مینو یگانه- به گفته مسئولان سازمان بهداشت جهانی سالانه بیش از یک میلیون نوجوان ۱۳ تا ۱۸ ساله از خانه فرار می‌کنند، که ۷۰ درصد آنان دخترهستند. ایران نیز یکی از کشورهایی است که آمار فرار دختران نوجوان از خانه در آن بسیار بالاست.
آخرین بررسی‌های سازمان بهزیستی جمهوری اسلامی‌نشان داده میزان فرار دخترهای ۱۳ تا ۱۸ ساله از خانه به ۱۵ درصد رسیده است. بسیاری از دخترانی که از خانه می‌گریزند سرنوشت خوبی ندارند. بخشی از فراریان از خانه به فحشا و اعتیاد کشیده می‌شوند.
یک تحقیق در مورد ۲ هزار روسپی اخیرا در تهران نشان داد بیش از ۶۰۰ تن از آنان دختران فراری هستند که داوطلبانه شغل روسپیگری را انتخاب کرده‌اند.
دلیری مدیرکل بهزیستی استان تهران هشدار داده است که روند فرار دختران نوجوان از خانه پدر و مادر به سرعت رو به افزایش است. حسن عشایری پژوهشگر مسائل اجتماعی به نشریه آرمان گفته است گروهی از فراریان را معلولین تشکیل می‌دهند که به دلیل نگاه نادرست خانواده به آنها خانه را به هر قیمت ترک می‌کنند. این افراد به دلیل ناتوانی در مراقبت از خود خارج از خانه نیز شرایطی بهتر از داخل خانواده در انتظارشان نیست. دسته دیگر از خانه‌گریزان نوجوانانی هستند که در منزل گرفتار ناپدری یا نامادری هستند و می‌توان تصور کرد که به دلیل رفتار نامهربانانه و غالبا خشن و بی ادبانه ناپدری یا نامادری از فرط ناراحتی روحی و روانی سر از کوچه و خیابان در می‌آورند. فقر اقتصادی خانواده نیز نقش زیادی در فرار از خانه دارد، اصرار به ازدواج‌های اجباری در نقاطی از کشور نیز می‌تواند از دلایل فرار دختران از خانه باشد، در بسیاری از خانواده‌ها دختر هیچ گونه حق اظهار نظر و حق انتخاب درباره همسر آینده خود ندارد.
یک روان‌شناس معتقد است دلیل اینکه تلاش‌های دوستان و بستگان و سازمان‌های خیریه و دولتی مانند بهزیستی در بازگرداندن دخترها و ادامه زندگی آنها در کنار خانواده تا کنون موفق نبوده است این بوده که چند روز پس از بازگشت دختر به وسیله بستگان و دوستان نزد پدر و مادرش به علت عدم درک و توجه والدین به نیازهای روحی و روانی او در سنین حساس نوجوانی اختلاف میان بچه‌ها و پدر و مادرها دوباره شروع می‌شود و دختر هم به ناچار باز خانه را ترک می‌کند و این بار امکان اینکه به فساد کشیده شود و یا ناچار به تقاضای نامشروع رئیس و یا صاحب کار خود تن در دهد زیاد است.
روان‌شناسان متخصص مسایل جوانان عقیده دارند به طور کلی فرار دختران از خانه یک آسیب اجتماعی است. کمبود توجه عاطفی و عدم درک دختران در سنین بلوغ از اصلی‌ترین دلایل ترک خانه از سوی آنهاست. در سال‌های پس از انقلاب در ایران با تسلط واپس‌گرایان، خشکه مقدس‌های افراطی و پدرانی که رفتار وحشیانه و غیرانسانی را با دختران جوان «غیرت» می‌دانند، عرصه بر دخترهای جوان از همیشه تنگ‌تر شد. صفحات حوادث روزنامه‌ها در ۳۶ سال گذشته پر است از گزارش‌هایی درباره کشته شدن دختران نوجوان به دست پدران‌شان. دو سال پیش پدری با اقامت دختر دانشجویش در خوابگاه دانشجویان دانشگاه کرمان مخالف بود اما دختر بعد از آنکه به اصرارهای پدر برای ترک تحصیل و بازگشت به خانه اعتنا نکرد به این دلیل که مصمم به پایان رساندن تحصیلاتش بود گرفتار خشم پدر شد. پدر این دختر از شهر خود به خوابگاه دانشجویان دانشگاه کرمان رفت از دختر خواست چمدانش را ببندد و با او به کرمان بازگردد و وقتی دختر زیر بار نرفت، او را خفه کرد.
در تهران هم پدری دختر خود را که صبح زود بدون اجازه او از خانه خارج شده بود در بازگشت به خانه به حمام برد روی سرش نفت ریخت و آتش‌اش زد. در این سال‌ها به این نوع اخبار زیاد در سایت‌ها و روزنامه‌ها بر خورده‌ایم و این در حالیست که در جمهوری اسلامی‌برای پدر و شوهری که دختر یا همسر خود را به بهانه «غیرت» به قتل برساند، بر خلاف جرایم دیگر که به آسانی برایشان حکم اعدام صادر می‌شود، معمولا مجازات سنگین در نظر گرفته نمی‌شود.
دو سال پیش روان‌شناسانی که از سوی چند دانشکده پزشکی به استان‌های ایلام، خوزستان، سیستان و بلوچستان برای تحقیق در مورد علت خودکشی دخترها اعزام شده بودند با گزارش‌های دلهره‌آوری از زندگی دختران جوان این مناطق به محل کار خود بازگشتند. در ایلام دخترها برای نشان دادن تنفر از فشار شدید و تبعیض در خانواده بین دختر و پسر و بی توجهی به شخصیت، شعور و قوه تشخیص دختر و جلوگیری از ادامه تحصیل آنان و ازدواج با همسر مورد علاقه خودسوزی می‌کردند.
روان‌شناسانی که با خواهر و برادر و دوستان این دختران گفتگو کرده بودند می‌گویند علت استفاده از روش خودسوزی برای خودکشی از سوی دختر نشان دادن نفرت او به سختگیری‌های خفقان‌آور در خانواده‌های متعصب است که به دختر به عنوان اثاث خانه نگاه می‌کنند و برای وی هیچ گونه حق و حقوقی قائل نیستند. بسیاری از دخترانی که در این استان‌ها با آنان مصاحبه شده حتی اجازه استفاده از اینترنت و تماشای فیلم‌های سینمایی در تلویزیون را نداشتند.
به عقیده دکتر نسرین تهرانی روان‌شناس و متخصص مشکلات و مسائل دختران نوجوان در نسل‌های گذشته یکی از روش‌های پیشگیری از آسیب دختران در خانه ماندن بود چون در ایران خانه همیشه به عنوان مکانی امن مطرح بوده است. اما در دنیای امروز مرزی برای ارتباط با بیرون از خانه وجود ندارد. مردم می‌توانند با هر سیستمی‌به فضای مجازی متصل شوند و عملا کنترل هیچ معنائی ندارد. این کارشناس می‌گوید نیازهای واقعی وجود دارد که دختران ایرانی هم مانند بقیه دختران دنیا برای رسیدن به آن در فضای مجازی به دنبال آن هستند. بنا بر این باید در این زمینه هر چه زودتر راهکارهایی به وجود بیاید وگرنه دختر از دست می‌رود.
