آمارها از افزایش بیکاری در تابستان سال جاری خبر می‌دهد؛ ورشکستگی و بحران مالی در واحدهای صنعتی، تولیدی و خدماتی به دلیل مشکلاتی که سال‌هاست گریبان اقتصاد ایران را گرفته تشدید شده و شیوع کُرونا رکود در اقتصاد کشور را افزایش داده است.
مرکز آمار ایران به تازگی گزارش داده تعداد شاغلان در تابستان ۹۹ با کاهش یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفری روبرو شده است. بر اساس این گزارش ۹.۵ درصد از جمعیت فعال کشور در این فصل بیکار بوده‌اند. همچنین نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله، ۲۳ درصد اعلام شده است.
همچنین بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ١٨ تا ٣۵ ساله نیز نشان می‌دهد که در تابستان ١٣٩٩، ١۶.٩ درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند.
مرکز آمار ایران افزوده در تابستان سال جاری ۲۳ میلیون و ۵۲۴ هزار نفر شاغل بوده‌اند. بخش خدمات با ۴۸.۱ درصد، بیشترین سهم اشتغال را داشته و بخش‌های صنعت با ۳۳.۴ درصد و کشاورزی با ۱۸.۵درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
در شرایطی که آمارهای مرکز آمار ایران دستکاری شده و غیرواقعی است، مرکز مستقلی در ایران قادر به آمارگیری مواردی چون نرخ اشتغال و بیکاری نیست. با اینهمه برخی آمارها موج گسترده‌تری از بیکاری را نشان می‌دهند.
برای نمونه ولی تیموری معاون گردشگری هفته اول مهرماه از بیکاری تخمینی دو سوم نیروی انسانی شاغل در صنعت سفر و گردشگری ایران خبر داد.
ولی تیموری توضیح داده که «در مورد بیکاری فعالان حوزه گردشگری اطلاعات دقیقی در دست نیست، به این دلیل که بسیاری از آن‌ها فاقد بیمه و کد کارگاه هستند و در وزارت کار با عنوان اشتغال رسمی شناخته نمی‌شوند، اما بر اساس آمار رسمی و افرادی که دارای کد بیمه‌ای و کارگاهی هستند، یک چهارم یا یک‌رپنجم فعالان حوزه گردشگری در این مدت بیکار شده‌اند.»
آمار کارگران بیکار شده که در صنعت گردشگری فعال بودند نیز قابل توجه است. به گزارش خبرگزاری ایلنا نزدیک به ۳۰ هزار کارگر صنعت توریسم فقط در سه استان کشور به خاطر کرونا شغل خود را از دست داده‌اند اگر آمار بیکارشدگان در استان‌های دیگر را به این عدد اضافه کنیم، تعداد بیکاران احتمالا بیش از ۵۰ هزار نفر خواهد بود.
محمدعلی فرخ مهر رئیس اتحادیه هتل‌ها و هتل آپارتمان‌های تهران گفته که در ماه‌های گذشته ۶ هزار نیرو در صنف هتل‌داری اخراج شدند.
یوسف بیدخوری معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی نیز از اخراج ۱۰ هزار کارگر شاغل در هتل‌های این استان خبر داده است.
مرکز اطلاعات و آمار راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز به تازگی گزارشی منتشر کرده که نشان می‌دهد بر اثر اخراج‌های گسترده ماه‌های گذشته تعداد شاغلان بخش صنعت به کمترین میزان خود در ۱۵ سال اخیر رسیده است.
ریزش شدید نیروی کار در بخش صنعت در حالی رخ داده که بر اساس برنامه توسعه، دولت در سال جاری نسبت به سال ۸۴ باید بیش از ۱۰ میلیون شغل ایجاد می‌شد که سه تا چهار میلیون آن می‌توانست مربوط به بخش صنعت باشد.
فتح‌الله بیات رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانکاری کشور درباره موج اخراج ماه‌های گذشته گفته است: «شیوع کرونا و تشدید تحریم‌ها، بر بازار کار ایران فشار وارد کرده، به گونه‌ای که بسیاری از واحدهای کوچک یا بزرگ یا دچار مشکل شده و کارشان را متوقف کرده‌اند، یا زیر ظرفیت تولید کار می‌کنند و مجبور به تعدیل نیرو شده‌اند.»
این فعال کارگری با بیان اینکه این فقط کرونا نیست که بیکاری را تشدید کرده، گفته است: «مهمتر از این، تحریم‌های اعمال شده تولید را تحت تأثیر قرار داده است. همچنان بخش اعظمی از مواد اولیه برای تولید وارداتی است و ما برای واردات دچار مشکل هستیم. همین اتفاق نوسانات اقتصادی را دامن زده است و ما شاهد گرانی قیمت ارز هستیم. در واقع، هم تهیه مواد اولیه سخت شده و هم این مواد گران شده‌اند. این موارد را در کنار کاهش قدرت خرید مردم قرار دهید. نتیجه این می‌شود که تولید با رکود مواجه می‌شود و شاهد ریزش نیرو هستیم.»
این در حالیست که بیکارشدگان، برخلاف ادعای دولت، حقوق بیکاری منظم دریافت نمی‌کنند. درخواست برای حقوق بیکاری فقط برای آن دسته از کارگرانی مجاز است که قراردادهای سالانه و غیرموقت کاری داشته‌اند. شاغلانی که با قرارداد سفیدامضا یا موقت (کمتر از ۹۰ روز) مشغول به کار بودند اصلا مشمول دریافت حقوق بیکاری نیستند. این در حالیست که فعالان کارگری پیشتر گفته بودند بیش از ۹۰ درصد کارگران در ایران با قراردادهای موقت مشغول به کار هستند!
نرخ بیکاری در حالی افزایش پیدا کرده که همسو با آن، نرخ تورم نیز روندی افزایشی را طی کرده است. افزایش بیکاری و افزایش همزمان تورم، موجب افزایش شاخص فلاکت می‌شود که با جمع دو نرخ بیکاری و تورم محاسبه می‌شود.
