در حالی که شیوع ویروس کُرونا در ایران، فرهنگ و هنر را از نظر اقتصادی نیز با ورشکستگی شدید روبرو کرده، در نهایت پس از سه ماه تأخیر در برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، امروز محسن جوادی معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد که این نمایشگاه امسال برگزار نمی‌شود.
در حالی‌که شیوع کُرونا در ایران فرهنگ و هنر را از نظر اقتصادی نیز به مرز ورشکستگی رسانده، در نهایت پس از سه ماه تأخیر در برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به عنوان تنها محل عرضه گسترده‌ی کتاب برای ناشران، این نمایشگاه لغو شد.
محسن جوادی معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی امروز یکشنبه ۲۲تیرماه اعلام کرد: «چیزی به عنوان نمایشگاه کتاب تهران که شامل همه بخش‌ها باشد و ناشران به دور هم جمع شوند و مخاطبان از آن بازدید داشته باشند، برگزار نخواهد شد.»
به گفته‌ی جوادی، معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قصد دارد «برنامه‌های دیگری» را به عنوان جایگزین تدارک ببیند. تصمیم‌گیری برپایی نمایشگاه کتاب تهران به ستاد مقابله با کُرونا واگذار شده بود، ولی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیشنهاد داده بود در تاریخی از امرداد تا مهرماه این نمایشگاه برگزار شود.
حالا عدم برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در حالی بطور رسمی اعلام شده که بسیاری از ناشران بخش خصوصی پیش از همه‌گیری کُرونا هزینه‌های کاغذ، چاپ و صحافی را به صورت نقدی پرداخت کرده‌اند، اما با بروز کُرونا بازار عید نوروز را نیز از دست دادند و کتاب‌هایشان در انبار خاک می‌خورد.
کُرونا در شرایطی به معضل تازه‌ی ناشران بخش خصوصی و کتابفروشیها بدل شده که پیشتر با کمبود کاغذ و فساد در بازار نشر نیز مواجه بوده‌اند. همزمان، کُرونا بازار کتاب‌های اینترنتی، صوتی و اپلیکیشن‌های عرضه کتاب را داغ کرد و اکنون ناشران و کتابفروشیها رقبای جدیدی در این بازار بی‌رونق دارند و فضای مجازی نیز عرصه‌ی فعالیت آنها را به شدت تنگ کرده است اگرچه باز دست‌کم یک جوی آب باریک ده درصدی از طریق آنلاین دارند.
هومان حسن‌پور رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران خسارات وارد شده به بازار نشر و کتابفروشیها را ۹۰درصد اعلام کرده و گفته بود: «ناشران و کتابفروشان دچار خسارت ۹۰ درصدی شده‌اند، ۱۰ درصد را هم برای فروش اینترنتی می‌گویم وگرنه وضعیت‌مان بد است. ناشران به خاطر نمایشگاه کتاب تمام سرمایه خود را برای تولید کتاب گذاشته‌اند و حالا نقدینگی ندارند و با این وضعیت موعد چک‌هایشان هم فرا می‌رسد.»
https://kayhan.london/1399/04/18/%d8%a7%d8%ad%d8%aa%d9%85%d8%a7%d9%84-%d9%84%d8%ba%d9%88-%d9%86%d9%85%d8%a7%db%8c%d8%b4%da%af%d8%a7%d9%87-%d8%a8%db%8c%d9%86%e2%80%8c%d8%a7%d9%84%d9%85%d9%84%d9%84%db%8c-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d8%aa
با اینهمه ۸ تا ۱۵درصد فروش ناشران در روزهای نمایشگاه کتاب تهران است و از همین رو برگزاری این نمایشگاه برای ناشران بسیار اهمیت دارد.
مجید صالحی مدیر مسئول انتشارات «شانی» سوء مدیریت‌های اقتصادی در ماه‌های آخر سال ٩٨ را موجب افزایش تأثیر مخرب کُرونا در بازار کتاب خوانده و گفته است: «بسیاری از ناشران به دلیل آماده شدن برای نمایشگاه هزینه‌های بسیاری برای ترجمه و تولید» متحمل شده‌اند.»
اکنون به گفته‌ی این مدیر انتشارات، ۷۵درصد چاپخانه‌ها در ایران دیگر فعالیت ندارند و نیروهای خود را اخراج کرده‌اند.
اما مختصات انتشاراتی‌های دولتی چیز دیگری است. آنان به دلیل وابستگی به نهادهای دولتی و حکومت، حداقل ۴ سال پیش کاغذ مورد نیاز را خریداری کرده و هزینه‌های تولید و چاپ کمتری دارند و بحران کُرونا از نظر اقتصادی برایشان بی‌معناست.
در حالی که تنها امید برای کتابفروشیها، فروش کتاب‌های درسی در سال تحصیلی جدید است، اما وزارت آموزش و پرورش خردادماه امسال اعلام کرد که به دلیل سود ۱۷درصدی که کتابفروشیها طلب کرده بودند، امسال کتاب‌های درسی در کتابفروشیها عرضه نمی‌شود!
اکنون بازار کتاب ایران که پیش از کُرونا نیز مشکلات ریشه‌ای اقتصادی مانند احتکار و مافیای کاغذ و انحصارطلبی نهادهای حکومتی و بی‌رونقی کتابخوانی داشته، در بحران کُرونا نیز نایی برای نفس کشیدن ندارد.
موضوع خسارات اصحاب فرهنگ، نشر،هنر، سینما،رسانه ، آموزشگاهها،چاپ، موسسات، کانون‌ها و.. مورد پیگیری جدی است.
از صنوف ده‌گانه مصوب هستند که قرار شد مورد حمایت قرار گیرند.
قریب دو ماه تعطیلی غالب این صنوف و نمایشگاه کتاب تهران و.. ضربه سختی است.
برآورد خسارات داشته و پیگیریم.— Seyyed Abbas Salehi (@S_A_Salehi) April 9, 2020
با اینکه فروردین‌ماه امسال عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در توئیتی وعده حمایت مالی به خسارت‌دیدگان در حوزه فرهنگ و هنر را داده بود ولی هنوز هیچ کمکی به اهالی فرهنگ نشده است.
همچنین با اینکه ناشران پیشنهاد دادند تا بودجه ۲۳ میلیارد و ۴۲۰ میلیون تومانی نمایشگاه کتاب تهران به صورت تسهیلات در اختیارشان قرار گیرد، ولی اکنون نه تنها خبری از حمایت مالی خسارت‌دیدگان نیست بلکه سرنوشت چندین میلیارد تومان بودجه نمایشگاه هم نامعلوم است و روشن نیست از جیب چه کسانی سر درآورد!
