زعفران گرانترین ادویه در جهان است به طوری که برای هر گرم بهترین کیفیت آن باید ۶۵ دلار پرداخت. زعفران حتی میتواند گرانتر از فلزی گرانبها باشد.
ارزش این ادویه همواره در سطح بالا نگاه داشته شده است؛ آن هم با روش پیچیده کشت و داشت و برداشت که این محصول دارد، به نحوی که برای تولید حدود نیم کیلو زعفران حدود ۲۰۰ هزار رشته قرمز نیاز است تا حدود ۷۰ هزار دانه گل زعفران از آن تهیه شود.
به گزارش سایت سی ان ان ایران پایتخت بلامنازع زعفران در دنیا است. تاریخ تولید زعفران در این کشور به حدود ۳ هزار سال پیش برمیگردد. ایران هم اکنون بیش از ۹۰ درصد از ۲۵۰ تن تولید سالانه زعفران را به خود اختصاص داده است.
شرایط زیستمحیطی بیهمتای این کشور منجر به تولید محصولی معطر میشود که هم از مواد اصلی غذاهای ایرانی است و هم در تولید لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده میشود و هم مصرف سنتی دارویی دارد.
صادرات این محصول البته با توجه به تحریمهای بینالمللی علیه ایران آسان نیست. مهرداد روحانی مدیرعامل شرکت «زعفران روحانی» در خراسان میگوید ما نمیتوانیم از معاملات بانکی استفاده کنیم؛ به همین دلیل باید به سراغ نقل و انتقالات غیررسمی برویم که گران تمام میشود. گاهی باید مستقیم با مشتریان روبرو شویم و اتفاق میافتد که زمانی سرمان کلاه میگذارند.
خراسان منطقهای است که ۷۰ درصد محصول زعفران ایران در آنجا تولید میشود.
با وجود این مشکلات، مهرداد روحانی موفق شده است که ماهانه تا ۵۰ کیلو زعفران به خارج از کشور صادر کند. البته او در روند معاملات خود تغییراتی داده به این ترتیب که بازار هدف خود را کشورهای حاشیه خلیج فارس و خاورمیانه قرار داده است.
آمار اتحادیه صادرکنندگان زعفران ایران میگوید که صادرات این محصول در سال گذشته میلادی ۳۶ درصد رشد داشته و قیمت آن نیز با اندکی افزایش به ۲ هزار دلار در هر کیلو رسیده است.
سی ان ان به نقل از علی شیخ نماینده شرکت «حساس» در لندن و یکی از اعضای موسس اتاق بازرگانی ایران و بریتانیا مینویسد که تاجران بسیار زیرکانه عمل میکنند؛ وقتی دری بسته است از پنجره وارد میشوند.
به گفته علی شیخ، تحریمها باعث نشده است که هیچ کدام از محصولات سنتی ایران همچون پسته و یا زعفران بدون مشتری بمانند.
به نوشته سی ان ان تاجران ایرانی در سالهای اخیر با وجود تحریمها از طریق واسطههایی در کشورهایی همچون امارات متحده عربی به بازارهای غربی دسترسی داشتهاند؛ هر چند که این کار در نهایت منجر به کاهش رقابت در این صنعت شده است.
علی شیخ میگوید افغانستان زعفرانی را که از ایران خریداری میکند با گواهی اصلی میفروشد. این محصول معمولا به اسپانیا میرود و در آنجا با زعفران اسپانیایی ترکیب میشود و سپس وارد بازار میشود.
به گزارش سایت سی ان ان، تخمین زده میشود که کمتر از یک درصد زعفران اسپانیایی در این کشور کشت میشود.
با وجود همه این مسایل، تولیدکنندگان ایرانی اطمینان دارند که کیفیت بینظیر زعفران ایرانی موقعیت خود را در بازار دنیا حفظ خواهد کرد.
البته با کمک تکنولوژیهای جدید استفادههای دیگری هم از این محصول میشود؛ از تولید آدامس زعفرانی گرفته تا استفادههای درمانی.
دولت ایران برنامههای تازهای را برای تولید زعفران در مناطقی جدید اعلام کرده است. اگر تحریمهای بینالمللی علیه این کشور برداشته شود چالش تازه احتمالا افزایش یکباره قیمت این محصول با توجه به تقاضاهای فزاینده خواهد بود.
شرکتهای غربی از هم اکنون برای سرمایهگذاری در بازار ایران پیشگام شدهاند و به طور قطع زعفران در این میان جایگاه ویژهای خواهد داشت.