در بهار سال جاری با افزایش نرخ بیکاری و افزایش تورم در ایران، شاخص فلاکت به ۳۸ درصد رسیده است. رقم این شاخص در سال ۱۳۹۶ حدود ۲۰ درصد بوده است.
شاخص فلاکت که از مجموع دو نرخ بیکاری و تورم به دست میآید یکی از شاخصهایی است که بطور غیرمستقیم به ارزیابی سطح رفاه میپردازد. طبق آخرین آماری که مرکز آمار ایران منتشر کرده، شاخص فلاکت در بهار سال ۹۹ به ۳۷.۶ درصد رسیده است.
کارشناسان اما آمار نرخ تورم و نرخ بیکاری که از سوی دولت منتشر میشود را غیرواقعی دانسته و معتقدند مرکز آمار ایران اقدام به «عددسازی» و دستکاری آمارها میکند تا فاجعه موجود در وضعیت اقتصاد کشور برای افکار عمومی پنهان بماند. در صورتی که نرخ تورم و نرخ بیکاری بیش از آن ارقامی باشد که مرکز آمار ایران منتشر کرده، شاخص فلاکت نیز رقمی بیش از ۳۸ درصد خواهد بود.
با اینهمه رقم به دست آمده برای شاخص فلاکت، بر مبنای آمارهای مرکز آمار ایران، نیز بیانگر وضعیتی بحرانی در حوزه رفاه خانوارها در ایران است.
از سوی دیگر این شاخص برای فصل تابستان امسال بدون شک رشد قابل توجهی خواهد داشت چون هر دو نرخ تورم و بیکاری در تابستان امسال جهش کرده است.
قیمت ارز از آخر بهار سال جاری تا کنون حدود ۵۰ درصد افزایش پیدا کرده و این افزایش به سرعت سبب افزایش تورم میشود. از سوی دیگر بحران رکود تورمی در واحدهای تولیدی، صنعتی، خدماتی و کشاورزی که به دو دلیل مشکلات مزمن اقتصادی کشور و رکود ناشی از کُرونا، تشدید شده موجی از بیکاری به بار آورده است.
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی پیشتر پیشبینی کرده بود تا ۶ میلیون نفر از جمعیت شاغل کشور ممکن است به دلیل کُرونا شغل خود را از دست بدهند.
صندوق بینالمللی پول نیز پیشبینی کرده در سال جاری رشد اقتصادی ایران منفی ۶ درصد خواهد شد و بیکاری به میزان ۱۶.۳ درصد افزایش خواهد یافت.
ولی تیموری معاون سازمان گردشگری روز گذشته و در آستانه روز جهانی جهانگردی از بیکاری تخمینی دو سوم نیروی انسانی شاغل در صنعت سفر و گردشگری ایران خبر داد.
نکته قابل توجه اینکه موج بیکاری و اخراج نیروی کار پیش از شیوع کُرونا در ایران شدت گرفته بود و حالا کُرونا عاملی موثر بر افزایش این نرخ است. بسیاری از کارفرماها که از مدتها پیش دچار مشکلات نقدینگی و عدم توانایی در تأمین هزینههای جاری کسب و کار خود بودند کُرونا را بهانه کرده و نیروهای کار خود را اخراج میکنند.
این روند نیروهای حداقلبگیر مانند کارگران و منشیها و آبدارچیها را بیشتر با ناامنی شغلی روبرو کرده و حالا حفظ و نگهداری از شغل به دغدغه اصلی آنها تبدیل شده است.
اکنون کارگرانی که امنیت شغلی خود را در خطر میبینند از هر نظر تلاش دارند بهانه اخراج را به دست کارفرما ندهند؛ حتی اگر آن بهانه «ابتلا به کُرونا» باشد!
بر اساس گزارشی که به تازگی در روزنامه «تعادل» منتشر شده بسیاری از کارگران از ترس اخراج، ابتلای خود به کُرونا را مخفی میکنند.
در این گزارش آمده است «حالا که آمار شیوع کرونا هر روز بیشتر میشود، در این بین هستند کارگرانی که به این بیماری مبتلا شدهاند، اما اگر بروز بدهند، از کار اخراج میشوند، لازم نیست بگویند اخراجی، همینکه مرخصی بگیری و بروی بیرون کسی هست که جایت را پر کند و قطعا دیگر برگشتی در کار نیست.»