چند روز پس از آنکه ستاد تنظیم بازار قیمت هر کیلوگرم مرغ را ۲۶ هزار تومان اعلام کرد، قیمت این کالا در بازار ایران به ۳۶ هزار تومان رسید.
افزایش قیمت مرغ و تخم مرغ در پی ایجاد بحران برای مرغداران از چند ماه پیش آغاز شده و قیمت تخم مرغ با افزایش بیش از ۱۰۰ درصد در چند روز از ۱۶ هزار تومان برای هر شانه به ۳۹ هزار تومان رسید. مرغداران علت افزایش قیمت را عدم عرضه نهاده‌های دامی دولتی و افزایش قیمت نهاده‌ها در بازار آزاد عنوان می‌کردند. دولت هم مانند همیشه با متوسل شدن به عبارات «احتکار» و «گرانفروشی» به فرافکنی پرداخت.
حل نشدن مشکلات مرغداران سبب شد پس از قیمت تخم‌مرغ، قیمت مرغ نیز افزایش یابد و ستاد تنظیم بازار ۳۰ مهرماه با افزایش قیمت این کالا را از ۱۴۴۰۰ تومان به ۲۰۴۰۰ تومان موافقت کرد. بعد از گذشت مدت کوتاهی از تصویب این قیمت نه تنها قیمت مصوبه رعایت نشد، بلکه هر کیلوگرم مرغ در محدود ۲۵ تا ۲۷ هزار تومان به فروش می‌رسید.
ستاد تنظیم بازار چند روز پیش دوباره قیمت جدید مرغ را ۲۶ هزار تومان اعلام کرد. بی‌توجه به آنچه از سوی دولت دستور می‌شود، قیمت‌ها باز هم در بازار افزایش یافت و با گذشت چند روز از اعلام قیمت رسمی مرغ، قیمت این کالا به ۳۶ هزار تومان رسیده است.
یکی از مهمترین دلایل افزایش قیمت مرغ، افزایش قیمت نهاده‌های دامی در بازار است. دامداران و مرغداران حدود یک سال است که برای دریافت نهاده‌های دامی با نرخ دولتی با مشکل مواجهه هستند و در نهایت مجبور به تهیه خوراک دام از بازار آزاد بودند.
این در حالیست که دولت به مافیاهای اقتصادی واردکننده‌ی نهاده‌های دامی دلار ۴۲۰۰ تومانی داده اما به نظر می‌رسد محصولات وارداتی در بازار آزاد به فروش رسیده است. در ماه‌های گذشته در شرایطی که مرغداران و دامپروران از نبود نهاده‌های دامی با نرخ دولتی شکایت داشتند، قیمت این کالاها در بازار آزاد نیز تا ۳۰۰ درصد افزایش یافت.
بر اساس گزارش‌ها حدود ۹۰ درصد نهاده‌های دامی مورد نیاز کشور از طریق واردات تأمین می‌شود و نیاز سالانه کشور حدود ۹ میلیون تن ذرت، ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تن سویا و ۵/۵ میلیون تن جو برآورد می‌شود.
افزایش هزینه نهاده‌های دامی سبب افزایش هزینه تولید برای مرغداران و دامپروران شده و طبیعی است که در این روند، قیمت محصول نهایی نیز افزایش یابد. در همین حال بسیاری از دامداران و دامپروران که نتوانستند هزینه غذای دام و طیور را پرداخت کنند ورشکسته شدند و بسیاری از آنها حجم تولید خود را به شدت کاهش داده یا کسب و کارشان را تعطیل کردند.
علی خضریان سخنگوی کمیسیون اصل ٩٠ مجلس شورای اسلامی به تازگی گزارش داده که «در جلسه مورخ ١۶ خرداد ٩٩ در وزارت صمت، حدود یک میلیارد یورو ارز تخصیصی به واردات نهاده‌ها میان تعداد قلیلی از واردکنندگان توزیع شد که به دنبال افشای موضوع و ورود دستگاه‌های نظارتی و سازمان‌های مردم نهاد این مصوبه باطل شد. دولت مکلف است ۲.۵ میلیون تن کنجاله سویا و ذرت را تحت عنوان ذخایر استراتژیک در انبارهای سراسر کشور ذخیره کند که این میزان در شهریور ١٣٩٩ به ۶٩ هزارتن سویا و ٢٣٠ هزارتن ذرت رسیده است.»
علی خضریان در ادامه افزوده که «بررسی‌ها نشان می‌دهد برخی واردکنندگان حدود ۳۰۰ هزارتن کنجاله سویا را در سامانه بازارگاه عرضه نکرده و در بازار آزاد به چند برابر قیمت مصوب فروخته‌اند که از این طریق حدود ۳ هزار میلیارد تومان به جیب این واردکنندگان رفته است و به نظر می‌رسد مسئولان نظارتی توجهی به الزام تحویل نهاده‌ها به سامانه بازارگاه نداشته‌اند. این موضوع یکی از اساسی‌ترین دلایل گرانی نهاده‌ها بوده که باعث اخلال در بازار تولید نیز شده است.»
وبسایت تجارت نیوز در گزارشی به فساد بازار خوراک دام و طیور پرداخته و نوشته است: «بازار خوراک دام با گردش وسوسه کننده ۱۳۰ هزار میلیارد تومانی در دست وزارت کشاورزی است و تک و توک شرکت‌های کوچکی که گفته می‌شود بیشترشان خصولتی هستند. البته زمانی که اسم بازار خوراک دام و طیور به میان می‌آید دیگر نمی‌شود از واردکننده‌ای نگفت که حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد بازار را به دست دارد و سالیان سال است قدرت تعیین‌کننده او در بازار مورد انتقاد بوده و صد البته گوش شنوایی هم نبوده است. تولیدکنندگان مرغ و گوشت می‌گویند که ۷۰ درصد بهای تمام شده محصولشان به نرخ خوراک دام و طیور وابسته است و دولت مدعی است که برای واردات این کالا که جز اقلام عمده وارداتی به ایران است، دلار ۴۲۰۰ می‌دهد اما معلوم نیست که این دلارهای ۴۲۰۰ چه می‌شود و چرا در نهایت خوراک دام با بهای گزاف به دست مرغداران می‌رسد.»
این در حالیست که اختلاف آماری قابل توجهی میان اظهارات گمرک و معاونت امور دام وزارت کشاورزی وجود دارد و در حالی که گمرک اعلام کرده که در شش ماهه اول امسال چهار میلیون و ۹۶۴ هزار تن ذرت وارد شده است رقم اظهاری معاونت امور دام وزارت کشاورزی فقط یک میلیون و ۳۵۳ هزار تن است. کمیسیون اصل ٩٠ مجلس شورای اسلامی نیز گزارش داده که به هیچ وجه «اختلاف فاحش ۳ میلیون و ۵۹۳ هزار تنی قابل توجیه نیست».
همچنین با توجه به مجموع واردات و تولید داخل باید در ۶ ماه ابتدای سال ۹۱۹ هزار و ۷۰۲ تن کنجاله سویا به مرغداران با نرخ دولتی تحویل داده می‌شد اما حدود ۴۸ هزار و ۱۰۳ تن آن گم شده است. و در مجموع اینکه دلار ۴۲۰۰ تومانی در بخش واردات خوراک دام هم هرز رفته و حالا قیمت مرغ در تهران به کیلویی ۳۵ هزار تومان جهش داشته است.
