در شرایطی که ویروس کَُرونا در همه شهرهای ایران گسترش یافته و ۲۶ استان در شرایط «قرمز» این بیماری قرار دارند، منابع کارگری گزارش میدهند که کارفرمایان هیچ محدودیت و دستورالعملی را برای جلوگیری از ابتلای کارگران و کارکنان به ویروس کُرونا اجرا نمیکنند.
بر اساس آخرین گزارشهای ارائه شده از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وضعیت شیوع کُرونا در استانهای مختلف نشان میدهد که استانهای تهران، اصفهان، قم، آذربایجان شرقی، خراسان جنوبی، سمنان، قزوین، لرستان، اردبیل، خوزستان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، گیلان، بوشهر، زنجان، ایلام، خراسان رضوی، مازندران، چهارمحال و بختیاری، البرز، آذربایجان غربی، مرکزی، کرمان، خراسان شمالی، همدان و یزد در وضعیت «قرمز» قرار دارند و استانهای کردستان، هرمزگان، فارس و گلستان نیز در وضعیت «هشدار» قرار دارند.
استانهایی که در وضعیت «قرمز» این بیماری قرار دارند، استانهای پرجمعیت و در بر گیرنده واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی بزرگی هستند که میلیونها کارگر در آنها اشتغال دارند. با اینهمه گزارشها از وضعیت نگرانکننده کارگران در محل کار خبر میدهند.
کارگران در حالی در شرایط هولناک کُرونا مجبورند در محیط کار حاضر شوند که در اغلب کارگاهها و کارخانهها، فاصلهگذاری فیزیکی رعایت نمیشود و به دلیل عدم تعیین ساز و کاری برای کار کردن کارگران با رعایت فواصل امن، آنها مجبورند در کنار هم و اغلب در محیطهای سرپوشیدهای که تهویه مناسب هوا هم ندارند کار کنند.
هرچند در بسیاری از کارگاهها استفاده از ماسک برای کارگران اجباری شده اما از یکسو تأمین هزینهی خرید ماسک برای کارگران مشکل است و از سوی دیگر در مکانهایی چون رختکن، غذاخوری و سرویس رفت و آمد کارگران در معرض ابتلا به کُرونا قرار دارند.
همه اینها در حالیست که شورای عالی حفاظت فنی و بهداشت کار موظف است در مورد ایمنی و بهداشت کارگران در شرایط بحرانی، فعال شده و بخشنامههای مربوطه را طراحی و ابلاغ کند.
یکی از کارگران شاغل در استان قزوین که از استانهای «وضعیت قرمز» کُرونا است به خبرگزاری ایلنا گفته که «ما در خطوط تولید در کنار هم کار میکنیم؛ حتی اگر ماسک بزنیم و کارفرما همه تجهیزات ضدعفونی مثل الکل را در اختیار ما قرار دهد، باز هم احتمال آلوده شدن ما وجود دارد؛ مراودات ما در حین کار زیاد است و عملاً به هیچ وجه قادر به حفظ فاصله اجتماعی در حین کار کردن نیستیم.»
این کارگر با تاکید بر اینکه رفتن سر کار هم برای خود کارگران و هم برای خانوادههای آنها نگران کننده است گفته «بسیاری از همکاران من فرزند کوچک یا والدین پیر در خانه دارند و طبیعی است که علاوه بر خودشان، نگران سلامت آنها هم باشند؛ ما هر روز که سر کار میرویم، با ایستادن کنار هم در خطوط تولید، در خطر ابتلا قرار میگیریم؛ اگر یکی آلوده شود، حتماً باقی هم به ترتیب آلوده خواهند شد!»
او با بیان اینکه «ماهیت کار ما با دورکاری همخوانی ندارد» افزوده است: «ما باید برویم سر دستگاهها و تولید کنیم! پس دورکاری و این حرفها فقط مخصوص کارمندان خود دولت است نه کارگران صنعتی و تولیدی!»
کارگر دیگری که در پروژههای نفتی عسلویه مشغول به کار است به خبرگزاری ایلنا گفته است: «چند روز و شاید چند هفته است که استان بوشهر در وضعیت قرمز کرونا قرار گرفته است. در این مدت کارگران به خصوص کارگران غیررسمی و پیمانکاری که در کارگاهها در کنار هم کار میکنند و شب را در کمپهای استراحت در کنار هم به سر میبرند، نگرانیهای بسیاری را تجربه کردهاند؛ زندگی در کلونیها در کنار هم، حتی اگر اصول و الزامات اولیه مثل ضدعفونی کردن مرتب دستها را رعایت کنیم، باز هم خطرات بسیار دارد.»
این کارگر نیز از سالنهای غذاخوری، کمپهای استراحت، سرویسهای حمل و نقل برای رفتن به سر کار و کارگاههای سرپوشیده، به عنوان مناطق و فضاهایی نام میبرد که میتوانند کارگران را به کُرونا آلوده کنند.
بسیاری از کارگران معتقدند «کم کردن تعداد نفرات در خطوط تولید» چارهساز حفاظت از جان کارگران در شرایط ویژه کُرونا است اما چون این اقدام سبب کاهش تولید میشود کارفرمایان آن را اجرایی نمیکنند.
افزایش شیفت کاری با تعداد کمتر شاغلان در هر شیفت یکی از راهکارها در شرایط موجود است اما این کار نیز هزینههایی از جمله هزینه انرژی و استهلاک ماشینآلات را افزایش میدهد و کارفرمایان علاقهای به اجرای این شیوه نیز ندارند.
کارگران هم که بیم اخراج دارند، ترجیح میدهند به شرایط حاکم بر محیط کار تن داده و برای به کار گرفتن ساز و کارهایی که آنها را در برابر خطر ابتلا به کُرونا حفاظت کند، به کارفرما فشار نیاورند.