عرضه نفت در بورس انرژی بار دیگر شکست خورد و برای یک میلیون بشکه نفت خام سبک و یک میلیون بشکه نفت خام سنگین هیچ خریداری پیدا نشد!
شرکت ملی نفت ایران روز چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۹ یک میلیون بشکه نفت خام سبک (قیمت پایه منفی ۱۱ دلار نسبت به برنت) و یک میلیون بشکه نفت خام سنگین (قیمت پایه منفی ۱۲.۴ دلار نسبت به برنت) را در بورس عرضه کرد اما خریداری برای آن پیدا نشد.
وزارت نفت تا کنون ۲۲ مرحله عرضه نفت خام سبک شرکت ملی نفت ایران را در رینگ بین‌الملل بورس انرژی عرضه کرده که در مجموع سه مرحله عرضه در کل به میزان یک میلیون و ۱۵ هزار بشکه نفت خام (سال ۹۷) به معامله منتهی شده است.
از مجموع ۱۶ مرحله عرضه نفت خام سنگین، تنها در یک مرحله عرضه در اردیبهشت ۹۸، ۷۰ هزار بشکه نفت خام شد.
همچنین از مجموع ۱۹ مرحله عرضه میعانات گازی پارس جنوبی، به جز ۲۰۰ هزار بشکه‌ای که اردیبهشت امسال معامله شد، پیشتر اسفند ۹۷ نیز یک محموله ۲۰ هزار بشکه‌ای با تحویل زمینی نیز معامله شده بود.
عرضه نفت در بورس پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم نفتی ایران مورد توجه مقامات جمهوری اسلامی قرار گرفت و قرار شد نفت خام در بورس انرژی انجام شود. این طرح با مصوبه‌ای از سوی شورای عالی هماهنگی اقتصادی در شهریورماه سال ۹۷ به تصویب رسید و اولین عرضه نفت‌خام در بورس انرژی با حجم یک میلیون بشکه نفت‌خام سبک در ششم آ‌بان‌ماه ۹۷ صورت گرفت.
هرچند در نخستین دوره عرضه نفت در آ‌بان‌ماه ۹۷، ۳۰۰ هزار بشکه نفت و در دومین عرضه ۷۰۰ هزار بشکه به فروش رسید اما در عرضه‌های بعدی دیگر تقاضایی برای نفت وجود نداشت. این روند احتمال خرید نفت در دو مرحله نخست توسط دولت را تقویت کرد. با این همه اکنون مشخص شده که طرح عرضه نفت در بورس انرژی طرحی شکست‌خورده است.
شکست این طرح پیش از اجرا نیز از سوی برخی کارشناسان مطرح شده بود. آنچه مشخص است افراد معمولی برای خرید نفت علاقه‌ای نشان نمی‌دهند اما مقامات جمهوری اسلامی امیدوار بودند با فروش نفت در بورس، دلال‌ها وپالایشگاه‌های کشورهای دیگر نفت ایران را خریداری و دردسر دور زدن تحریم‌ها به گردن خریداران نفت بیافتد.
این در حالی بود که نفت هر مخزن نفتی دارای ویژگی‌های منحصر به فرد فیزیکی و شیمیایی است که اصطلاحا «شناسنامه» آن نفت خوانده می‌شود. به این معنی که به کمک تست‌های استاندارد از نفت‌خام، می‌توان پی برد که این نفت متعلق به کدام کشور و حتی کدام مخزن است.
این موضوع موجب می‌شود ریسک خرید نفت تحریمی ایران برای پالایشگاه‌ها و معامله‌گران همچنان بالا باشد و خطر شناسایی و جریمه شدن شرکت‌های نفتی و پالایشگاه‌ها را تهدید کند. همین موضوع موجب بی‌مشتری ماندن نفت ایران می‌شود.
