبه ۱۳۰ است که رتبه خوبی نیست. به بیان سادهتر یعنی نمره اقتصاد ما ۶ از ۲۰ است.»
حمیدرضا سیفی افزوده که از ابتدای فروردینماه تا کنون ۶۰۰ هزار نفر کارگر برای دریافت مستمری بیکاری در سامانه بیمه بیکاری ثبتنام کردند.
این در حالیست که طبق برآورد بین ۷ تا ۱۰ میلیون شغل غیررسمی در کشور وجود دارد که کارگران آن نه بیمه میشوند نه بازنشستگی دارند.
از جمله بخشهایی که پس از شیوع کُرونا با خسارت زیادی روبرو شده بخش حمل و نقل است. دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی ایران در ۲۹ اسفند ۱۳۹۸ از کاهش بیش از ۸۰ درصدی پروازهای داخلی و سفرهای هوایی مردم ایران و ضرر ۳۰۰۰ میلیارد تومانی شرکتهای هواپیمایی به دلیل کاهش و لغو پروازها خبر داد.
سعید رسولی مدیرعامل شرکت راهآهن ایران نیز روز جمعه ۲۲ فروردین ۱۳۹۹ از خسارت ۱۰۰ میلیارد تومانی بابت برگرداندن مبلغ بلیتهای قطار کنسل شده خبر داد.
این رقم بخشی از خسارت حمل و نقل ریلی کشور است و کاهش شدید مسافر و درآمد در حالیکه هزینههای چون تعمیر و نگهداری و حقوق پرسنل ثابت است، زیان هنگفتی به بخش صنعت ریلی کشور وارد کرده است.
هومان حسنپور رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران نیز هفته گذشته از وضعیت بحرانی این صنف خبر داد و گفت ناشران و کتابفروشان دچار خسارت ۹۰ درصدی شدهاند.
هومان حسنپور افزوده که «ناشران به خاطر نمایشگاه کتاب تمام سرمایه خود را برای تولید کتاب گذاشتهاند و حالا نقدینگی ندارند و با این وضعیت موعد چکهایشان هم فرا میرسد.»
عباس صالحی وزیر ارشاد و فرهنگ جمهوری اسلامی نیز در نامهای به چهار عضو هیئت دولت از خسارت ۹۷۶ میلیارد تومانی کرونا به فرهنگ کشور خبر داده است.
صالحی همچنین در توئیتی اعلام کرده که اصحاب فرهنگ و هنر منتظر خبرهای خوب از جلسه کمیته اقتصادی ستاد ملی مبارزه با کرونا هستند.
امروز نامه برآورد جامع خسارات حوزه فرهنگ، نشر، تئاتر، موسیقی،تجسمی ، سینما، رسانه، آموزشگاهها، موسسات، کانونها و مشاغل مرتبط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به آقایان جهانگیری و نهاوندیان ارسال شد.
اصحاب فرهنگ و هنر منتظر خبرهای خوب از جلسه کمیته اقتصادی ستاد ملی #کرونا هستند.— Seyyed Abbas Salehi (@S_A_Salehi) April 12, 2020
خسارتهای ناشی از کرونا در تمام حوزههای اقتصادی قابل توجه و گسترده است. ابراهیم محمدولی رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران روز دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۳۹۹ از رکود صد درصدی بازار طلا و جواهر کشور به دلیل شیوع کرونا خبر داده است.
فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصادی و دارایی هفته گذشته اعلام کرد حدود ۱۵ درصد تولید ناخالص داخلی کشور تحت تأثیر کرونا قرار گرفته و خسارت کرونا ۷۵ هزار میلیارد تومان برآورد میشود.
علی قربانی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در اینباره گفته که «در میان تاثیراتی که بحران کرونا بر بخش اقتصاد گذاشته، بیشترین صدمه به بخش گردشگری وارد شده، چرا که بسیاری از سفرها کنسل شده، رستورانها و هتلها تعطیل شدهاند و گردشگری در کل کشور به حالت نیمه تعطیل درآمده است. بنابراین بیشترین آسیب متوجه این بخش بوده است.»
علی قربانی افزوده است: «صنایع و بخشهای دیگری هم در این بحران آسیب دیدهاند. برآورد کارشناسان این بوده که بحران کرونا روی کاهش تولید ناخالص داخلی نیز اثرگذار است، همچنین روی کسب و کارهای کوچک نیز تاثیر منفی داشته و در نهایت ضربهای به اقتصاد کشور است.»
مهدی مقدسی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز روز دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۳۹۹ با اشاره به خسارتهای زیادی که در اثر شیوع کُرونا به صنوف و واحدهای تولیدی وارد شده گفته که کمیسیون صنایع مجلس خسارات صنوف ناشی از کرونا را پیگیری میکند.
از سوی دیگر اقتصاددانان معتقدند کانون اصلی اثرگذاری کرونا در بخش خدمات است، این بخش به ویژه در شرایط تحریم نفتی، از نظر ایجاد درآمد و اشتغالزایی سهم بزرگی داشته و در این شرایط میتواند مشکلات جدی ایجاد کند.
اقتصاددانان معتقدند میراث بجا مانده در اقتصاد کشور و تصمیمات اشتباه قبلی در این شرایط بیشتر بروز پیدا کرده و انباشت ابرچالشهای اقتصادی، ساز و کار بسیار پیچیدهای در شرایط رویارویی با ویروس کُرونا به وجود آورده و مشکلات اقتصادی را درهم تنیده است.
از سوی دیگر دولت برای حل مشکلات کنونی نیاز به منابع دارد، اما بررسیها نشان میدهد که در سه حوزه مالی بانکها، بودجه و صندوقها ظرفیت مالی وجود ندارد که بتوان مشکلات اقتصادی را در مواجهه با کُرونا حل کرد. با اینهمه چگونگی برنامهریزی، تخصیص بودجه و مدیریت جبران خسارتهای اقتصادی ناشی از کُرونا از سوی دولت نیز مورد نقد و ابهام برخی کارشناسان است.
مجیدرضا حریری رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین در اینباره گفته است که «اقتصاد ما اکنون به چیزی حدود ۲۰ تا ۵۰ میلیارد دلار منابع مالی نیاز دارد. کُرونا روی اقتصاد ایران بیشتر تاثیر می گذارد چون دچار بیماریهای زمینهای است. اقتصادهای قوی دنیا با چند هزار میلیارد دلار به جنگ کُرونا رفتند، ما هم میخواهیم با ۲ میلیارد دلار خسارت ناشی از کرونا را جبران کنیم!»